Algemeen belang, heel even alstublieft!
 

Heel even de bovenhand halen


Politiek beslissen is in een democratie altijd moeilijk. En zo hoort het ook. In een dictatuur is er altijd maar één oplossing voor een probleem: de oplossing van de leider. In een democratie zijn er altijd meerdere oplossingen – zelfs in het meest technische dossier zoals de brug-tunnelkwestie in Antwerpen – en mogen de verschillende opvattingen, belangen en emoties daarover geuit worden. Een democratie organiseert en stimuleert die discussie zelfs, om daarna de beste, of de minst slechte of de meest aanvaarde oplossing te vinden.


In federaal België is beslissen echter extreem moeilijk geworden. Het algemeen belang raakt vaak ondergesneeuwd onder partijbelangen. Door de versnippering van de partijen, door de communautaire tegenstellingen en de verouderde staatsstructuur, door het gewicht van pressiegroepen, door de overdreven politisering en particratie, door de vele trucjes om beslissingen te blokkeren, en door de geringe compromisvaardigheid van de huidige politici.

Een paar begrotingsmaatregelen nemen om de zaak op te lappen, dat lukt nog. Een doortastende begrotingssanering lukt zelden.

Voor een deel is dat verholpen door beslissingen naar andere niveaus te verhuizen: naar Europa en naar de deelstaten, die makkelijker beslissen. Andere beslissingen kunnen worden genomen als er grote externe druk is. Alle vorige begrotingssaneringen werden doorgevoerd toen Europa dreigde dat we niet meer mochten meespelen. Soms werkt zelfs dát zeer traag. We moeten eerst door internationale gerechtshoven verplicht worden processen over te doen vóór we onze assisenrechtspraak aanpassen.

En voor de rest? Tja, eigenlijk spelen alleen de besluitvaardigheid en de sluwheid van de premier. Jean-Luc Dehaene had die. Guy Verhofstadt ook, al viel die soms erg duur uit. En Herman Van Rompuy?

Zijn specialiteit is: zeer geduldig wachten op het goede moment. Op het ‘window of opportunity'.

Gisteravond deed hij weer zo'n poging. Hij wil het twee jaar rottende migratiedossier loswrikken. In juli deed hij dat met een eerste deel door de Vlaamse partijen te doen toegeven aan de Franstalige inzake regularisaties, in ruil voor de belofte dat ze in het najaar de ‘Vlaams-gekleurde' knelpunten – de schijnhuwelijken, de misbruiken in gezinshereniging en nationaliteitsverwerving – zouden aanpakken.

Waarom nu proberen? Het dossier ligt even in de schaduw, en alle regeringspartijen hebben vandaag zoveel waarop ze zich kunnen profileren – minder ambtenaren, hogere belastingen, de sociale zekerheid – dat er een kleine kans is dat dit dossier tussen de tegengestelde partijbelangen door kan glibberen.

Het zou niet slecht zijn als het algemeen belang – het bestrijden van migratiemisbruiken die de andere Europese landen al lang aanpakken – hier even de bovenhand zou halen. Heel even, alstublieft.


DS, 06-10-2009 (Guy Tegenbos)