Nederlandse kardinaal over misbruik: "Wir haben es nicht gewusst"
 

09:05 De Nederlandse kardinaal Ad Simonis heeft dinsdag in het televisieprogramma 'Pauw en Witteman' een opmerkelijke uitspraak gedaan. "Wir haben es nicht gewusst. Het is een beladen term, maar het is wel waar", klonk het uit de mond van de man.

Die uitdrukking werd na de Tweede Wereldoorlog gebruikt door Duitse burgers die zeiden niet op de hoogte te zijn geweest van de Holocaust.

Volgens Simonis wisten ook de bisschoppen in de jaren 50, 60 en 70 vaak niets af van het seksuele misbruik dat in de katholieke instellingen plaatshad.

De kardinaal, die zelf 38 jaar lang de ambt van bisschop bekleedde, gaf toe geschrokken te zijn over de meldingen van het misbruik. Hij zei ook dat hij plaatsvervangende schaamte voelde.

Bij Hulp & Recht, het Nederlandse meldpunt van misbruik in kerkelijk verband, zijn er tot nu toe al 1100 reacties binnengekomen.

Datum: 24/03/2010
Bron: Gazet van Antwerpen

Eigen mening:
Volgens mij zijn er wel bisschoppen die wisten dat er in katholieke instellingen seksueel misbruik plaatsvond. Ik denk dat ze eerder geschrokken zijn dat het is kunnen uitkomen. Ik denk zelfs dat er zijn die zichzelf probeerden te overtuigen dat er niets gaande was of geweest is. Wat niet weet, wat niet deert. Het kan toch niet dat niemand hiervan wist?

Onlangs hebben we het in het onderwijsvak Godsdienst, waarvan ik deel uitmaak, nog gehad over deze schrijnende situatie binnen de katholieke kerk. Maar mij lijkt heel de zaak nogal wat opgeblazen in de media.

Enerzijds is het niet meer dan terecht dat seksueel misbruikers binnen de katholieke kerk hardhandig aangepakt worden, dat ze goed gestraft worden, dat ze uit hun ambt gezet worden en ga zo maar door.

Maar anderzijds moet je weten dat het misbruikcijfer door vaders, famillie, ... minstens even hoog ligt. Voor mij is dit een even schrijnend fenomeen. Maar dit wordt dan weer niet of minder in de media gebracht.

Voor mij is het ietwat een schop naar de katholieke kerk, ondanks het feit dat seksueel misbruik op geen enkel domein thuishoort, laat dat wel wezen!!!

Plastic eendjes
 

PLASTIC EENDJES

Rik Torfs


Zaterdag las ik de pastorale brief van de paus aan de katholieken van Ierland. Hoe kunnen zij hun kerk er weer bovenop helpen? Door te bidden, te biechten en boete te doen. Wie kan daar tegen zijn? En toch. Zoiets schrijf je misschien in een brief, maar zeg je niet wanneer je een ander mens in de ogen kijkt. Daarom was het in biechtstoelen altijd donker. Hoe dan ook, wat me het meest opviel in de pauselijke brief die bol staat van de abstracte woorden en devote formules, is de afwezigheid van elk gevoel voor waarachtige intimiteit.


Vaak hoor je dat de kerk gedoemd is om ten onder te gaan omdat het geloof verliest tegen de rede. Mensen studeren langer, denken dieper na, zo luidt het. En ze besluiten dat geloof voortvloeit uit onvermogen om nuchter na te denken, uit angst om dood te gaan, uit onwil om zijn eigen eindigheid onder ogen te zien. Het geloof als reddingsboei voor wie bang of dom is. Ziedaar het verlate sciëntisme dat het algemene denken is binnengeslopen. Onterecht. Want over God weten wij niets. Wij kunnen in hem geloven of niet, de ene dag wat meer dan de andere: het rationele denken is daarbij niet bepalend. Meer nog, de rede is niet de vijand van de kerk.

