Europa beter 'verkopen'?
 

De moeilijke taak om ’Europa’ te verkopen


Met het ’Plan D’ voor democratie, dialoog en debat wil de Europese Unie haar democratisch gehalte opkrikken. Of heeft iemand een beter idee?


Margot Wallström, eurocommissaris voor het communicatiebeleid, schoot gisteren even uit haar slof. ,,Verzin dan zelf iets’’, zei ze tegen een journalist die met gemakzuchtig cynisme reageerde op haar ’Plan D’ om de EU dichter bij de burgers te brengen. ,,Geef maar ideeën, ik heb heus het monopolie niet. En de lidstaten mogen ook meewerken.’’

De Zweedse doet haar best om de toegankelijkheid van de EU te vergroten. Ze loopt in heel Europa zaaltjes met burgers af om uitleg te geven en te luisteren. Haar blonde, ronde gezicht staat voor openheid en een luisterend oor. Op haar persoonlijke babbelbox op internet put ze zelfs uit haar privé-leven. De verjaardag van haar twaalfjarige zoon als bewijs dat ook een eurocommissaris een mens van vlees en bloed is.

Haar Plan D, waarbij de D staat voor ’democratie, dialoog en debat’ is het antwoord van de Europese Commissie op de kloof die velen ontwaren tussen de EU en de burgers. ,,Lange tijd aanvaardden mensen dat de Europese Unie iets ’op afstand’ was, iets waarover ze zich niet druk hoefden te maken’’, zegt Wallström. ,,Maar met de globalisering gaan mensen vragen stellen over werkzekerheid en pensioenen, over migratie en hun levensstandaard. De EU moet zich vernieuwen, en wel zo dat ze een deel van de oplossing van deze problemen wordt.’’

Maar dat kan alleen met een brede democratische basis, realiseert zich de Europese Commissie. Vanouds staat het Europees Parlement, als orgaan van de enige echte volksvertegenwoordigers in EU-verband, het dichtst bij de burgers. Nu alleen de Europese Raad nog, het orgaan van de lidstaten. Maar over hun bijdrage is Wallström somber gestemd.

De gang van zaken rond de ratificatie van het Europees grondwettelijk verdrag is illustratief. Alleen Spanje en Ierland, waar de grondwet door de burgers positief werd ontvangen, namen de moeite om met Wallström te praten over wat er kan worden gedaan om de communicatie met burgers te verbeteren. ,,Het zou goed zijn als ook andere lidstaten actie ondernemen’’, zegt Wallström. ,,Maar sommige landen blijven liever zitten.’’

Dat kan ook Nederland zich aantrekken. Het ’nee’ van de Nederlanders tegen het Europese grondwettelijke verdrag was, samen met de Franse ’non’ een van de belangrijkste aanleidingen voor het Plan D. Maar in de Tweede Kamer was deze week geen meerderheid te vinden voor een debat met de burgers. De regering wil nu zelf bijeenkomsten organiseren om mensen te beluisteren over hun EU-standpunten.

De instellingen van de EU lijken het vooral zelf te moeten doen, ondanks het feit dat zij zich vaak letterlijk ver van de burgers bevinden. Wallström houdt de moed erin, maar vestigt haar hoop op de politiek. ,,We moeten een cultuur ontwikkelen die niet nationalistisch, maar Europees is. Partijen staan nog in de kinderschoenen, maar kunnen een grote rol spelen bij het creëren van een echte Europese cultuur.’’


Bel of mail ’Europa Direct’ voor alle vragen


Dit zijn de hoofdpunten van het ’Plan D’, voor een Europese Unie die dichter bij de burger staat:

Eurocommissarissen zullen hun gezicht vaker in de lidstaten laten zien en er deelnemen aan het debat over de Europese Unie.

Eurocommissarissen zullen vaker ter beschikking staan van nationale parlementen. Zo kunnen ze hun eigen plannen toelichten en beter rekening houden met nationale wensen.

De bureaus die de Europese Commissie nu al heeft in elk land zullen meer activiteiten ontplooien en vaker deelnemen aan bijeenkomsten waar burgers met de EU in contact komen.

Bij zogenoemde ’Europa Direct’-centra kunnen burgers telefonisch en via het internet terecht met al hun vragen over de Unie.

De Europese Commissie gaat mensen uitnodigen op bijeenkomsten met burgers uit andere EU-landen, in de hoop bij te dragen aan een positieve ’Europese sfeer’.

Naar het voorbeeld van de Verenigde Naties zoekt de Europese Commissie zogenoemde goodwill-ambassadeurs. Dat zijn populaire mensen uit bijvoorbeeld de kunst- en muziekwereld die helpen de Unie aan het publiek te ’verkopen’.


Trouw, 14-10-2005