Wij, het volk, is een mythe
 

Wij, het volk, is een mythe


Nauwelijks twee jaar geleden werd Barack Obama geloofd en geprezen als de reddende messias. Dinsdag moest zijn partij zwaar boeten voor haar steun aan zijn beleid. Hoe kan het tij zo razendsnel keren?


Obama heeft enorm veel verwezenlijkt in twee jaar tijd. De invoering van een algemene ziekteverzekering is zelfs historisch. Vijftig miljoen Amerikanen konden zich geen goede medische verzorging veroorloven omdat die te duur was. Jaarlijks stierven duizenden mensen omdat ze niet verzekerd waren. Daarin bracht Obama verandering.

Hij heeft de auto-industrie voor het faillissement behoed en zo duizenden banen gered, hij heeft het wereldwijde financiële systeem voor een absolute ineenstorting gevrijwaard.

De kiezer heeft het niet geapprecieerd. Waarom niet? Er zijn verschillende aspecten aan het antwoord. Obama lokte in 2008 massa's nieuwe kiezers naar het stemhokje: jongeren, niet-blanken, groepen met heel specifieke wensen, anti-oorlogsactivisten. Velen koesterden overtrokken verwachtingen en bleven dinsdag ontgoocheld thuis.

Een tweede groep had de indruk dat de banken en bedrijven werden geholpen en dat zijzelf in de kou bleven staan. Aan hen kreeg Obama, nochtans de man met de zilveren tong, niet uitgelegd dat het even zou duren eer zijn maatregelen vruchten zouden afwerpen. .

Wat Obama ook deed, telkens opnieuw stootte hij op de obstructie van de Republikeinen, wier programma erin bestond tegen alles wat van de president en zijn partij kwam, 'neen' te zeggen. In het Congres, maar ook op de straat, in de media en op het internet verklaarden ze Obama en zijn medestanders de oorlog. Het publiek kreeg dag aan dag een lawine van hele leugens en halve waarheden over zich heen.

Het effect daarvan is niet te onderschatten. Temeer omdat de propaganda op een vruchtbare bodem valt: de mythe van de zelfredzame individualist, wiens welvaart en succes een teken zijn dat God hem heeft uitverkoren. Ze schraagt het Amerikaanse politieke systeem en wordt met veel geld in leven gehouden.

Voeg daarbij de manier waarop ras, wapens en seksuele waarden worden uitgespeeld om klasselijnen te doorkruisen en het wordt begrijpelijk hoe de kloof tussen arm en rijk almaar breder kan worden en de sociale mobiliteit vrijwel stilvallen, zonder noemenswaardige reactie. En dat een president en een partij die de rijkdom een klein beetje willen herverdelen, worden afgestraft.

Een volksopstand was het verzet slechts heel gedeeltelijk. Het was georchestreerd en gul gefinancierd. En in het Amerikaanse politieke systeem heeft geld een voetje voor. De aanhef van de Amerikaanse grondwet - Wij, het volk - klinkt zo welluidend dat het volk er zijn machteloosheid bij zou vergeten.


DS, 04-11-2010 (Evita Neefs)