Geen zootje maken
 

Geen zootje maken


Je kán verdedigen dat men de provincies moet afschaffen: er zijn daarvoor sterke argumenten te geven. Maar je kán ook verdedigen dat ze moeten blijven: als we ze afschaffen, moet er iets anders in de plaats komen. Er is immers hoe dan ook iets nodig tussen de gemeenten en de centrale overheid in, dat zorgt voor enig overleg en coördinatie per streek, dat de rampenplannen kan coördineren, enzovoort; en misschien kunnen we de provincies dan maar beter behouden. Dat is alleszins wat Nederland vorig decennium besloot na jarenlange pogingen om zijn provincies af te schaffen.


Je kán ook nog altijd verdedigen dat die provincies een heus parlement nodig hebben – de provincieraad – en een heuse regering – de bestendige deputatie. Je kan echter ook verdedigen dat er enkel nood is aan een gouverneur: een politiek neutrale figuur, een ambtenaar aangewezen door de deelstaat, die optreedt als scharnier tussen alle bestuursniveaus, die de gedecentraliseerde dienstverlening van die deelstaat in zijn gebied regelt, die ook opdrachten vervult voor de federale overheid, en die verder autonoom het provinciaal belang in het oog houdt en zo nodig de lokale vredestichtende gezagsfiguur is.

Normaal doet een overheid zo'n benoeming na een objectieve selectieprocedure. Maar je kán ook verdedigen dat men voor deze functie rekruteert onder de wijzen onder de oud-politici of de mensen met politieke en bestuurservaring. Dat is verdedigbaar. Nederland benoemt zijn burgemeesters op die wijze.

En het is zelfs te verdedigen dat je onder die benoemden dan ‘een zeker politiek evenwicht' nastreeft, zoals in Nederland. Maar als je er een zootje van maakt zoals de Vlaamse partijen de afgelopen weken deden, is al het voorgaande niet meer verdedigbaar.

Men zocht geen ex-politicus met gezag en wijsheid die geknipt is voor provincie X. Neen. Eerst was er een gevecht in regel over welke partij provincie X ‘krijgt' en vervolgens werd de benoeming geprivatiseerd: de SP.A beslist wie het wordt in Limburg en welke pionnen van de Stevaert-dynastie dan verschoven moeten worden op andere posten. Dan eist CD&V meteen ‘haar provincie' op. En vervolgens ook de N-VA, hoewel die geen geknipte kandidaat heeft en altijd voor de afschaffing van de provincies was en zeker tegen dat soort benoemingen.

Als men dan geen akkoord vindt, gooit men nog een paar beheersmandaten in overheidsbedrijven op de tafel. En het scheelde niet veel of men had ook nog de topbenoemingen in de Vlaamse administratie inzet gemaakt van ‘de deal'.

Als het zo gaat, is al het vorige niet meer verdedigbaar. Benoem de gouverneurs dan maar zoals alle hoge ambtenaren, na een apolitieke selectieprocedure. Dat moet dan wel een betere zijn dan degene die gebruikt werd voor de benoeming van een directeur voor het Vlaams Huis in New York.

Of maak echte politici van de gouverneurs. Maar laat ze dan wel rechtstreeks verkiezen door de bevolking.


DS, 03-10-2009 (Guy Tegenbos)