actualiteitsforums - 'Ambras' tussen CIA & Bush...

Bush was gewaarschuwd voor chaos

De regering-Bush is twee maanden voor de inval in Irak gewaarschuwd voor de negatieve gevolgen van een militaire operatie. Dat blijkt uit onlangs uitgelekt materiaal.

AMSTERDAM - Als de Amerikanen het regime van Saddam Hoessein verdrijven dan dreigt het gevaar dat de diep verdeelde maatschappij vatbaar wordt voor gewelddadige interne conflicten. Dat schreef de Amerikaanse Nationale Inlichtingenraad in twee rapporten, in januari 2003.

Eén van de rapporten waarschuwde voor een opstand tegen de Amerikaanse strijdkrachten en/of een door de Amerikanen ingestelde Iraakse regering. Aanhangers van Saddam zouden op eigen houtje of in samenwerking met terroristische groeperingen een guerrilla kunnen beginnen. Een inval in Irak zou de sympathie in de islamistische wereld voor dergelijke groeperingen kunnen verhogen en anti-Amerikaanse sentimenten in het Midden-Oosten kunnen voeden.

De Nationale Inlichtingenraad is een onafhankelijk adviesorgaan dat rapporteert aan de CIA, de buitenlandse inlichtingendienst van de VS. De twee rapporten waren hoogst geheim. Dat ze juist deze week zijn uitgelekt, lijkt niet toevallig. Vannacht is het eerste tv-debat tussen president Bush en zijn Democratische uitdager John Kerry. Dat zal vooral draaien om de buitenlandse politiek. De afgelopen weken heeft Kerry zijn aanvallen op het Irak-beleid van Bush opgevoerd. De inhoud van de rapporten is dan ook koren op de molen van de Democraat.

Maar het opvallende is dat de rapporten zijn uitgelekt via de conservatieve columnist Robert Novak in The Washington Post. Hij maakte zich in de krant boos over het optreden van een hoge CIA-medewerker, Paul Pillar, die er zich op een privé-diner over had beklaagd dat het Witte Huis de waarschuwingen in de wind had geslagen. Novak gaf vervolgens door wat Pillar de dinergasten vertrouwelijk had verteld.

De regering-Bush was volgens de CIA-medewerker begin vorig jaar alleen maar bezig met de voorgenomen inval in Irak, en wilde niets weten van gevaren. Pillar heeft inmiddels van een reeks deskundigen bijval gekregen.

In de VS is nu het beeld ontstaan van een knetterende ruzie tussen de CIA en het Witte Huis. De geheime dienst is zwaar bekritiseerd omdat het de aanslagen van 11 september 2001 niet heeft voorzien, laat staan voorkomen. Maar de CIA heeft er kennelijk geen zin in om in de kwestie-Irak opnieuw de zwarte piet toegespeeld te krijgen, en laat nu al weten dat er wel degelijk gewaarschuwd is voor de gevolgen van de inval in Irak. De chaos waarin het land nu verkeert, kan met andere woorden geen verrassing zijn voor het Witte Huis.

De rapporten staan haaks op de geruststellende woorden die president Bush voortdurend in de mond neemt. Volgens hem verbetert de situatie in Irak met de dag. Bush bleef ook optimistisch nadat eerder deze maand dezelfde Nationale Inlichtingenraad waarschuwde voor een burgeroorlog in Irak. Dat is maar een inschatting, bagatelliseerde de president de inhoud van dit rapport, dat pas deze zomer is opgesteld, toen het geweld in het land al duizenden mensenlevens had geëist.

De twee rapporten waarover nu ophef is, dateren al van begin vorig jaar, nog voordat er maar één schot was gevallen in Irak. De inhoud is dan ook veel opvallender. De opstellers hebben een vooruitziende blik gehad, want hun waarschuwingen zijn vrijwel stuk voor stuk uitgekomen. Volgens de twee rapporten zal het na verdrijving van Saddam jaren duren voordat de democratie zich in Irak heeft genesteld- als het al ooit zover komt. Het land heeft immers een traditie van autoritair bestuur, en kan daarin weer heel makkelijk terugvallen.

Trouw, 30-09-2004