De mogelijke beslissingen in het proces-De Gelder
 

Op 22 februari start in Gent het assisenproces tegen Kim De Gelder. De Gelder richtte vier jaar geleden een bloedbad aan in het kinderdagverblijf Fabeltjesland in Dendermonde en vermoordde een week eerder al boerin Elza Van Raemdonck in Vrasene.
Al van bij de start probeert Jaak Haentjens, de advocaat van De Gelder, zijn cliënt te laten interneren. Volgens Haentjens is er geen twijfel mogelijk: De Gelder is ontoerekeningsvatbaar en zou moeten worden geïnterneerd. De Gentse kamer van inbeschuldigingstelling volgde die redenering niet en verwees De Gelder naar het assisenhof. Toch geeft de advocaat het niet op. ‘Ook voor het hof van assisen zal ik de ontoerekeningsvatbaarheid van mijn cliënt bepleiten. De kamer van inbeschuldigingstelling heeft gesteld dat er geen eenduidigheid is over de ontoerekeningsvatbaarheid en laat de beslissing over aan de jury', meldde Haentjens.

Volgens Haentjens wordt De Gelder vooral uit maatschappelijke overwegingen voor een assisenjury gebracht. Op die manier kan De Gelder openbaar verhoord worden en kunnen de slachtoffers misschien antwoorden krijgen, iets wat niet het geval is bij een onmiddellijke internering.

Het proces wordt alvast ongezien in Vlaanderen: bijna 200 getuigen komen aan bod in een proces dat maar liefst vier weken zal duren. Maar tot welke beslissing zal de jury eind maart komen?

Was Kim De Gelder geestesziek in 2009?

Advocaat Jaak Haentjens zal voor het hof van assisen bepleiten dat Kim De Gelder op het moment van de moorden op Elza Van Raemdonck en de moorden in kinderdagverblijf Fabeltjesland geestesziek was. Kim De Gelder had volgens Haentjens geen controle over zijn eigen daden, kan daar niet voor gestraft worden en moet behandeld worden voor zijn ziekte.

De getuigenis van de ouders van De Gelder pleit in het voordeel van de advocaat. Vader Nick verklaarde na de moorden dat hij zijn zoon wilde laten colloqueren toen die 18 werd ‘omdat hij psychotisch was en zichzelf iets kon aandoen'. Zo zou de toen 18-jarige De Gelder gedacht hebben dat hij tot het politiekorps hoorde. Hij onderzocht ook of zijn eten was vergiftigd en stond soms midden in de nacht onaangekondigd in de kamer van zijn ouders. Mama De Gelder, die een verpleegster is met ervaring in de psychiatrie, herkende daarin de signalen van een psychose.

Als de jury die redenering volgt, dan rest nog een tweede belangrijke vraag: is Kim De Gelder op het moment van het proces toerekeningsvatbaar of niet?

Vrijlating

Als Kim De Gelder ontoerekeningsvatbaar was op het moment van de feiten maar nu genezen is, dan wordt De Gelder vrijgesproken. De Gelder had namelijk geen controle over zijn daden en kan daar dus ook niet voor gestraft worden. En vermits hij op dit moment toerekeningsvatbaar, of niet geestesziek is, kan hij daar ook niet voor behandeld worden. Het klinkt gek, maar in dat geval is de vrijspraak de enige optie.

Internering

Als de jury van mening is dat Kim De Gelder ontoerekeningsvatbaar was op het moment van de feiten, en hij momenteel nog steeds geestesziek is, dan kan hij niet gestraft worden voor zijn daden. Hij had immers geen controle over zijn daden en moet daarvoor behandeld worden. In dat geval wordt hij geïnterneerd.

In theorie betekent dat een opsluiting in de psychiatrie, in praktijk een speciale vleugel in de gevangenis. Vervolgens kan hij regelmatig (in de praktijk om de zes maanden) om een onderzoek naar zijn toestand vragen. Wordt hij na een bepaalde termijn genezen verklaard, dan wordt hij meteen vrijgelaten, eventueel onder de voorwaarde dat hij regelmatig op controle moet.

Wordt hij niet genezen verklaard maar is zijn toestand wel verbeterd, dan kan het regime van De Gelder versoepeld worden. Bijvoorbeeld de gunstmaatregel om af en toe de instelling te mogen verlaten, een open instelling waar hij binnen of buiten mag of een ambulante behandeling. Is er geen verbetering in zijn ziektebeeld waarneembaar dan blijft hij geïnterneerd, desnoods zelfs levenslang.

Door sommige advocaten wordt gepleit dat een internering in se erger is voor een dader, omdat hij nooit weet of en wanneer hij ooit vrijkomt. Ook advocaat Haentjens is die mening toebedeeld: volgens hem komt De Gelder bij een mogelijke internering nooit meer vrij.

Was Kim De Gelder bij volle verstand in 2009?

Als de jury van mening is dat De Gelder maar al te goed wist waar hij mee bezig was, dan wordt hij veroordeeld voor moord of doodslag. Vermoedelijk wordt dan door de jury de schuldmaat ‘moord' uitgesproken, aangezien er voldoende voorbereidingen getroffen werden om van voorbedachtheid te spreken. De maximumstraf bij moord is levenslang, waarbij daders gemiddeld tien jaar in de gevangenis zitten. Bij De Gelder kan wegens de zwaarwichtigheid van de feiten beslist worden om hem langer in de gevangenis te houden.

Wat wordt het?

Het is onmogelijk te voorspellen wat de beslissing van de jury zal worden. Hoewel de maatschappij eist dat De Gelder als moordenaar berecht wordt en hij een lange gevangenisstraf krijgt, zal zijn advocaat er alles aan doen om te bewijzen dat zijn cliënt geestesziek is. Het zal er dus op aankomen welke getuigenissen in het voordeel, dan wel in het nadeel van De Gelder spelen. En een assisenjury heeft daarbij in het verleden al meermaals voor verrassingen gezorgd.

Nog dit: de beslissing van de jury moet bij meerderheid van de stemmen genomen worden. Een staking van stemmen wil zeggen dat er evenveel juryleden voor als tegen zijn. In dat geval oordeelt het hof in het voordeel van de beschuldigde en spreekt hem vrij. Als de beschuldigde schuldig wordt bevonden bepaalt de jury samen met de beroepsmagistraten de straf.

Bron
De Standaard - 25/01/2013

eigen mening
Ik weet niet wat u reactie was na dit informatieve artikel, maar ik schrok toch behoorlijk. Hoe kan een persoon die zulk drama aanricht nu wel toerekeningsvatbaar zijn en 4 jaar geleden niet? Het proces is uiteraard nog niet begonnen maar ik hoop toch dat hij de gevangenis indraait na alles wat hij gedaan heeft. Het gedacht dat zo'n persoon kan vrijkomen alleen al... Ligt het aan mij of wordt België steeds meer hét land bij uitstek voor kinderverkrachters, kindermoordenaars etc.? Als De Gelder vrijkomt wat wordt het dan volgend jaar, een vervroegde vrijlating van Dutroux wegens goed gedrag?