Gescheiden ouders? 45 procent minder kans op hoger diploma
 

Gescheiden ouders? 45 procent minder kans op hoger diploma


Kinderen hebben 45 procent minder kans op een diploma hoger onderwijs, als de ouders voor de 18de verjaardag van het kind uiteengingen. Dat blijkt uit resultaten van het onderzoeksproject Scheiding in Vlaanderen. De onderzoekers benadrukken de nood aan meer aandacht voor de thuissituatie in het onderwijsbeleid.


Doctoraatsonderzoekers Nele Havermans en Sofie Vanassche onderzochten het verband tussen ouderlijke echtscheiding en de schoolloopbanen van kinderen in Vlaanderen, op basis van de data van het project “Scheiding in Vlaanderen”. Scheiden de ouders voor het kind 18 jaar is, dan heeft het kind 45 procent minder kans om een diploma hoger onderwijs te halen dan wanneer de ouders gehuwd zijn.

Echtscheiding kan dan ook als een potentiële bron van sociale ongelijkheid worden beschouwd, aangezien het behaalde opleidingsniveau van kinderen sterk samenhangt met inkomen, welbevinden en gezondheid in het latere leven, stellen de onderzoekers onder begeleiding van hoogleraar Koen Matthijs.

‘Gescheiden gezinnen hebben vaak minder financiële middelen, en er is ook een verminderd contact met de ouders', legt Havermans uit. ‘Een andere verklaring is dat stress van een echtscheidingssituatie schoolresultaten negatief kan beïnvloeden.'

De effecten van een echtscheiding beïnvloeden de kinderen ook naargelang van het opleidingsniveau van de ouders. Volgens de onderzoekers ondervinden kinderen van lager opgeleide ouders een sterker negatief effect van een echtscheiding op hun schoolloopbaan dan kinderen van hoger opgeleide ouders.

‘De resultaten benadrukken de nood aan meer aandacht voor de thuissituatie van kinderen in het Vlaams onderwijsbeleid', besluiten de onderzoekers.


Blog DS, 18-04-2013

Wie hier verandering in kan brengen, dat zijn wij. Ik denk niet dat het aantal scheidingen er de komende jaren hard op achteruit zal gaan. Nu is de stap om te scheiden veel kleiner geworden geworden in vergelijking met vroeger, toen dat gewoon not done was. Ik vind dan ook dat leerkrachten hier rekening mee moeten houden in de klas. Als je altijd praat over het gelukkige gezinnetje met mama en papa die elkaar graag zien met hun twee kindjes erbij... Ja dat ligt gevoelig, natuurlijk! Dan lijk je met een nieuw samengesteld gezin uit de boot te vallen en dat voelen leerlingen ook wel aan. Als je zelf extra oefeningen maakt en je schrijft 'de zus van Jantje heeft twee appels', kan je er misschien eens halfzus of stiefzus van maken. Als op school aangevoeld wordt dat gescheiden ouders geen probleem zijn, zullen leerlingen zich hier ook niet anders door gaan voelen. Dat zal niets veranderen aan hun eventueel verdriet, maar het kan al wel een hele last van hun schouders nemen waardoor ze misschien toch dat tikkeltje meer geconcentreerd zijn op school. Nu, dit is wel volledig mijn mening. Ik denk gewoon dat wij als toekomstig leerkracht wel ons steentje kunnen bijdragen aan dit 'probleem'.

Scheiding ouders weegt op diploma
 

Scheiding ouders weegt op diploma


BRUSSEL - Kinderen van gescheiden ouders hebben bijna de helft minder kans om een diploma in het hoger onderwijs te behalen dan wanneer de ouders gehuwd zijn. Het onderwijs zou meer aandacht moeten hebben voor de thuissituatie van leerlingen, zeggen de onderzoekers.


