actualiteitsforums - Nieuws.be: hip of hype

Nieuws.be: hip of hype

IKE PICONE plaatst ernstige kanttekeningen bij de levensvatbaarheid van nieuwswebsite Nieuws.be. 'Where is the money?'

Rare mensen die krantenuitgevers. Goed drie jaar geleden komt Google op de proppen met Google Nieuws. Niemand die er echt van wakker ligt tenzij de Belgische dagbladpers. Zij zien Google, niet onterecht overigens, als een concurrent die teert op hun hard labeur. De Vlaamse uitgevers kiezen op dat moment dan ook gezamenlijk voor een opt-out, zodat Google hun artikels niet langer mag gebruiken voor zijn nieuwsdienst.

Vorige week werd Nieuws.be boven het doopvont gehouden, een aan Google Nieuws vergelijkbare dienstverlening maar dan Vlaams (DS 3 september). De NV Nieuws.be, beheerder van de site, omschrijft de dienst als een nieuwsaggregatie en -distributiewebsite, die gretig de nieuwsfeeds van meer dan 2500 nieuwsbronnen via RSS indexeert. Om de artikels te lezen word je wel doorverwezen naar de eigenlijke website van de bron. Aan De Standaard vertelt business manager Jaki Louage dat het makkelijk was om de grote mediagroepen te overtuigen hun nieuwsfeeds te leveren omdat zo het internetverkeer naar hun eigen website verhoogd wordt. Feitelijk komt dit neer op hetzelfde wat Google kon bewerkstelligen, behalve dat we er van kunnen uitgaan dat het voor de Vlaamse groepen nu makkelijker onderhandelen was dan met Google. Baat Nieuws.be niet, dan schaadt het alvast niet.

Nieuws.be roept evenwel ook vragen op. Of het voor de lezers een meerwaarde heeft bijvoorbeeld. En of het initiatief wel op een valabel economisch verdienmodel berust. Enige kanttekeningen lijken op hun plaats.

Nu de hype rond de tweede internetgolf stilaan is gaan liggen en we door de wildgroei aan nieuwe, interactieve websites opnieuw het bos beginnen te zien, klinkt de vraag steeds luider: Where is the money? Na drie jaar scheert Google Nieuws wereldwijd geen hoge toppen. De dienst werkt zonder advertenties, waardoor Google in dit geval enkel winst kan maken doordat de trafiek naar nieuwssites hoger wordt en zo ook naar advertenties van Google op die nieuwssites. Een gigant als Google kan zich dit veroorloven, maar de vraag is of een Vlaams bedrijf dit ook kan. Nieuws.be wil binnen vier jaar breakeven draaien op basis van advertentie-inkomsten. Er is de jongste jaren echter zelden iemand geslaagd om een lucratief businessmodel te vinden voor een online nieuwsapplicatie op basis van enkel reclame-inkomsten. De paar initiatieven die er wel in geslaagd zijn, konden meestal rekenen op een uitgebreid advertentienetwerk.

Door het uitblijven van het succes van Google Nieuws lijkt de internetreus dan misschien wel uitgespeeld op de nieuwsmarkt, op het gebied van zoekmachines lijkt Google voorlopig niet te kloppen. Volgens het midden augustus verschenen tweejaarlijks rapport over nieuwsconsumptie van het gerenommeerde Amerikaanse PEW Research Centre worden zoekmachines immers door zo een 83 procent van de Amerikanen gebruikt om online op zoek te gaan naar nieuws. Het wordt dus voor een kleine nieuwkomer als Nieuws.be geen makkelijke opdracht om zijn plaats te verwerven tussen de vele bestaande nieuwsaanbieders.

Nieuws.be zou bovendien wel eens wat kunnen kosten. Zo werkt de site met een redactie van vier man en een ploeg van tien technici, anders dan bij het volledig geautomatiseerde Google Nieuws. Wellicht rekenen de initiatiefnemers erop dat samenwerken met vrijwilligers de kosten drukt. Ze kiezen er dan ook voor de website te voorzien van een community component. Hierop kan iedereen zelf een artikel publiceren, aanvullen of becommentariëren. Maar ook dat is geen garantie voor succes. Bovendien is het altijd gevaarlijk om van bij de start van een commercieel initiatief een belangrijk deel van het succes van vrijwilligers te laten afhangen. Zo kan je community van de ene dag op de andere verdampen in de internetstratosfeer. Dat uitgerekend een kleine nv aan de basis ligt van Nieuws.be is dan wel lovenswaardig, maar misschien evenzeer overmoedig. Ook al zijn ze er in geslaagd geldschieters Vinnof en Arkafund te overtuigen om 1,5 miljoen euro in dit initiatief te pompen.

Naast een discutabel economisch model, is het evenzeer de vraag of Nieuws.be voor de Vlaamse nieuwsgebruikers een meerwaarde biedt. Dat het gebruik van online nieuws in Vlaanderen net als elders stijgt, staat vast. Uit cijfers van de dienst statistiek van de FOD Economie voor 2007 blijkt dat een op de vier Belgen wel eens een online krant leest. In 2005 was dat slechts 13 procent. Maar wie wacht er op de zoveelste online nieuwsaanbieder? Nieuws.be wil het nieuws overzichtelijk maken. Er is immers zoveel nieuws te vinden op het net dat de surfer het overzicht dreigt te verliezen. Waar verschilt Nieuws.be evenwel van andere traditionele nieuwswebsites?

Misschien is de grote troef de mogelijkheid om via Nieuws.be het nieuws te sorteren op betrouwbaarheid van de bron, op prioriteit of volgens je persoonlijk interesseprofiel? Ook hier zou het echter niet verbazen dat wanneer je op zoek gaat naar berichten met een hoge prioriteit vooral berichten van krantenwebsites verschijnen en de berichten met een lage prioriteit verwijzen naar blogs, portals... Waarom dan niet meteen naar de krantenwebsite gaan als je op zoek bent naar betrouwbaar nieuws en naar een blog als je liever een mening wil? Zoals het reeds geciteerde PEW-rapport meegeeft, is geloofwaardigheid voor grote online nieuwsaggregatoren zoals Google Nieuws en AOL trouwens lager dan voor krant- en televisienieuws.

Zou de unique selling proposition dan terug te vinden zijn in het feit dat nieuwsgebruikers zelf artikels op Nieuws.be kunnen plaatsen en hierop kunnen reageren? Die doelgroep is alvast niet zo groot. In de VS zegt 7 procent van de bevolking online te reageren op nieuws. Bovendien zijn er ook hiervoor al verschillende kanalen. Wat zou Nieuws.be dan zo anders maken dat mensen die reeds al publiceren dit juist hier gaan doen en niet meer op hun gebruikelijk online ruimtes?

Voor Nieuws.be geldt trouwens wat doorgaans geldt voor introductie van nieuwe ICT-tools en applicaties: old habits die hard. Mensen zijn niet zo makkelijk weg te slaan van hun vertrouwde media. Alweer uit het PEW-onderzoek blijkt dat krantenlectuur wel degelijk daalt (van 41 procent van het publiek in 1998 naar 34 procent in 2008), maar het aantal kijkers van bijvoorbeeld tv-journaals stijgt (van 33 procent in 2002 naar 39 procent in 2008). Mensen kennen deze media, vertrouwen ze en weten ze in te passen in hun dagelijks leven. Zich in dit alles een plaats verwerven is geen sinecure.

Ike Picone is onderzoeker aan het Fleet-project (Flemish E-publishing Trends) van de VUB

DS, 09-09-2008