Haar echte probleem is haar emotionele armoede, haar gebrek aan gevoeligheid voor intimiteit. Bidden en biechten zijn daar een uiting, een gevolg van. Maar met intimiteit heeft de kerk het ontiegelijk moeilijk. Misschien wel omdat haar bedienaren celibatairen zijn en ze het subtiele evenwicht dat de intieme relatie kenmerkt, waarbij je nu eens onverwacht open durft te zijn en dan weer zachtjes vlucht, nooit vonden. Seks, jazeker, daar spreken kerkleiders graag over. Seks voor het huwelijk mag niet, en seks na het huwelijk moet. Op die manier verschrompelt complexe intimiteit tot simplistische regelgeving. Tot wat mag en niet mag, terwijl wat mensen raakt in hun intimiteit soms wel, en soms niet juridisch geoorloofd is. Maar altijd pijn doet.

Soms mag het niet: seksueel misbruik van kinderen bijvoorbeeld. Het ergste is niet eens, hoewel de scène walging oproept, dat een zwaar hijgende man zijn weg zoekt tussen de benen van een jongetje. Nog kwalijker is dat het jongetje, verblijvend in een of ander internaat dat hem van zijn vrijheid en zijn dromen afsnijdt, zo weinig heeft dat echt van hem is. De kindertijd met zijn wilde verwachtingen komt nooit meer terug, voor de rustgevende bedding van de volwassenheid is het te vroeg. Wat doet een jongen in een studiezaal? Dagdromen. Hij ziet zijn leraar en monstert hem zwijgend. Hij hoort hem praten, maar denkt: wie ik echt ben zal u nooit weten, mijnheer, nooit. De intrusie, de hand van de leraar, schendt niet alleen de menselijke waardigheid, wat de paus ook erkent, maar tegelijk de diepste intimiteit. Er is een misdrijf, en er is meer.

Intimiteit kan ook worden geschonden zonder dat iemand een wet overtreedt. Stel dat je baas je elke dag pest en vernedert, je om de haverklap laat evalueren en je hardvochtig op je tekortkomingen wijst. Voor hem ben je een disfunctionele werknemer, meer niet. Ga je die baas dan bij je thuis uitnodigen? Waar hij kan zien hoe je leeft, niet als disfunctionele werknemer, maar als mens? Hoe je kranten op een stapel legt, hoe theelichtjes hoopvol staan te branden op het dressoir? Of er een verjaardagskalender hangt op het toilet, en welke namen erop staan? Je wil het niet meemaken, ofschoon er geen wet is die je baas de toegang tot je huis ontzegt.

Meer nog, intimiteit kan volstrekt legaal worden geschonden in een intieme relatie. Een jonge vrouw met twee kinderen heeft een nieuwe vriend. Na een theatervoorstelling lacht hij haar toe, zijn woorden doen deugd. Hij kust lekker. Is hij het, de man van haar leven? Ze aarzelt en weet niet waarom. Als hij dan toch blijft slapen is haar onbestemde onwennigheid sterker dan de vreugde van het samenzijn. Ze zwijgt. Haar nieuwe vriend geniet en merkt niets van haar twijfels. Hij gaat naar de badkamer, laat het water lopen en neemt een bad. Hij glijdt weg en voelt het warme water in zijn haren. Dan ziet hij de plastic eendjes van haar kinderen op de badrand. 'Schat', roept hij. Zij komt binnen en glimlacht. 'Kan je die eendjes weghalen? Ze storen mij.'

Eenzaamheid in de badkamer. Beslagen spiegels. Geschonden intimiteit. Zou er een paus zijn die vermoedt dat een vrouw zich op dat ogenblik verraden voelt?

Daarover gaat nochtans het leven, geen God die dat niet weet.


DS, 25-03-2010 (Rik Torfs)

Tussen schijn en heilig
 

TUSSEN SCHIJN EN HEILIG


Trillingen en schokken onder het Vaticaan. Misbruikschandalen doen de rooms-katholieke kerk op haar grondvesten schudden. Het epicentrum is het brein van de paus. Daarbinnen wordt een schimmig gevecht gevoerd tussen schijn en heilig. De schade die door zijn huichelachtigheden in zijn directe omgeving ontstaat, kan wat mij betreft niet groot genoeg zijn. Laat uit de brokstukken echte liefde en gerechtigheid herrijzen. Het kaf moet van het koren gescheiden worden. De waarheid van de leugen.


