actualiteitsforums - Verwoede jacht op stemmen in de laatste twijfelende staten

Democraten durven nog niet te hopen

Warrenton, 3 nov. Als Nathalie Ortberg vanavond Barack Obama ontmoet zal ze één ding zeker niet doen: hem een hand geven. Dat kan hij vergeten. Geen denken aan. Het is bijgeloof. En het is angst; angst dat de Democraten de ‘zekere’ overwinning bij de presidentsverkiezingen opnieuw zullen verspelen.

Vier jaar geleden werkte Ortberg, IT-deskundige bij Lockheed Martin, zich in swing state Florida uit de naad voor John Kerry. De peilingen waren goed, en een dag voor de verkiezingen kwam de kandidaat haar persoonlijk bedanken.

Ze schudde Kerry de hand, ze zwol van trots, en een televisiestation in Orlando nam een interview met hen beiden af. „Ik heb zojuist de nieuwe president van de Verenigde Staten in de ogen gekeken”, zei ze.

De nederlaag kwam als een overval, net als het verlies van Al Gore in 2000. De laatste weken kan ze niet loskomen van het beklemmende idee dat het morgen wéér zo zal aflopen. Haar arts heeft zware slaapmiddelen voorgeschreven, ze kon zich zelfs ’s nachts niet meer losmaken van CNN en haar laptop.

Dus als Obama vanavond zijn laatste campagnestop van 2008 maakt in Manassas in Virginia – de swing state waar Ortberg dit jaar vrijwilliger is – zal ze de fout van vier jaar geleden niet herhalen. Ze zit in het groepje dat de kandidaat ontvangt. Een groots moment: ze vindt Obama „het beste dat dit land in decennia is overkomen”. Maar ze zal er álles aan doen om zijn hand niet te schudden. „Het zou de goden verzoeken zijn.”

Veel Democraten bevinden zich in dezelfde emotionele achtbaan als Nathalie Ortberg. Nu in de VS al weken wordt voorspeld dat een Democraat morgen wordt gekozen als de nieuwe president, neemt met het optimisme het onbehagen toe: waar hebben ze dit eerder gehoord?

Afgelopen weekeinde waren er voor pessimisten genoeg aanwijzingen om hun vrees te rechtvaardigen, ook al handhaafde Obama zijn nationale voorsprong. De opiniepeilingen in Pennsylvania – een Democratische staat die JohnMcCain nodig heeft om te winnen – wekten de indruk dat de Republikein het daar veel beter doet. Zaterdag werd bekend dat een Keniaanse tante van Obama illegaal in de VS verblijft nadat haar verzoek om politiek asiel jaren geleden werd afgewezen; Obama werd gedwongen haar campagnedonaties terug te storten.

John McCain had zaterdag een door vriend en vijand hooggewaardeerd optreden in Saturday Night Live – de late night show die dit jaar zoveel invloed op de campagne heeft.

Rebecca McCullaugh, net als Ortberg campagnevrijwilliger in Virginia, vertelde zaterdag dat veel overtuigde Democraten zich niet realiseren hoezeer ze zijn getraumatiseerd door 2000 en 2004. Zelf weet ze wat PTSS is (posttraumatische stressstoornis) nadat ze, als echtgenote van een diplomaat, in het verleden een bomaanslag overleefde. De paniek van getraumatiseerde mensen neemt toe als de datum waarop ze hun trauma opliepen dichterbij komt. „Ik zie het bij vele, vele mensen gebeuren.”

Zelf beaamt ze zonder omwegen dat 2000 en 2004 het tweede en derde trauma van haar leven waren. Na het verlies van Kerry keek ze een maand lang alleen naar programma’s over voedsel en huisinrichting. „Ik vrat me vol en wilde niets meer met de wereld te maken hebben.” Ortberg vertelde destijds op haar werk dat haar grootvader overleden was. „Ik kon niet stoppen met huilen, dus ik dacht: ik bedenk iets heel ergs, anders zeggen ze dat ik gek ben geworden.”

In het conservatieve deel van Virginia, waar ze allebei wonen, wordt hun vrees gestimuleerd door contact met Republikeinen. Het leert ze dat er een groep conservatieven is die nooit kan accepteren dat een Democraat president is. „Ze vinden dat we een gevaar voor het land zijn. Ze gaan al over de rooie bij het idee”, zegt McCullaugh.

Onder Ortbergs conservatieve familieleden circuleren grappen waarin Obama, als moslim, wordt vermoord. Ook dat voedt haar angst. Haar schoonzus legde haar laatst uit „dat Obama de duivel zelf is’’. Toen haar dochter onlangs in het huwelijk trad moesten ze vooraf met de hele familie een plechtige belofte doen: „Géén politiek.”

Angst heeft ook een keerzijde. McCullaugh opende vorig jaar zomer in Warrenton, in een conservatieve regio van Virginia, een Obama-kantoor, en haar successen leidden ertoe dat Obama’s campagneteam een betaalde kracht naar het stadje stuurde. Het feit dat Obama vandaag de slotbijeenkomst van zijn campagne dertig kilometer verderop in Manassas heeft, geeft aan hoe ver ze gekomen zijn: alles wijst erop dat het conservatieve Virginia dé swing state van 2008 wordt.

De angst voor een nieuwe nederlaag heeft kortom ook een ongekende energie losgemaakt. Afgelopen zaterdagavond waren ze op Obama’s campagnekantoor in Warrenton rond negen uur nog met een man of dertig aan het werk. In het McCain-kantoor, verderop in Main Street, zat niemand meer.

Dat was zelfs de hele zaterdag zo geweest, vertelde bureauhoofd Christopher Mammen. Aan zijn bureau stonden zaterdagmorgen maar liefst tweehonderd man die aan het werk wilden voor Obama. „Bijna allemaal mensen met dezelfde motivatie: het zal ons niet wéér gebeuren.”

Vandaag, op de laatste dag voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen, bezoeken beide kandidaten een aantal staten waar het er nog om spant. De Republikein John McCain – die de laatste dagen in sommige staten zijn achterstand op Barack Obama inloopt – is vandaag in zeven staten: Florida, Tennessee, Pennsylvania, Indiana, New Mexico, Nevada. Hij eindigt de dag in zijn thuisstaat Arizona. De Democraat Obama doet drie staten aan: Florida, daarna North Carolina en sluit dan zijn campagne af in Virginia.

NRC, 03-11-2008