Voor uw veiligheid: blokkeer de nooduitgang
 

Voor uw veiligheid: blokkeer de nooduitgang


Een hinderlijke paal voor de nooduitgang kan wonderen doen als gebouwen in een noodsituatie snel ontruimd moeten worden.


Vijftig Japanse vrouwen waren de vrijwilligsters: ze moesten proberen zo snel mogelijk langs één deur een lokaal te verlaten. Eén keer was die deur vrij toegankelijk, een andere keer stond er een obstakel voor: een twintig centimeter brede pilaar, op 65 centimeter vóór de deur. Resultaat van de proefneming: mét paal verliep het ontruimen van het lokaal merkbaar sneller. Per seconde wurmden zich gemiddeld 2,92 proefpersonen langsheen de paal en door de deur, terwijl er gemiddeld maar 2,8 mensen per seconde door de vrije deur wisten te komen.

Een nogal onverwacht resultaat? Niet voor Daichi Yanagisawa van de ingenieursfaculteit van de universiteit van Tokio, die het onderzoek leidde, en die er verslag van doet in het natuurkundige vakblad Physical Review E. Yanagisawa had het resultaat van de proef al verwacht op basis van computernabootsingen van het gedrag van vluchtende mensen.

De Japanse wetenschappers denken dat hun onderzoek interessant kan zijn om in de toekomst betere nooduitgangen te ontwerpen, waar in een noodsituatie zo snel mogelijk zo veel mogelijk mensen langs kunnen passeren.

Hoe kan de paal die in de weg staat een gunstig effect hebben? De hindernis lijkt haar werk te doen door op de belangrijkste plaats, juist vóór de deur, een zone te creëren met relatief weinig mensen in, vertelde Yanagisawa aan New Scientist. Zonder paal staat iedereen op een hoopje te dringen voor de deur, en daar wordt iedereen door vertraagd. Dankzij de paal is het minder dringen voor de deur en zijn mensen vrij om snel en efficiënt naar buiten te gaan.

De hindernis mag evenwel niet zomaar om het even waar staan, hebben Tanagisawa en zijn medewerkers vastgesteld. Als de paal pal in het midden voor de deur stond, had hij een averechts effect: dan vertraagde hij de doorstroming tot 2,78 personen per seconde. De pilaar werkte het best als hij een beetje opzij stond; in de proef van Tanagasiwa een beetje links van het midden.

Tanagasiwa's verklaring voor dat effect is opmerkelijk: de paal links van het midden vertraagt vooral de mensen die de pech hebben van links te naderen. Daardoor wordt het minder druk voor de geluksvogels die van rechts of in het midden naderen, en kunnen die sneller naar buiten. Anders gezegd: niet iedereen krijgt een eerlijke kans, maar het resultaat lijkt wel te zijn dat méér mensen op tijd kunnen ontsnappen. Een kluif voor ethici?


DS, 15-10-2009 (sts)