Nobelprijs voor literatuur
 

Nobelprijs voor literatuur naar Herta Müller


Amsterdam, 8 okt. De 56-jarige Duits-Roemeense schrijfster Herta Müller heeft de 106de Nobelprijs voor literatuur gewonnen.


Dit heeft het Nobelprijscomité van de Zweedse Academie bekendgemaakt. De auteur van romans als Herztier en Heute wär ich mir lieber nicht begegnet is de negende Duitse auteur die de prijs ontvangt. Elfriede Jelinek was in 2004 de laatste Duitstalige winnaar.

De in Banat (Roemenië) geboren Müller krijgt de prijs, 10 miljoen kroon (bijna 1 miljoen euro), omdat zij volgens de Academie een auteur is die „met de concentratie van de poëzie en de vrijheid van het proza het landschap van de misdeelden schildert”.


Dictatuur

Dictatuur is het thema van Herta Müller (1953), die als lid van de Duitssprekende minderheid in Ceausescu’s Roemenië hardhandig kennis maakte met de communistische staatsterreur. Haar eerste verhalenbundel Niederungen (1982) werd gecensureerd, een algeheel publicatieverbod dreef haar vijf jaar later naar Duitsland.

Daar schreef ze veelgeprezen gruwelsprookjes over het leven van gewone Roemenen onder Ceausescu, in een plastisch Duits – gekenmerkt door cryptische metaforen en weglatingen – dat wel is omschreven als „het soort geheimtaal dat dissidenten bezigen wanneer zij afgeluisterd worden”.


Angstaanjagend

De autobiografische roman Herztier (1994), over studenten die zich verzetten tegen de geheime dienst en tegelijkertijd vuile handen maken, is toegankelijker van stijl maar even angstaanjagend van inhoud; evenals Heute wär ich mir lieber nicht begegnet uit 1997, waarin een vrouw op weg naar het zoveelste verhoor door een veiligheidsfunctionaris haar leven vol angst en verraad overdenkt.


Eerdere winnaars

2008: Jean-Marie Le Clézio (Frankrijk)
2007: Doris Lessing (Verenigd Koninkrijk)
2006: Orhan Pamuk (Turkije)
2005: Harold Pinter (Verenigd Koninkrijk)
2004: Elfriede Jelinek (Oostenrijk)
2003: J. M. Coetzee (Zuid-Afrika)
2002: Imre Kertész (Hongarije)
2001: V.S. Naipaul (Verenigd Koninkrijk)
2000: Gao Xingjian (Frankrijk)
1999: Günter Grass (Duitsland)


Blog NRC, 08-10-2009