Europa niet helemaal vleugellam
 

Europa rondt eerste etappe naar gemeenschappelijk asielbeleid af


De Europese Unie beschikt eindelijk over geharmoniseerde regels voor asielprocedures. Zes jaar na de lancering van het plan op de Europese top van Tampere hebben de ministers van Binnenlandse Zaken donderdag in Brussel het licht op groen gezet voor een richtlijn die de procedures voor de toekenning van asiel in de lidstaten beter op elkaar moet afstemmen.


De richtlijn moet ervoor zorgen dat de lidstaten de aanvragen van asielzoekers sneller behandelen en voorrang verlenen aan mensen die echt bescherming nodig hebben. Ook moet de richtlijn garanderen dat procedures voor de toekenning van het vluchtelingenstatuut in alle lidstaten dezelfde minimumnormen respecteren, bijvoorbeeld inzake beroepsmogelijkheden en juridische bijstand.


Kritiek

Desondanks stuitte de tekst op kritiek bij niet-gouvernementele organisaties, die vreesden dat de Unie als gevolg van de strijd tegen illegale migratie het asielrecht zou uithollen. Over een van de meest omstreden punten raakten de lidstaten het echter niet eens: de lijst van veilige landen van oorsprong. Onderdanen uit die landen zouden volgens dat concept met een versnelde procedure te maken krijgen.

Bevoegd eurocommissaris Franco Frattini spreekt niettemin van een "een belangrijke mijlpaal". Het belang van de richtlijn valt volgens de Italiaan niet te onderschatten. Er komt een 'level playing field' in Europa op het vlak van asiel en de richtlijn zal het wederzijdse vertrouwen in de asielsystemen van de lidstaten versterken.


Eerste

Met de definitieve goedkeuring van de richtlijn is de eerste fase van het gemeenschappelijke Europese asielbeleid afgerond. Naast de harmonisering van de asielprocedures maakten de lidstaten afspraken over welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielaanvraag, een databank die vingerafdrukken van asielzoekers kan vergelijken (Eurodac), minimumnormen voor de opvang van asielzoekers en de definitie van vluchtelingen.

Het project werd in 1999 gelanceerd in het Finse Tampere en moet verhinderen dat immigranten systematisch afzakken naar de lidstaat met de meest soepele procedures of aanvragen in verschillende landen indienen. In de loop van de voorbije jaren diende men de ambities van Tampere echter flink bij te stellen. De harmonisering stuitte meer dan eens op nationale belangen en de teksten bevatten dan ook talrijke uitzonderingsbepalingen.


Unanimiteit bij stemming afgeschaft

Het zogenaamde programma van Den Haag moet het gemeenschappelijk asielsysteem tegen 2010 verder ontwikkelen. Voortaan zou dat echter wat makkelijker moeten gaan. Voortaan beslissen de ministers immers niet langer via de unanimiteitsregel. Er wordt overgeschakeld naar stemmingen met gekwalificeerde meerderheid. Bovendien krijgt het Europese Parlement medebeslissingsrecht.


Weblog HLN, 01/12/05 22u29