De minister-president die niemand kent
 

De minister-president die niemand kent

Rudi Vervoort? Een machtspoliticus, een gewiekst strateeg, een trouwe partijsoldaat. Maar toch vooral een grote onbekende, een electorale gok voor de PS bij de volgende verkiezingen. Wie is hij echt? Een portret van de volgende minister-president van Brussel.


‘Alors, wie is Rudi Vervoort? Een Brusselaar, ja. Maar wat nog meer? Iemand?’

Hij zet zijn bril af, kijkt de zaal in en glimlacht, wachtend op een spontaan antwoord. Of een grap, een opmerking, tegenspraak – eender wat, maakt niet uit. Buiten schijnt de zon, binnen in de duffe, witgrijze aula van de universiteit van Gent zwijgt een dertigtal studenten. Klaar om te noteren, bereid om bij te leren.

Maar antwoorden? De man vooraan aan het schoolbord ter wille zijn? Hem uit zijn vragend lijden verlossen? De klas, die donderdag hoog bezoek kreeg, wacht. Waarop de gastspreker, schijnbaar onzeker, de ban breekt en zijn presentatie begint. Over Brussel, zijn grote liefde. Over de problemen van het jongste gewest van het land. Over het optimisme en de kansen eigen aan een hoofdstad.

En dat moet hij ook zeggen, want hij, dat is Rudi Vervoort zelf. Het antwoord op de vraag. De nieuwe minister-president van Brussel, die dinsdag in het parlement de eed aflegt. Als opvolger van zijn uitgebluste partijgenoot Charles Picqué, die terugkeert naar Sint-Gillis als burgemeester.

Vervoort begrijpt het stilzwijgen van de studenten politieke en sociale wetenschappen. Hij merkt het dagelijks zelf ook, bij zijn eigen kiezers en stadsgenoten. ‘Vraag aan eender welke Brusselaar wie zijn burgemeester is en gegarandeerd komt een antwoord. Vraag daarna wie het minister-presidentschap invult en met enig geluk volgt een poging. De functie doet weinig belletjes rinkelen. Dat weet ik.’

Maar Vervoort, die zich nochtans al maanden klaarstoomt, heeft meer dan alleen de functie tegen. Hij lijkt wel de minister-president die niemand kent. En zeker in Vlaanderen. ‘Komt omdat hij geen tafelspringer is die naar aandacht hengelt’, verklaart Elke Roex, SP.A-fractievoorzitter in het Brussels Parlement en oppositielid. ‘Het ontbreekt hem aan natuurlijk charisma’, zegt ook Brigitte Grouwels, CD&V-minister in de regering die hij binnenkort gaat leiden. ‘Vervoort is vaag, in tegenstelling tot Laurette Onkelinx, dat andere Brusselse PS-kopstuk waar eindeloos veel over te vertellen valt.’


Machiavelli

Over zijn persoonlijk leven lost de toekomstige ministre-président weinig. Doelbewust, behalve de feiten die hij zelf politiek propageert. Zoals zijn herkomst: Vervoort is een echt Zinneke, geboren in Sint-Agatha-Berchem en kind van een Franstalige moeder ‘die geen woord Nederlands sprak’ en een Nederlandstalige vader ‘die principieel weigerde Frans te spreken aan de gemeenteloketten’.

Na zijn rechtenstudies aan de ULB koos hij in 1989 voor een carrière in de politiek: eerst als gemeenteraadslid in Evere, vervolgens als kabinetssecretaris van minister François Guillaume, om na een periode als schepen de sprong naar het burgemeesterschap te wagen, zijn ultieme droom. Bij de laatste verkiezingen haalde Vervoort, in oktober begonnen aan zijn vijfde bestuursperiode, nipt geen volstrekte meerderheid.

In 1999 zet hij zijn zinnen op het Brussels Parlement, met succes. Hij raakt verkozen en schopt het in geen tijd tot fractievoorzitter. Na het aangekondigde vertrek van Philippe Moureaux als voorzitter van de Brusselse PS-federatie neemt Vervoort in 2010 de fakkel met plezier over. Want die functie komt met een privilege: het ondervoorzitterschap van de partij en een stoel aan tafel bij de G9, het informele overleg van de belangrijkste PS-kopstukken.

‘Kortom: een parcours van een politiek beest met een duidelijk plan’, overschouwt Jan Meeuwsen, voorzitter van SP.A-Evere. ‘Ik ken hem meer dan twintig jaar en geloof me: hij heeft in alle stilte en met een monnikengeduld aan de weg getimmerd en weet verdomd goed waar hij wil uitkomen. Zo denkt hij altijd minstens drie stappen vooruit, net Machiavelli. Toeval bestaat niet in zijn universum. Vervoort lijkt op het eerste gezicht schuchter, maar schijn bedriegt.’


