Impasse nekt wetenschap
 

BRUSSEL - De impact van de politieke impasse is nefast voor het wetenschappelijk onderzoek in ons land.

Van onze redacteur

De wetenschappelijke wereld voelt de politieke crisis nijpen. Budgetten voor grote meerjarenprojecten worden niet goedgekeurd omdat ze niet onder lopende zaken vallen en wetenschappelijke raden durven geen initiatieven ondersteunen omdat ze zware besparingen vrezen. Groen! eist dat de regering, ondanks haar suffix 'lopende zaken', oplossingen zoekt.

Het Europese project Biodiversa, rond biodiversiteit en ecosystemen, is een van de onderzoeken die het zonder Belgen en zonder Belgische euro's moeten stellen. Professor Patrick Meire van de Universiteit Antwerpen, zou normaal een team leiden met Belgische, Nederlandse, Franse en Duitse onderzoekers. Ons land had samen met die partnerlanden ingetekend, met de belofte om 900.000 euro in de onderzoekspot te storten. In een mail aan de onderzoekers meldt Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) dat het geld er niet komt voor deze 'geweldige kans om deel nemen aan pan-Europees onderzoek'. 'Het spijt ons diep u te moeten informeren dat we vandaag - door de politieke situatie - niet kunnen bijdragen aan Biodiversa.'

'De imagoschade die we hiermee oplopen is enorm. Biodiversiteit is een hot topic en wij missen de boot volledig', zegt Meire. 'Dit was een kans om ons internationaal te profileren, om belangrijke kennis uit te wisselen en een netwerk uit te bouwen voor volgende projecten. Samenwerking leidt altijd tot nieuwe samenwerkingen.'

Een ander slachtoffer dreigen de Interuniversitaire Attractiepolen te worden. Daardoor kunnen buitenlandse wetenschappers in België onderzoek doen en omgekeerd. De universiteiten sluiten daarvoor contracten af met het Federaal Wetenschapsbeleid, dat de lonen, apparatuur en werking financiert. Maar eind 2011 lopen de IAP's af en dreigen 550 wetenschappers, verspreid over 324 onderzoeksteams, hun job kwijt te zijn. 'Zo'n IAP loopt vijf jaar en voor die periode spreken we over een budget van 143 miljoen euro. Er is dringend een beslissing nodig over de volgende fase van de IAP's', zegt Xavier Lepoivre, diensthoofd van de Belspo-directiediensten.

Ook bij de Belspo-poot rond duuzame ontwikkeling, SSD, zit alles strop. Het budget van 58,9 miljoen euro is op en het is er wachten op een opvolger in dit onderzoek naar biodiversiteit, ecosystemen en energie. 'Voor de continuïteit is dit rampzalig', zegt Lepoivre. 'We zijn hiermee begonnen in 1996. Die expertise komt nu allemaal in gevaar omdat er geen nieuwe budgetten zijn. Dit leidt tot brain drain.'

'Water 2011', een interdisciplinair congres in Mekelle in Ethiopië, dreigt dan weer helemaal in de soep te draaien door de Belgische politieke problemen. Tijdens het congres zouden wetenschappers uit Tanzania, Kenia en West-Afrika kunnen leren op welke wetenschappelijke technieken de Ethiopische boeren zijn overgestapt door hun samenwerking met de universiteit van Mekelle en Vlaamse universiteiten.

Maar de dienst die met geld over de brug moet komen om al die Afrikaanse wetenschappers in te vliegen, de Universitaire Ontwikkelingssamenwerking (UOS) van de VLIR (Vlaams Interuniversitaire Raad), kan door de politieke crisis geen budgetten vrijmaken. 'Omdat er geen regering is, is er ook geen begroting en tasten wij volledig in het duister over onze budgetten', zegt VLIR-UOS-directeur Kristien Verbrugghen. 'Dit is een zeer waardevol project, maar het is eenmalig. En alle niet-continuele projecten staan op hold, ook alle stages van buitenlandse studenten. Er is mij voor de verkiezingen een stijging van 3 procent beloofd, maar daar geloof ik niet in. In 2008 zouden mijn budgetten gelijk blijven, maar toen er eenmaal een regering was, kreeg de VLIR 15 procent minder. Dat risico kunnen we nu eenmaal niet lopen.'

Op het kabinet van minister van Wetenschapsbeleid Sabine Laruelle (MR) verwijst men naar de lopende zaken. 'Meerjarenbeslissingen voor zulke budgetten nemen ligt daardoor heel erg gevoelig.'

Alvast Groen! neemt daarmee geen genoegen. Kamerlid Wouter De Vriendt (Groen!) wil Laruelle ten spoedigste ondervragen. 'Onderzoek en ontwikkeling mag niet opdraaien voor de institutionele crisis. Innovatie en meerwaarde creëren is enorm belangrijk voor onze economie en dit mag niet lijden onder de politieke problemen. Zeker als ook buitenlandse onderzoekers betrokken zijn. De academische wereld is erg competitief, dit is dodelijk voor Belgische universiteiten en onderzoekers.'

Bron: www.standaard.be

Bespreking:
Opnieuw een belangrijk nadeel voor de Belgische samenleving door de politieke crisis. Uit dit artikel blijkt dat we op internationaal vlak te lijden hebben onder de crisis. We kunnen geen geld meer investeren in belangrijk internationaal onderzoek. Als deze crisis nog lang blijft duren vrees ik voor het Belgische imago. We missen op deze manier een belangrijke kans om ons te profileren in de strijd voor het behoud in biodiversiteit.