actualiteitsforums - Nog nooit zijn er zo weinig vlnders gespot

Nog nooit zijn er zo weinig vlnders gespot

BRUSSEL - Met het jaarlijkse telweekend wil Natuurpunt meten hoe erg de toestand van de vlinders is.

Natuurpunt en zijn Waalse tegenhanger Natagora roepen de mensen op dit weekend zo veel mogelijk vlinders te tellen in hun tuin. Iedereen die een tuin heeft, kan meedoen. Op de website www.vlindermee.be kunt u foto's en filmpjes bekijken met informatie over de soorten vlinders, zodat u de vlinders in uw tuin kunt herkennen. Op het einde van elke dag kunt u de resultaten ook op de website invullen.

Met het telweekend willen de natuurorganisaties een beter zicht krijgen op de vlinderpopulatie, en zo op de kwaliteit van het leefmilieu, want vlinders zijn een gevoelige indicator om te weten hoe het met de biodiversiteit is gesteld.

De signalen zijn alvast alarmerend. De zomer is traditioneel de beste periode voor vlinders, maar uit maandelijkse tellingen van vrijwilligers van Natuurpunt blijkt dat er nog nooit zo weinig vlinders waren als vandaag.

'Het voorjaar was rampzalig', zegt Wouter Vanreusel van Natuurpunt. 'Vorig jaar telden we in de maand juni nog gemiddeld dertien vlinders per tuin, en gemiddeld zes soorten. Dit jaar telden we maar gemiddeld zes vlinders per tuin, en drie soorten. Dat is een dramatische achteruitgang.'

Algemene vlindersoorten zoals het koolwitje en de citroenvlinder doen het uitermate slecht. Zelfs de overbekende dagpauwoog gaat zienderogen achteruit. 'Vorig jaar kwam die nog in een op de drie tuinen voor, dit jaar nog in een op de tien', zegt Vanreusel. 'Volgens wetenschappers dreigt de dagpauwoog zelfs op de rode lijst, van bedreigde diersoorten, te komen.' De weinige soorten die het wel nog goed doen, zijn de eikenpage en het bruin zandoogje, dat op graslanden talrijk aanwezig is.

De algemene vlindersoorten doen het al jaren heel slecht. Een van de belangrijkste oorzaken van de achteruitgang van de vlinderpopulatie is ons intensief gebruikte landschap. 'Alles in ons land is volgebouwd. De weinige gronden die nog niet bebouwd zijn, zijn landbouwgronden. Die worden heel intensief bewerkt, en vaak nog bespoten. Dat laat nog weinig ruimte voor insecten', zegt Vanreusel.

'Ook onze tuinen zijn heel arm. Vlamingen hebben graag een kortgeknipt gazon, maar maaien het gras zodanig veel dat ze alle diertjes in het gras doden, zoals ook de rupsen die later vlinders worden', aldus Vanreusel.

Een grotere boosdoener is het onvoorspelbare klimaat. Lange natte en korte droge periodes volgens elkaar snel op, en zachte winters, vroege voorjaren en late vorstdagen komen steeds vaker voor. 'Dat maakt het voor de vlinders lastig om zich tijdig aan te passen. Voor kwetsbare populaties kan dat fataal zijn.'

Is het verdwijnen van algemene vlindersoorten zo dramatisch? 'Ja. De mensen liggen er echt wakker van. Ze bellen ons op om te zeggen dat ze depressief en ongerust zijn omdat ze nog geen vlinders hebben gezien. Die kleine beestjes dragen veel meer bij tot het behoud van de biodiverstiteit dan sommige mensen denken', zegt Vanreusel.

'Heel wat vogels, zoals mezen, voeden zich met de rupsen dit zich tot vlinders ontpoppen. Als er minder rupsen zijn, doen de mezen het slecht. En als er minder mezen zijn, zit er meer ongedierte op onze groenten.'

De vlinderwerkgroep van Natuurpunt werkt ook samen met het Instituut voor Natuurbehoud en de universiteiten aan een nieuwe atlas van de verspreiding van onze dagvlinders.

Die vlinderatlas moet in 2010 klaar zijn.

www.vlindermee.be
www.natuurpunt.be

DS, 02-08-2008 (Yves Delepeleire)