Federale staat houdt niets over
 

Federale staat houdt niets over


BRUSSEL - De federale staat is het grootste slachtoffer van de crisis, en van de wijze waarop de federatie België georganiseerd is. Hij kan nog maar 40 procent van zijn uitgaven financieren.


Dat het tekort van de verzamelde overheden van het land 20 miljard bedroeg, was al bekend. Niet geweten was dat de federale overheid de helft daarvan voor haar rekening neemt. Ruim 10 miljard.

Van de 134 miljard inkomsten voor de schatkist en de kas van de sociale zekerheid die de federale overheid genereert door de belastingen en sociale bijdragen die zij oplegt, houdt ze - als ze alle andere overheden heeft gegeven wat die wettelijk moeten hebben - uiteindelijk zelf maar 8 miljard over voor haar eigen beleid.

Maar ze heeft voor haar eigen beleid wel 18 miljard nodig. Zij heeft dus een tekort van 10 miljard, de helft van het totale tekort.

De federale overheid kan amper 40 procent van haar eigen uitgaven betalen.

Dat is het drama van de federale politici: door de concrete organisatie van het staatsbestel die zij vastgelegd hebben, en door allerlei verplichtingen, inbegrepen de staatsschuld, die zij vroeger zijn aangegaan, houden zij nu amper nog iets over omdat de last van de crisis vooral op hun beleidsniveau neervalt.

De centraal vastgelegde overheidsinkomsten zijn door de crisis wel flink teruggelopen, zo blijkt. De fiscale inkomsten 2009 (84,9 miljard) liggen 6,5 miljard lager dan in 2007 (91,5 miljard), ondanks de inflatie die in 2008 alleen al op 5 procent geraamd kan worden.

Vooral de vennootschapsbelasting is flink teruggelopen.

Maar ook de inkomsten uit de btw en de personenbelasting zijn stevig gezakt in vergelijking met twee jaar geleden.

Dat geldt ook voor de inkomsten uit de sociale bijdragen die werkgevers en werknemers moeten betalen.

Dit is niet eens het einde van de rampspoed voor de federale overheid.

Het komend decennium gaan de kosten van de vergrijzing van de bevolking volop beginnen te wegen op de overheidsuitgaven. Negentig procent van die stijgende uitgaven zal rechtstreeks of onrechtstreeks wegen op de schouders van de federale regeerders.


DS, 04-08-2009 (Guy Tegenbos)

Federale staat krijgt 8 miljard van de 134 die hij int
 

Federale staat krijgt 8 miljard van de 134 die hij int


BRUSSEL - Het drama van de Belgische federale overheid: ze int 134 miljard van burgers en bedrijven maar moet daarvan zoveel uitdelen dat ze amper 8 miljard overhoudt voor haar eigen beleid.


De federale overheid is een slokop, luidt het vaak: 134 miljard euro trekt ze naar zich toe, zowat 40 procent van het bbp, de welvaart die we met zijn allen in een jaar voortbrengen. Nadien trekken gemeenten en deelstaten via eigen belastingen ook nog een deeltje van het bbp naar zich.

De federale overheid int in 2009 zo'n 84,9 miljard euro belastingen en haalt ook nog 5,4 miljard euro niet-fiscale inkomsten op. Zo komt er in een jaar 90,3 miljard in haar schatkist terecht.

Zij beslist daarnaast hoeveel sociale bijdragen betaald moeten worden door werkgevers en werknemers voor de sociale zekerheid: 40,8 miljard euro. In die socialezekerheidskas komen nadien nog enkele andere inkomsten bij, 2,9 miljard, wat de inkomsten van de SZ-kassen op 43,7 miljard euro rechtstreekse inkomsten brengt.

Schatkist en SZ-kassen krijgen dus samen goed 134 miljard euro binnen als gevolg van beslissingen van de federale politici.

Maar wat houden die federale politici daarvan over voor hun eigen beleid? Zogoed als niets.

In 2009 amper 8 miljard euro.

Hoe dat komt?

De sociale bijdragen van werkgevers en werknemers gaan vanzelfsprekend rechtstreeks naar de sociale zekerheid (SZ).

Voor de federale overheid zelf haar schatkistgeld kan beginnen uitgeven, moet ze eerst een paar onontwijkbare wetten toepassen die zorgen voor overdrachten naar andere overheden.

Naar Europa bijvoorbeeld, al blijft dat bedrag vrij beperkt: 2,4 miljard euro.

De deelstaten nemen een grotere hap uit die taart: 36,3 miljard euro, dat is 40 procent van de totale inkomsten van de schatkist.

En dan zijn er nog de automatische extra geldstromen naar de sociale zekerheid waaraan ze ook niets kan veranderen: 13,6 miljard euro zogenaamde alternatieve financiering, en nog eens 7miljard staatstoelagen.

Daarmee is de federale overheid al meer dan 60 procent van haar eigen schatkistinkomsten kwijt.

De intrestlasten van de staatsschuld zijn het volgende dat ze moet betalen: 11,8 miljard.

Dan volgen de pensioenen van haar ambtenaren maar vooral van die van de deelstaten en het onderwijs: 7,9 miljard euro.

De sociale uitgaven zoals die voor de minimumpensioenen (IGO), die voor de OCMW's (leefloon en dergelijke) en voor de uitkeringen voor gehandicapten zijn ook nog eens goed voor 2,9 miljard.

Rest uiteindelijk voor het beleid dat de federale regering zelf moet voeren (defensie, buitenlands en binnenlands beleid en politie, justitie enzovoort): 8 miljard.

De crisis heeft dat cijfer in twee jaar gehalveerd. Twee jaar geleden kwam de regering nog net toe met het bedrag dat ze toen overhield. Vandaag niet meer. 8 miljard is maar dik 40 procent van het bedrag van 18 miljard euro dat ze nodig heeft voor haar eigen beleid. Doordat ze van haar oorspronkelijke inkomsten zoveel moet afstaan, genereert ze zelf bijna de helft van het overheidstekort van 20 miljard.


DS, 04-08-2009 (Guy Tegenbos)