Armlastig Californië riskeert ontwikkelingsland te worden
 

Armlastig Californië riskeert ontwikkelingsland te worden


BRUSSEL - De drastische besparingen dreigen de economische ontwikkeling van Californië af te remmen.


De Golden State is failliet. Er gaapt een gat van meer dan 24 miljard dollar tussen de inkomsten en uitgaven van de staat. De twee besparingsplannen die de staat sinds vorige herfst doorvoerde, waren niet in staat de put de dempen. Een derde plan is in de maak, één dat heel diep dreigt te snijden.

Californië is nochtans 's werelds achtste economie. Het genereerde 13 procent van het Amerikaanse binnenlandse product. Maar de staat is zwaar getroffen door de economische en de vastgoedcrisis, die een negatieve spiraal op gang brachten. Zijn kredietwaardigheid daalde tot één van de laagste in de VS, zodat de staat nauwelijks kan lenen.

En de burgers verzetten zich tegen een verhoging van hun belastingen. De politieke impasse is compleet. In februari steunde de Republikeinse gouverneur Arnold Schwarzenegger de Democratische voorstellen voor hogere taksen, tegen zijn eigen partij in. Maar dat doet hij niet langer en de Democraten hebben zes Republikeinen nodig om hun plannen goed te keuren. Maar die kunnen ze niet vinden, omdat de Republikeinen ermee dreigen ontrouwe partijgenoten af te zetten.

En dus zette Schwarzenegger opnieuw een besparingsplan op de rails, ter waarde van 16 miljard dollar. De voorgestelde maatregelen zijn bijzonder ingrijpend. Onder meer wil hij het ambtenarenbestand uitdunnen, waardoor verscheidene openbare diensten minder toegankelijk worden.

Infrastructuurwerken worden geschrapt. Staatseigendommen worden verkocht - zelfs de befaamde San Quentingevangenis met haar zicht op de baai van San Francisco en beroemd van de platen van Johnny Cash en B.B. King, staat op de lijst.

Maar Schwarzenegger stelt tevens voor om te snoeien in sociale programma's. En dat komt hard aan in een staat waar meer dan tien procent van de inwoners werkloos is. De Terminator denkt er onder meer aan om de ziektekostenverzekering van 225.000 arme kinderen te beëindigen en te bekorten op de financiering van de preventie van kindermishandeling, die in een tijd van grote economische stress dreigt te stijgen.

Ook het onderwijs moet de buikriem aanhalen. De overschakeling van boeken op internetcursussen (zie inzet) is maar één voorbeeld. Er zullen massaal ontslagen vallen, waardoor klassen groter worden en het schooljaar met een week verkort. De University of California verliest in zijn tien vestigingen wellicht 50.000 studenten en 5.000 professoren. Al bij al gaat het om een besparing van drie miljard dollar.

Experts vrezen dat deze besparingen de situatie alleen maar zullen verergeren. Er zullen nog meer banen sneuvelen, waardoor er nog minder wordt geconsumeerd, waardoor er nog meer banen voor de bijl gaan...

Maar de korte pijn is niets in vergelijking met de desastreuze gevolgen op lange termijn. 'We zijn het zaaigoed aan het opeten', zei een economist aan de Los Angeles Times. Als de kwaliteit van het onderwijs daalt, dreigen ook de innoverende en hightechbedrijven te verhuizen. Silicon Valley teerde immers op het reservoir aan knappe koppen van UC Berkeley en Stanford.

De tijd dat Californië goud- en gelukzoekers van over heel de wereld aantrok is voorbij. Zelfs de filmmakers verlaten Hollywood omdat ze elders grotere belastingvoordelen krijgen.

De problemen zijn voelbaar tot in Washington. Immers, het geld van het federale stimuleringsplan dat president Barack Obama ter beschikking stelde van de staten, valt zo in een bodemloze put. Als een deelstaat diensten afschaft die overheidsgeld ten nutte moeten maken, heeft Obama's plan geen effect.


DS, 10-06-2009 (esn)

Fiscale noodtoestand in Californië
 

Fiscale noodtoestand in Californië


BRUSSEL - Liefst 48 van de 50 Amerikaanse staten kampen het komende fiscale jaar met begrotingstekorten. Nergens is de toestand zo dramatisch als in Californië.


Arnold Schwarzenegger, de gouverneur van de staat die in haar eentje de achtste economie ter wereld vormt, riep gisteren de financiële noodtoestand uit. Het begrotingstekort voor het fiscale jaar dat op 1 juli begon, wordt geraamd op 18,7 miljard dollar. Californië kampt nu al met een kastekort van 2 miljard euro.

Er moet en zal bespaard worden op de publieke dienstverlening, verordende Schwarzenegger. Bedrijven die voor de staat werken, zullen langer op hun geld moeten wachten. Overheidsinstellingen zullen de deuren sluiten op de eerste, tweede en derde vrijdag van de maand. De ambtenaren zullen geen loon ontvangen voor die drie werkdagen. Ziekenhuizen, gevangenissen en de politiediensten ontsnappen aan die maatregel.

