Park and walk
 

Park and walk

Marc Reynebeau


'Busvervoer moet complementair zijn aan de trein,' zei minister van Mobiliteit Hilde Crevits eerder deze maand in het zakenblad Trends. Een proef op de som, bij wijze van voorbeeld. In de twee Gentse treinstations komen na 23 u. nog een twintigtal treinen aan en vertrekken er ruim een dozijn.


Van hoeveel complementariteit kan op dat moment nog sprake zijn tussen trein en bus (en de door de minister even over het hoofd geziene tram)?

Wel, binnenkort van helemaal geen meer. Vanaf half mei zullen die treinpassagiers de weg naar huis te voet moeten vinden - of met een niet zo goedkope taxi. Want van dan af aan zullen tram en bus in Gent om elf uur 's avonds onder de wol gaan voor een ongetwijfeld verkwikkende en begrotingsvriendelijke nachtrust. Dat de reiziger er een voorbeeld aan neme.

Het lijkt op het eerste gezicht een truc die De Lijn van de banken heeft gekopieerd. Die hadden ook altijd nieuwe diensten en extra gebruiksgemak in de aanbieding, al kwam dat er meestal op neer dat de klant het werk ging doen dat tevoren door bankpersoneel werd verricht. Maar eens iedereen aan die diensten gewend was (en het overbodig geworden bankpersoneel wegbezuinigd), kreeg de klant er dan toch een rekening voor gepresenteerd.

Kabelmaatschappij Telenet doet iets analoogs. Ze incasseert graag het abonnement voor de televisiedistributie, maar knabbelt geleidelijk van het aanbod daarop af, zonder overigens de anders wel pittige abonnementsprijs navenant te verlagen. Wie nog eens iets anders wil zien dan Jim TV of aanverwante reclamezenders, kan uiteindelijk niets anders dan dure digitale televisie in huis halen, met op die paar krenten na ook al niets dan kanalen met nothing on.

Zo vallen de besparingsmaatregelen van De Lijn best wel sneu uit voor wie bijvoorbeeld ooit het aanbod aanvaardde om de privé-auto om te ruilen voor een busabonnement. Of voor wie opteerde voor een of andere park-and-ride-formule - het zal voortaan park and walk worden.

Of voor de stadsbewoner die zijn lokale overheid steunde toen die het centrum veraangenaamde door er een verkeersluwe tot helemaal verkeersvrije zone van te maken, een aangepast en niet altijd populair parkeerbeleid inbegrepen. Dat wordt voortaan toch flink wat meer schoenen verslijten - en een halfslachtig lokaal beleid dat wel de auto weert maar daar steeds minder voor in de plaats kan stellen.

Snoeien in het aanbod van De Lijn komt dus neer op een vorm van maatschappelijke contractbreuk. En dat is het zeker omdat besparingen al evenmin zullen helpen tegen onder meer de verkeersongevallen, de files, de uitstoot van fijn stof of andere milieuvervuiling, terreinen waarvan allerminst kan worden beweerd dat Vlaanderen erop excelleert.

Zeker, het is een harde tijd voor iedereen, toch voor de overheden. En de dotatie aan De Lijn is goed voor een volle drie procent van de Vlaamse begroting. Al blijft het tragisch dat het politieke gesprek daarover beperkt blijft tot boekhoudkundige afwegingen over de kostendekkingsgraad, wat servitudes als verpachte lijnen kosten of fantoomdiscussies over gratis buspasjes voor bejaarden.

De principes komen helaas pas boven als de Heilige Bedrijfsbolide van het kaderpersoneel ter discussie staat. Dan mag er zelfs met hel en verdoemenis worden gedreigd.

Het principiële probleem met bus en tram (en trein) blijft dat politici hen louter zien als een alternatief voor wanneer het niet anders kan. Eraan ontsnappen om achter het stuur van een auto te gaan zitten, blijven ze voorstellen als een vorm van sociale promotie en beter burgerschap. Al is het daar, voor wie graag moppert over halflege bussen, wel eenzaam: de bezettingsgraad van de gemiddelde auto blijft dalen.

Door er zo mee om te gaan, kan openbaar vervoer nooit het sexy imago krijgen dat het bijvoorbeeld bij bankiers in Zürich wel heeft. Er geld voor uitgeven lijkt niet meer dan wat caritas voor miseriemensen, voor al wie te jong, te oud, te ziek of te arm is om, als elke ernstige medeburger, een auto voor de deur te hebben staan. En wie jong, oud, ziek, arm of anderszins te suffig voor een rijbewijs is, behoort tegenwoordig nu eenmaal niet tot de populairste bevolkingscategorieën.

En dat treurige imago zal er niet op verbeteren bij de aanblik van zo'n sufferd die laat in de avond in de regen staat te wachten op een bus die nooit meer zal komen.

Disclaimer: ondergetekende is (toch tot half mei) een frequent gebruiker van laatavondlijk openbaar vervoer.


DS, 21-03-2012