Naar schatting een vijfde tot een vierde van alle middelbare scholieren in Vlaanderen zou een ouderlijke echtscheiding hebben meegemaakt. Vroegere resultaten van het grote onderzoeksproject Scheiding in Vlaanderen toonden al aan dat een echtscheiding negatieve gevolgen kan hebben voor de schoolloopbaan van kinderen.

Al vanaf het begin van het middelbaar onderwijs lopen kinderen uit gescheiden gezinnen achterstand op: ze starten minder vaak in een aso-richting dan kinderen die bij hun beide ouders wonen.


Zittenblijven

Vooral jongens uit eenoudergezinnen doen het op schools vlak slecht: maar 54,8 procent van hen start in het aso, tegenover liefst driekwart van de meisjes uit niet-gescheiden gezinnen.

Ook heeft een kwart van de jongens uit eenoudergezinnen al een jaar moeten overzitten – tegenover één op vijf van de jongens uit niet-gescheiden gezinnen. Ook bij meisjes is dat effect zichtbaar, maar het is minder groot.

Jongens uit eenoudergezinnen zijn zelfs kampioen waar het op tweemaal zittenblijven aankomt: 14 procent van hen heeft dat al gedaan. Zonen en dochters van gescheiden ouders veranderen ook vaker minstens één keer van richting, waardoor ze nog minder vaak in het aso eindigen.

Slechts vier op de tien jongens uit eenoudergezinnen behalen uiteindelijk een aso-diploma, tegenover zes op de tien meisjes en vijf op de tien jongens van niet-gescheiden ouders. Dat is nefast voor hun verdere toekomst, zoals nu ook blijkt uit recent doctoraatsonderzoek dat voortwerkte op deze gegevens.

Nele Havermans en Sofie Vanassche concluderen dat kinderen van wie de ouders voor hun 18de verjaardag gescheiden zijn, 45 procent minder kans hebben om een diploma hoger onderwijs te halen dan wanneer de ouders gehuwd zijn.

Ze deden hun onderzoek binnen de groep Family and Population Studies aan de KU Leuven onder begeleiding van professor Koen Matthijs.

Kinderen van gescheiden ouders die laagopgeleid zijn, ervaren dit risico zelfs nog sterker: bij hen is de kans nog groter dat ze geen hoger diploma zullen behalen.


Risico's

Echtscheiding kan dan ook gezien worden als een mogelijke bron van sociale ongelijkheid, aangezien het behaalde einddiploma sterk samenhangt met het latere inkomen, het welbevinden en ook de gezondheid gedurende de rest van je leven. Hoogopgeleide volwassenen leven niet alleen langer dan laagopgeleiden, ze leven ook langer gezond.

Het is een beetje gissen waardoor kinderen van gescheiden ouders deze achterstand oplopen. Nele Havermans heeft enkele hypotheses: ‘Gescheiden gezinnen hebben vaak minder financiële middelen, en er is ook een verminderd contact met de ouders na echtscheiding. Een andere verklaring is dat de stress van een echtscheidingssituatie schoolresultaten negatief kan beïnvloeden.'

De onderzoeksters vragen dat het onderwijs meer aandacht zou hebben voor de thuissituatie van leerlingen.


Eenzaam

Kinderen kunnen zich na een echtscheiding ook eenzaam voelen, is dan weer de conclusie van Leen Heylen. Zij is verbonden aan de Thomas More-hogeschool, campus Geel, en ging ook met gegevens uit het scheidingsonderzoek aan de slag.

Volwassenen kennen na een echtscheiding een hoger risico op eenzaamheid, en dat geldt evenzeer voor kinderen, zegt Heylen. Meisjes voelen zich vaker eenzaam dan jongens, omdat jongens vaak een groter aantal vrienden hebben op wie ze kunnen terugvallen. Kort na de scheiding is het sociale netwerk van kinderen zelfs sterker: vrienden lijken dan te compenseren voor het verlies van het traditionele gezin.

Opvallend is dat ouders die zelf eenzaamheid ervaren, die vaak doorgeven aan hun kinderen.


DS, 19-04-2013 (Veerle Beel)