In juni had Schwarzenegger al een derde besparingsplan in korte tijd aangekondigd (DS, 10 juni). Dat plan voorzag al in een uitdunning van het ambtenarenbestand, het schrappen van infrastructuurwerken en de verkoop van staatseigendommen. Het volstond niet.

De economische crisis treft Californië keihard: inkomsten kelderen doordat bedrijven failliet gaan en werknemers hun job verliezen, de huizenmarkt zit in het slop, consumenten geven minder uit.

Dat geldt wereldwijd voor alle landen. Maar 'ongeveer de helft van het probleem hebben we aan onszelf te danken', verklaarde Stephen Levy recentelijk aan het NRC Handelsblad. De directeur van het Center for Continuing Study of the California Economy merkte op dat het fout begon te gaan met de internetboom. Het geld stroomde binnen, zowel bij de bevolking als bij de staat. Alleen vergat Californië zijn uitgavenpatroon aan te passen na de dotcomcrisis - men deed alsof er niets aan de hand was.

Daar bovenop komt de kredietcrisis: banken zijn zeer voorzichtig geworden in het verlenen van leningen, de traditionele stoplap waarmee Californië de gaten dichtte. En de kredietwaardigheid van de Golden State daalde tot één van de laagste in de VS, waardoor de staat nauwelijks kan lenen - of alleen tegen zeer hoge tarieven.

Ten slotte helpt ook het politieke systeem niet: een akkoord over de begroting vergt een tweederde meerderheid in het parlement van Californië en dus een compromis tussen Democraten en Republikeinen. De Democraten geven de voorkeur aan belastingverhogingen boven bezuinigingen, bij de Republikeinen geldt net het omgekeerde.

De aandacht die Californië en zijn gouverneur traditioneel krijgen, zou doen vergeten dat vrijwel alle staten in de VS in hetzelfde schuitje zitten. Volgens het Center on Budget and Policy Priorities kampen 48 van de 50 staten (Montana en North Dakota zijn de uitzonderingen) voor het nieuwe boekjaar met geraamde begrotingstekorten die goed zijn voor omgerekend 118 miljard euro of een kwart van alle begrotingen.

Alle staten kunnen kiezen uit drie opties: eventuele reserves aanspreken, belastingen verhogen of uitgaven wegsnijden. De laatste twee opties houden het risico van een verdere vertraging van de economie in.


DS, 03-07-2009 (bar)

Schwarzenegger houdt uitverkoop
 

Schwarzenegger houdt uitverkoop


Om toch maar geld in het laatje van zijn bijna failliete staat te krijgen, houdt gouverneur Arnold Schwarzenegger nu echt uitverkoop. Te koop: een bureau voor 30 dollar.


Het gaat niet goed met Californië. De Amerikaanse staat is zwaar getroffen door de bankencrisis en kampt de afgelopen jaren met een miljardentekort. Om die put te dempen, zijn stilaan alle middelen goed. Vorige maand werd de staat verplicht 40.000 van zijn 150.000 gedetineerden vrij te laten. Drie rechters hadden immers beslist dat de overbevolkte gevangenissen de fundamentele rechten van de gevangenen schenden. Californië krijgt 45 dagen de tijd om een plan voor te leggen om in de 33 gevangenissen van de staat nog 110.000 gedetineerden over te houden.

Maar daarmee zijn de gaten nog lang niet gevuld, en omdat alle beetjes helpen, heeft Schwarzenegger beslist internetveilingen en openbare verkopen (garage sales) te organiseren. Hij hoopt enkele miljoenen bij elkaar te schrapen door onder meer gevangeniskleren (5 dollar voor een jeans en T-shirt), houten bureaus (30 dollar), laptops (200 dollar) en auto's (vanaf 1.000 dollar) te verkopen.

Een 'garage sale' is een typisch Amerikaans fenomeen waarbij overtollige huisvoorraad in de garage en voortuin te koop wordt aangeboden. Tot voor kort gebeurde dat vooral na een grote schoonmaak. Tegenwoordig is het voor steeds meer Amerikanen die onder de crisis lijden een manier om het inkomen wat aan te vullen.

Via de internetsites eBay en Craiglist kan worden geboden op spullen die voorzien zijn van een echte handtekening van Schwarzenegger. Op een leren jack met daarop Schwarzeneggers handtekening werd al 1.775 dollar geboden. Een belangrijk onderdeel van de uitverkoop betreft de verkoop van ruim 5.000 overheidswagens die door Schwarzenegger 'overbodig' zijn verklaard. Na de eerste dag van de uitverkoop werd een miljoen dollar verdiend. De weg is nog lang, het begrotingstekort bedraagt 26 miljard dollar (19,4 miljard euro).


DS, 02-09-2009 (domi)