Moord is toch moord?
 

Ouders begrijpen niet waarom Lieselot 15 jaar kreeg en Sanne Smets naar huis mag

dinsdag 13 maart 2012
OOSTENDE/ROESELARE - De ouders van Lieselot De Clercq uit Roeselare vinden het onbegrijpelijk dat Sanne Smets slechts vijf jaar voorwaardelijk kreeg voor het doden van haar baby in haar flat in Oostende. Hun dochter werd vorig jaar voor het assisenhof van Brugge nog veroordeeld tot 15jaar cel voor hetzelfde vergrijp. 'Dit is een klap in ons gezicht. Moord blijft toch moord?'


Het gaat niet goed met Lieselot De Clercq. 'Ze was hysterisch vrijdag, nadat ze gehoord had dat Sanne Smets niet meer naar de gevangenis moet', vertelt haar mama, Carine Mestdagh. 'Het ging net wat beter met ons. We probeerden het proces achter ons te laten. Maar nu zijn alle pijnlijke wonden weer opengereten. Sanne en haar ouders konden vrijdagavond feesten, onze familie is levenslang veroordeeld. Waar is de gerechtigheid dan nog?'

'Mijn kind, schoon kind'

De ouders van Lieselot, Carine Mestdagh en Dany De Clercq, hebben het assisenproces tegen Sanne Smets vorige week in Leuven aandachtig gevolgd. 'Met tegenzin eigenlijk', vertelt Carine Mestdagh. 'Ik ben al vier jaar in behandeling bij een psychiater om alles te verwerken. Dit proces daar nog eens bijnemen, was eigenlijk te zwaar. Maar uiteindelijk was ik toch te nieuwsgierig.'

Sanne Smets werd schuldig bevonden aan kindermoord, maar kreeg vrijdag slechts 5 jaar voorwaardelijke celstraf. Daardoor hoeft ze niet meer terug naar de gevangenis. 'Mijn man en ik hadden ook gehoopt op vrijspraak voor Lieselot. Thuis hadden we een kamer speciaal voor haar klaargemaakt, fris geschilderd, bed opgemaakt. Die kamer wacht nog altijd op Lieselot, maar het mocht niet zijn voor haar.'

Waarom, dat weten haar ouders niet. 'Wel weten we dat op het proces alleen maar slechte dingen verteld werden over Lieselot. Wij zijn niet van het principe mijn kind schoon kind, maar dat was er vér over.'

De opgetrommelde getuigen schetsten inderdaad geen fraai beeld van Lieselot De Clercq. Op haar achttiende trok de jonge vrouw in bij een man van wie de vrouw op datzelfde moment aan het bevallen was van hun tweede kind. De jaren nadien zwierf ze van liefje naar liefje. Ze leefde grotendeels op hun kosten.

Vermagerd

De advocaten van Lieselot De Clercq pleitten dat het ging om een geval van zwangerschapsontkenning. 'De jury heeft dat niet willen geloven. De gerechtspsychiater zei zelfs vlakaf dat zoiets niet bestaat, terwijl hij in een interview in Dag Allemaal later het tegenoverstelde beweerde. Ik heb daar al dagen en nachten opzoekingen naar gedaan: het bestaat wél', zegt Mestdagh overtuigd.

Ze blijft ervan overtuigd dat haar dochter niet wist dat ze zwanger was. 'Twee weken voor de bevalling had ze haar regels nog. De laatste keer dat wij haar zagen, een dikke maand voor de bevalling, was er niets aan haar te zien. Ze was zelfs vermagerd. En niemand van de twintig getuigen op het proces heeft kunnen zeggen dat ze vermoedden dat Lieselot zwanger was. In tegenstelling tot bij Sanne.'

Mestdagh weet dat niet alle dossiers van babydoding hetzelfde zijn. 'Maar moord blijft moord, toch? In Brugge krijg je daarvoor 15 jaar, in Leuven ga je daarvoor blijkbaar vrijuit. Een klap in ons gezicht.'

Toch vindt Mestdagh niet dat Smets de cel in moet. 'Sanne is bij de bevalling in paniek geraakt, net als Lieselot. Ik vind het goed dat zij nu in therapie aan zichzelf kan werken. Maar onze dochter dan? Lieselot is geen kindermoordenares, zoals de jury heeft geoordeeld. Zij heeft haar baby nooit verstikt, wel achtergelaten. Voor ons is dat schuldig verzuim, geen moord. En toch moet zij de cel in, zonder enige begeleiding. Ik verwijt Sanne niks maar als je de vergelijking maakt, komt Lieselot er toch heel bekaaid vanaf.'

www.destandaard.be dinsdag 13-03-2012

Is dit nu een voorbeeld van hoe het foutloopt in ons rechtssysteem of is het een voorbeeld van hoe je elke zaak apart moet bekijken en behandelen?
Ik begrijp dat de ouders van Lieselot De Clerq het hier moeilijk mee hebben. Vooral omdat er zo'n groot verschil is tussen de twee straffen. Daar waar de ene 20 jaar effectief krijgt,heeft de andere maar 5 jaar voorwaardelijk.
Toch is het moeilijk een vergelijking te maken tussen deze twee zaken. Zo toonde Sanne wel berouw maar weten we hierover weinig tot niets bij Lieselot.
Persoonlijk vind ik dat je elke zaak op zich moet bekijken. Het is uiteindelijk ook de jury die het laatste woord heeft. Heel erg voor Lieselot maar weinig aan te doen vrees ik...

