Karadzic staat terecht voor volkerenmoord
 

De definitieve waarheid moet aan het licht komen


Den Haag, 26 okt. Radovan Karadzic leefde, na zijn arrestatie vorig jaar juli, drie dagen in onzekerheid. „Ik wist niet of ik was opgepakt door de autoriteiten of door premiejagers die mij voor 5 miljoen dollar zouden verkopen.” Dat zegt Karadzic in een e-mail op vragen van nrc.next.


Vanochtend is bij het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag het proces tegen de oud-leider van de Bosnische Serviërs begonnen. Karadzic, die vindt dat hij onvoldoende tijd heeft gehad om zijn verdediging voor te bereiden, was er niet bij. Hij had vorige week al bekend gemaakt dat hij het begin van het proces zou boycotten. Na een kwartier werd het proces verdaagd. Morgen zal het hof om 14.15 uur het proces hervatten. Karadzic zal daarbij ook niet aanwezig zijn, liet een van zijn juridische adviseurs weten tegenover persbureau ANP.

De 64-jarige Karadzic, die zichzelf verdedigt, is aangeklaagd voor volkerenmoord, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.


Arrestatie

Dertien jaar lang wist Karadzic de rechters van het Joegoslavië-tribunaal te ontlopen. Hij had een nieuwe identiteit, als de alternatieve genezer Dragan Dabic, en woonde enige tijd in Belgrado. Aan dat geheime leven kwam op 18 juli 2008 een einde. Hij werd opgepakt, en door zijn kidnappers in een kelder opgesloten.

„Ze waren beschaafd, maar weigerden om hun identiteit of die van hun superieuren bekend te maken. Ze wilden ook niet zeggen waarom ik was opgepakt en ik mocht ook geen telefoongesprek voeren”, vertelt Karadzic nu. Drie dagen later maakte de Servische president Boris Tadic bekend dat Karadzic was opgepakt door de Servische veiligheidsdiensten, eind juli werd hij overgebracht naar het VN-cellencomplex van de gevangenis in Scheveningen. Daar zit hij sindsdien in afwachting van het proces.


Contact met journalisten

Karadzic mag niet met journalisten praten. Maar sinds het proces tegen de Servische president Slobodan Milosevic zijn de regels versoepeld.

Een normaal vraaggesprek is niet mogelijk, liet de griffier weten. Een telefonisch interview mocht ook niet. En de griffier vond het ook geen goed idee dat de juridisch adviseur van Karadzic, de Amerikaanse advocaat Peter Robinson, een videocamera mee zou nemen om de antwoorden op de vragen van nrc.next op te nemen. Wat overbleef: schriftelijke vragen die per e-mail zijn verstuurd aan Robinson. De advocaat bezorgde de vragen bij Karadzic, waarvoor eerst wel schriftelijk toestemming moest worden gevraagd bij de griffier (‘request for media contact’). De griffier moest vervolgens nog zijn goedkeuring geven aan de antwoorden. Zo mogen er geen antwoorden worden gegeven die de procesgang zouden kunnen verstoren.


Srebrenica

Karadzic beantwoordde de vragen helaas niet allemaal, de helft van de vragen bleef onbeantwoord. Een van de vragen waarop hij geen antwoord gaf, was waar hij al die tijd was ondergedoken. De oud-leider van de Bosnische Serviërs is wel zeer gemotiveerd om de rechters uit te leggen waarom hij niet schuldig is aan de misdaden gepleegd tijdens de oorlog in Bosnië (1992-1995). Het proces moet „de definitieve waarheid” over de oorlog aan het licht brengen, en zal „de toekomstige betrekkingen tussen de volkeren” op de Balkan bepalen.

Karadzic is onder meer aangeklaagd voor de moord op 7.000 moslims na de val van de Bosnische enclave Srebrenica. Volgens hem was het „noodzakelijk” voor de Bosnisch Serviërs om in actie te komen tegen de voortdurende aanvallen vanuit de enclave op omliggende Servische dorpen. Karadzic: „Zij doodden honderden burgers en trokken zich dan terug in de veiligheid van de ‘veilige zone’.”

En op de vraag of verdachte van aanklacht IT-95-5 een eerlijk proces krijgt, zegt Karadzic zelf: „Ik hoop op een fair proces, maar mijn verwachtingen zijn laag.”


NRC, 26-10-2009