Spijkers met koppen
 

Spijkers met koppen


Een half jaar na de spectaculaire weekends waarin twee van de grootste Belgische banken letterlijk van de ondergang gered moesten worden, is de schokgolf die de financiële crisis in ons land heeft veroorzaakt, stilaan uitgewerkt. Aan de gedachte dat ook het onvoorstelbare kan gebeuren - bijvoorbeeld dat heel het financiële systeem kan kapseizen - zijn we inmiddels gewend.


Het wordt stilaan tijd om conclusies te trekken. En, vooral, om ons af te vragen hoe we kunnen voorkomen dat een dergelijke ramp zich in de toekomst nog kan herhalen.

De voorbije dagen heeft een gemengde commissie van Kamer en Senaat zich langdurig over het bankendossier gebogen. Ze heeft, op basis van een degelijk rapport, een waslijst aanbevelingen opgesteld. Met als rode draad meer regels, controle en toezicht op banken en andere financiële instellingen.

Het is nu aan de federale regering om daadwerkelijk maatregelen te treffen die in de praktijk toepasbaar zijn en dus een betere controle mogelijk maken. Maar het is de vraag of binnen de regering de wil anwezig is om daarover spijkers met koppen te slaan.

Het rapport van de parlementaire bankencommissie laat niet toevallig de heikele vraag open of er al dan niet een fusie moet komen tussen de CBFA, de toezichthouder op de financiële sector, en de Nationale Bank van België, die het grotere macro-economische plaatje in de gaten moet houden. Dat een nauwere en meer operationele samenwerking tussen de twee instellingen misschien een sneller ingrijpen mogelijk had gemaakt, daarover lijkt iedereen het eens te zijn.

Maar over hoe die nauwere samenwerking tot stand gebracht moet worden, heerst minder eensgezindheid. Zowel de CBFA als de Nationale Bank zijn immers instellingen waar de grote politieke partijen maar al te graag partijgenoten droppen om hen met een mooi mandaat te danken voor bewezen diensten. Daardoor zijn het in zekere zin ook politieke machtsbastions geworden die door deze of gene partij de hand boven het hoofd wordt gehouden.

Is de regering bereid en in staat om de partijpolitieke machtsspelletjes opzij te schuiven om inderdaad een efficiënt en krachtig toezicht op de financiële sector mogelijk te maken? Het wordt een interessante test case voor de daadkracht van de regering-Van Rompuy na de regionale en Europese verkiezingen.

De manier waarop ze de toekenning van riante 'gouden parachutes' zogezegd aan banden wil leggen, laat echter het ergste vermoeden. Van de stoere verklaringen daarover blijft in de praktijk weinig overeind, zo blijkt nu. Het zou wraakroepend zijn als ook de andere maatregelen die al te groot risicogedrag van banken moeten inperken, in het moeras van de politieke besluiteloosheid en het politieke gekibbel zouden verdwijnen. Want dan dreigen we ooit weer bij nacht en ontij banken te moeten gaan redden.


DS, 23-04-2009 (Karin De Ruyter)