Ik kan me volledig vinden in wat Nelleke over dit artikel formuleert.
Ik kan er volledig inkomen dat de familie De Clercq zeer verontrust is over de uitspraak van Sanne Smets. Maar je moet wel voor ogen blijven zien dat geen enkele zaak dezelfde kan zijn. Ook al gaat het over 'ongeveer' hetzelfde onderwerp. De jury bepaald ook nog altijd de straf. De overtuigingskracht van de veroordeelde speelt ook een enorm grote rol in de maat van de straf.

Ik deel dezelfde mening als Hanne en Nelleke. Ik begrijp dat het voor de ouders van Lieselot, en voor Lieselot zelf, heel frustrerend is als iemand een mildere straf krijgt voor eenzelfde misdaad. Toch, is het inderdaad mogelijk dat er een andere straf kan gegeven worden voor eenzelfde misdaad. Je moet ook met verschillende zaken rekening houden tijdens het bepalen van de straf. Heeft de persoon al een strafblad, wat is de thuissituatie (kon Sanne thuis wel vertellen dat ze zwanger was of was er meer aan de hand?) toont de beschuldigde berouw of niet. Er zit nu eenmaal voor een bepaalde reden een jury tijdens een proces om te beoordelen hoe schuldig de beklaagde is. Inderdaad jammer voor Lieselot, maar elke zaak is een nieuwe zaak, en wordt dus volledig anders bekeken dan een oude zaak met dezelfde misdaad.

Is dit niet een beetje de problematiek van een assisenproces? Ik denk dat het systeem achterhaald is, omdat je niet meer kan spreken van een onpartijdige jury. Vanaf het moment dat een misdaad als deze gepleegd wordt, is er verslaggeving in de media. Toekomstige juryleden vormen op dat moment al een verdict. Natuurlijk zal een proces hun verdict nuanceren of in het beste geval veranderen, maar het eerste oordeel zal toch vaak blijven denk ik. Dan heeft natuurlijk de media alle macht. Als je de ene voorstelt als een heilige en de andere als Lucifer zelve, dan zal je een verschillend oordeel krijgen van een jury en dan zal je een verschillende strafmaat krijgen. Dan kan je je inderdaad afvragen waar de rechtvaardigheid is.

Persoonlijk denk ik dat rechters een objectiever oordeel kunnen vellen. Het zijn ook maar mensen, maar wel mensen die een zeer grondige kennis hebben inzake de wet. Ik denk ook dat een rechter minder emotioneel gebonden zal zijn aan een zaak dan een jurylid. Een rechter doet er namelijk veel in zijn carrière, een jurylid maar één. Vergelijk het met een dokter die zich emotioneel beter kan losmaken van zijn patiënten.

Als elke 'moord is toch moord' hetzelfde zou zijn, zouden we geen rechters meer nodig hebben want dan zou iedereen dezelfde straf krijgen ongeacht de achtergrond, het motief, enz. Ik vind deze stelling dus wat kort door de bocht maar ik denk wel dat het typisch menselijk is dat we gaan vergelijken daarom kan ik ook goed begrijpen dat de ouders van Lieselot het oneerlijk vinden. Ik vind wel dat aan Lieselot ook de nodige hulp en begeleiding moet geboden worden (zoals aan Sanne) zodat dit meisje alles toch ook een plaats kan geven en verwerken.

Dat niet elke moord hetzelfde is werd in dit proces duidelijk. Mocht Sanne iemand hebben gewurgd die een paar jaar ouder was dan zou het land diep geschokt zijn en zou ze levenslang gekregen hebben. Het kind zou het slachtoffer zijn, niet zij. Nu krijgt ze een voorwaardelijke straf omdat een gevangenisstraf voor haar meer kwaad dan goed zou doen. Lieselotte werd gestraft voor kindermoord, Sanne krijgt een waarschuwing omdat ze haar kind niet ordelijk uit de weg heeft geruimd...

Een heel delicaat onderwerp om een uitspraak over te doen. Moord is toch moord is wel heel kortzichtig maar langs de andere kant hebben beide dezelfde gevolgen. Het is dus niet makkelijk om een oordeel te vellen. Een belangrijk gegeven in deze twee zaken is volgens mij ook het assisenproces dat Jens aanhaalt. De jury’s, die de strafmaat moeten uitspreken, worden onrechtstreeks beïnvloed door de media waardoor zij ook een beeld gaan krijgen. Bovendien is elke jury anders en heeft iedere persoon een ander zicht op dezelfde feiten. Daarentegen heeft een rechter een grondige kennis van de wet waardoor hij deze ook beter kan toepassen op verschillende feiten.

Is dit nu een voorbeeld van hoe het fout loopt in ons rechtssysteem of is het een voorbeeld van hoe je elke zaak apart moet bekijken en behandelen? Het is moeilijk om op deze vraag een antwoord te geven. Ik denk dat het tussenbeide zit maar dan ook weer niet. Voer voor een blijvende discussie lijkt me.

'Moord is toch moord' vind ik een beetje te kort door de bocht. Als je dit gaat bekijken, zou je dus (zoals p4u12767 zegt) iedereen dezelfde straf moeten geven, ook al zijn er andere motieven in het spel. Natuurlijk is het heel menselijk om te vergelijken met gelijkaardige zaken zoals die van Lieselot en Sanne. Maar elk proces is anders: een andere jury, een andere rechter, een ander zicht op de zaak en dus ook een andere uitspraak.

Hoe je het ook draait of keert, de uitspraak wordt altijd bepaald door de rechter.