Afgelopen week bleek Benedictus XVI in de jaren negentig, toen hij nog kardinaal en belangrijk functionaris van het Vaticaan was, een Amerikaanse priester die zo'n tweehonderd dove jongens misbruikte, in bescherming te hebben genomen. Ook Duitse pedofiele priesters reikte hij de hand in plaats van morele gerechtigheid af te dwingen. Liever de doofpot dan openbare gerechtigheid.

Eigenlijk is dat oud nieuws. We hebben altijd geweten dat de katholieke kerk niet écht deugde. Onze ouders zijn geen van allen ongeschonden uit hun katholieke opvoeding gekomen. Ze hebben allemaal verhalen over fysiek of geestelijk misbruik. Stelselmatig werd hen door strenge nonnen en paters afgeleerd om zelfstandig te denken. Seksualiteit en zondigheid waren synoniem. Met schuldgevoelens gingen ze het huwelijk in. Geen wonder dat die meestal geen stand hielden.

Onze ouders hebben ons door hun slechte ervaringen nooit enthousiast kunnen maken voor het geloof. Zonder erbij na te denken hebben ze ons laten dopen en misschien hebben ze ons af en toe met Pasen en Kerstmis meegenomen naar de kerk, maar hun ongeïnteresseerdheid sprak boekdelen. Voor de zekerheid hebben ze op hun sterfbed de laatste sacramenten in ontvangst genomen en hebben ze zich veelal laten begraven op katholieke begraafplaatsen. Baat het niet dan schaadt het niet moeten ze hebben gedacht. Maar van harte hebben ze nooit geloofd.

Ik kon geheel zelfstandig, zonder de druk van mijn ouders, op zoek gaan naar de plaats van een god of geen god in mijn leven. Als mijn vader en moeder nu zouden weten dat ik geïnteresseerd ben in het geloof zouden ze me voor gek verklaren. Hebben ze me soms niet genoeg wantrouwen overgebracht?

In hun denken waren de katholieke kerk en god synoniem. Over geloof zonder de kerk en zonder de paus hadden ze nog nooit nagedacht. Maar mijn generatie kan dat wel. In absolute vrijheid. Omdat we van onze ouders niet hebben moeten geloven, kunnen we dat geheel uit vrije beweging wel doen. Het is een persoonlijke ontdekking.

Waarom zou je het kind met het badwater weggooien. Waarom zou je omdat de kerk geregeerd wordt door een stelletje dwazen van je geloof vallen? Teveel eer aan Benedictus XVI om me door hem van de wijs te laten brengen. Het is niet omdat voor hem homoseksuelen niet welkom zijn in de kerk, dat ik niet in god kan geloven. Het is niet omdat ik voorstander ben van abortus en euthanasie dat ik me niet met een romanfiguur als Jezus verwant kan voelen.

Hoe kun je nog een woord geloven van wat de paus allemaal predikt? Wat zijn de uitspraken over seksualiteit, abortus en euthanasie waard uit de mond van een schijnheilig man. Laat de goedgelovigen doen wat de zelfstandige gelovigen al lang hebben gedaan. De kerk de rug toekeren en zelfstandig een relatie opbouwen met god. Want daarvoor heb je de paus en consorten helemaal niet nodig. Die zijn juist een obstakel in deze intieme verhouding. Het enige wat een christen in de bijbel kan vinden is zijn persoonlijke waarheid. Het domste wat je kunt doen is de bijbel verwarren met dat wat iemand anders over hem zegt. Je moet zelf denken en voelen. Je eigen waarheid vinden. Goedgelovigen luisteren naar anderen maar gelovigen naar zichzelf.

We leven in een interessante tijd. Nu de kerk haar macht heeft verloren wordt het geloof weer iets persoonlijks. Omdat we van niemand moeten geloven kunnen we er zelf voor kiezen. Misschien hebben we de bijbel daar wel helemaal niet voor nodig. Heilige boeken hebben volgens de mensen die erin geloven een goddelijke oorsprong. De mensenhanden die ze hebben geschreven zouden zo door god zijn geïnspireerd dat het zijn eigen handen waren die schreven. Wat maakt het uit. Wie god precies is en wat hij precies bedoelt zeggen de heilige boeken toch niet. Daarvoor moeten we gaan interpreteren en dat kan nu eenmaal op duizend manieren. Dat is vrijheid voor mij.

Oscar van den Boogaard is schrijver


DS, 26-03-2010