Sri Lanka: 25 jaar burgeroorlog
 

25 jaar burgeroorlog


De kiem voor de moeilijke relaties tussen de Tamils en de regering is door de Britse kolonialen gelegd. Zij hebben Tamils uit het zuiden van India geïmporteerd om als goedkope arbeidskrachten in de theeplantages in het toenmalige Ceylon te werken omdat de lokale bevolking van Ceylon, de Singalezen, daartoe niet bereid was. In ruil voor hun arbeid kregen de Tamil-kinderen opleiding en gingen de betere overheidsbanen in het koloniale bestuur naar de Tamils.


De eerste regering die na de onafhankelijkheid van Ceylon aan de macht kwam, maakte onmiddellijk komaf met de voorkeursbehandeling van de Tamils.

Ze kregen geen stemrecht en in enkele jaren tijd werd de samenleving 'gesingaliseerd'. De enige officiële taal werd het Singalees, de Tamils geraakten nog moeilijk aan een overheidsbaan of konden niet meer studeren aan de universiteit. De Singalezen vonden dat ze de balans, die de Britten hadden scheefgetrokken, weer moesten herstellen.

In Sri Lanka maken de Tamils een kleine achttien procent van de bevolking uit, de Singalezen meer dan zeventig.

Velupillai Prabhakaran (die nu 55 zou moeten zijn) richtte in 1976 de LTTE (Liberation Tigers of Tamil Eelam) op om te strijden voor een eigen land voor de Tamils, Eelam.

Het guerrillaleger begon met aanslagen op overheidssymbolen of ambtenaren, maar gaandeweg werden ook gewone burgers het slachtoffer van de Tamil Tijgers. De Tamil Tijgers waren bij de eersten om zelfmoordaanslagen uit te voeren, sommigen beweren zelfs dat zij de uitvinders zijn van de zelfmoordvesten.

India, waar in het zuiden een zeer grote Tamil-gemeenschap woont, probeerde in 1987 tevergeefs een einde aan het geweld te maken, maar heeft dat moeten bekopen met vele dodelijke slachtoffers.

Een bemiddeling van Noorwegen heeft ertoe geleid dat in 2002 een staakt-het-vuren werd afgekondigd. Maar in de daaropvolgende jaren werd het bestand zowel door het regeringsleger als door de Tamil Tijgers geschonden.

De huidige president, Mahinda Rajapaksa, in een vorig leven mensenrechtenactivist, beloofde in zijn campagne in 2005 dat hij hard zou optreden tegen de Tamil Tijgers. Er zou geen sprake zijn van autonomie voor de Tamils in het noorden en het oosten van het land, en ook het vredesproces zou worden herzien. Zodra hij aan de macht kwam, trok de nieuwe president het budget van het leger jaar na jaar op.

In 2008 bedankte hij de Noorse bemiddelaars voor bewezen diensten en maakte hij formeel een einde aan het staakt-het-vuren. De regeringstroepen hebben de Tamil Tijgers langzaam maar zeker in de tang genomen. Over het lot van de leider van de Tamil Tijgers, Velupillai Prabhakaran, is niets bekend.

De burgeroorlog heeft sinds 1983 aan 60.000 tot 70.000 burgers het leven gekost, zowel het regeringsleger als de Tamil Tijgers wordt verweten dat ze de mensenrechten schenden.

Honderdduizenden Sri Lankanen zijn op de vlucht of wonen in kampen. (hco)


DS, 18-05-2009