Tussenpaus

Bewijs? De onverwachte aanwezigheid van oppositielid Guy Vanhengel op zijn ‘Lijst van de Burgemeester’, bij jongste gemeenteraadsverkiezingen. ‘Toen al wist Vervoort dat het minister-presidentschap lonkte ’, legt Meeuwsen uit. ‘Nu vormen die twee een geoliede tandem in de Brusselse regering en ligt het zwaartepunt van de macht in Evere.’

En toch. Ondanks zijn hoge positie binnen een sterk hiërarchisch gestructureerde partij als de PS, waaieren de meningen over Vervoort wijd uit. Lokaal erkennen vriend en vijand zijn verdiensten. ‘Evere is rustig vertoeven’, weet schepen Martine Raets (Open VLD). ‘Weinig criminaliteit, veel groen, gezellig in de omgang. Dat maakt dat de gemeente en dus ook Vervoort amper in de media komen – wat deels zijn gebrek aan landelijke populariteit verklaart. Goed nieuws verkoopt niet, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de problemen in Molenbeek. Vraag maar aan Moureaux.’

Ook oppositiepartij Groen kan niet anders dan toegeven dat Vervoort resultaten boekt. ‘Al heeft hij duidelijk moeite met commentaar’, beweert gemeenteraadslid Griet Hubrechts (Ecolo-Groen). ‘Soms duurt het weken eer hij kritische verslagen verspreidt, en dan nog pas na lang aandringen van de minderheid.’

Op gewestelijk niveau, waar hij straks de plak zwaait, heerst toch enige scepsis. ‘Vervoort is een correct politicus’, zegt Roex die hem jarenlang meemaakte in het wekelijkse overleg met de fractievoorzitters. ‘Maar inhoudelijk mist hij profiel. En diepte. Het is een pragmaticus eerder dan een visionair. Iemand die binnen de bestaande structuur werkt en het institutionele avontuur links laat liggen. Terwijl Brussel net naar dat tikkeltje meer snakt.’

Zelfde geluid bij Eric Corijn, Brusselkenner en stedenexpert. ‘Vervoort? Eerder een politieke spelverdeler dan een groots stadsplanner. Een tussenpaus dus, in afwachting van het grote verhaal.’

Vervoort, die wel degelijk zijn stempel wil drukken, ziet nochtans een ‘historische kans’ om met de regio een nieuwe weg in te slaan. Met dank aan de extra miljoenen door de zesde staatshervorming. Concreet denkt hij aan het opwaarderen van de Reyerssite tot een heus mediacentrum, aan het bouwen van een nieuw voetbalstadion, de herinrichting van de Kanaalzone en het omtoveren van de Heizelvlakte in ‘het belangrijkste congrescentrum van de wereld’. Grouwels, niet bepaald beste vriendjes met de PS, geeft haar nieuwe baas het voordeel van de twijfel. ‘Als hij de ploeg bijeen houdt en resultaten boekt, scoort hij zeker. Maar tot nu toe kwam Vervoort niet over als de man van de grote daadkracht.’


Gekwetste ziel

Blijft de vraag: waarom precies Vervoort? Waarom met een relatief onbekend boegbeeld naar 2014 trekken, de moeder aller verkiezingen? Net nu de Franstalige liberalen van de MR blaken van zelfvertrouwen?

‘In het slechtste geval tekent de PS voor verlies en de MR voor winst, dan is het makkelijker onderhandelen met een kopstuk zonder al te groot ego’, verklaart een insider.

Tweede reden, zeggen ingewijden: gebrek aan beter. Niemand anders binnen de federatie lijkt ministeriabel. Ook niet Philippe Close en Yvan Mayeur, die enkele maanden geleden in een opmerkelijk dubbelinterview in Le Soir hun ambities niet onder stoelen of banken staken. Maar de jonge Close maakt geen schijn van kans zolang hij schepen van Brussel-Stad blijft – het gewest vindt nu al dat de Vijfhoek zwelgt in macht. En Mayeur, federaal parlementslid en OCMW-voorzitter, ligt dan weer niet goed bij Onkelinx. ‘Met andere woorden: Vervoort wordt opgeofferd, in afwachting van beter’, klinkt het. ‘Dat beseft hij zelf ook als trouwe partijsoldaat.’

Een laatste verklaring? ‘Omdat de PS momenteel het bestuursapparaat in Brussel van binnenuit vervangt’, aldus Roex. ‘Een delicaat proces dat best in alle kalmte en sereniteit plaatsvindt. Een tafelspringer trekt alleen maar aandacht, en valt dus te mijden.’

Veelzeggend: de kabinetschef van Vervoort komt uit de stal van Onkelinx.

Maar Philippe Moureaux wuift alle kritiek weg. ‘Hij heeft gewoon de brute pech dat hij na mij en Picqué komt, twee zwaar gemediatiseerde figuren. Al ware het beter geweest dat zijn voorganger wat vroeger zijn conclusies had getrokken. Mais bon, on verra. Zelfs in dat korte jaar dat hem rest, gaat Vervoort verrassen.’


Blog DS, 04-05-2013 (Maarten Goethals)