schoolboeken bevestigen clichés
 

Ondanks alle goede bedoelingen bevestigen schoolboeken nog heel vaak de bestaande stereotypen. Leerlingen die 'anders zijn' krijgen daardoor nog meer het gevoel dat ze afwijken van de norm.

Handboeken
Wanneer leerlingen op school over het gezin leren, krijgen ze als voorbeeld meestal een vader en moeder met een of twee kinderen. Wanneer ze over het Zuiden leren, gaat het meestal om arme mensen in hutjes. Dat blijkt uit een screening door het steunpunt Diversiteit en Leren (Universiteit Gent) van twaalf recente handboeken die in het lager en secundair onderwijs vaak worden gebruikt.

Stereotypering
Voor kinderen in een nieuw samengesteld of holebi-gezin is dat een signaal dat zij niet normaal zijn, zo concludeert het steunpunt. En de stereotypering gaat nog een stap verder, maar dan op een sluipende manier. Zo worden bijvoorbeeld in het taalhandboek Taalsignaal bijna uitsluitend Vlaamse namen gebruikt, tot er een verhaal wordt verteld over een lastige leerling; die heet Hassan.

Religieus symbool
Een voorbeeld van een heel andere orde is een tekst over fundamentalisme in Uitkijk. Als illustratie daarbij wordt een krantenartikel afgedrukt over het hoofddoekenverbod in Frankrijk. "Daarmee wordt onbedoeld of onbewust een religieus symbool als problematisch bestempeld." (belga/tdb)

bron: www.hln.be

Toch niet altijd!
 

Ik denk niet dat we alle handboeken over diezelfde kam mogen scheren! Ik heb afgelopen week enkele lessen moeten geven over landbouw in ontwikkelingslanden en als je spreekt over armoede wordt er inderdaad veel verwezen naar deze landen MAAR als leerkracht is het ook je taak om de omgeving rond de leerlingen aan bod te laten komen. Maak de leerlingen duidelijk dat ook bijvoorbeeld armoede hier kan voorkomen, verwijs bijvoorbeeld naar de Meir of stations, ...

Ook in verschillende handboeken van economie als het gaat over de taken binnen een gezin dan gebruiken ze verschillende voorbeelden zoals een holebi-gezin of een gezin met vader en moeder of gescheiden ouders, ...

In dit bericht zit natuurlijk wel een beetje waarheid. Als het over armere landen gaat, dan staat er meestal een hutje met een hele hoop mensen rond, maar je kan dit ook moeilijk anders voorstellen he?
En waarschijnlijk zal er in het boek toch ook wel een keer verwezen worden dat er niet enkel in de armere landen armoede is? Anders is dit je taak als leerkracht om hier toch wel op te wijzen.
Als je weet dat 1 op 7 mensen leven op of onder de armoede grens, dan is de kans groot dat er ook wel zo'n leerling in je klas zit!

We mogen alle handboeken inderdaad niet over dezelfde kam scheren. Toch merk ik ook op dat vooral gezinnen zeer stereotype worden voorgesteld. Dit kan ook een grote invloed hebben op kinderen die uit een samengesteld gezin komen. Ze gaan zich dan misschien abnormaal voelen.

Armoede komt inderdaad ook voor in België. Zelf ben ik er ook van overtuigd dat het belangrijk is om leerlingen te wijzen op de armoede in eigen land. Ik stel me alleen de vraag of het een goed idee is om te verwijzen naar de stations en of de Meir. Pas dan geef je een stereotiep beeld van de werkelijkheid rondom de leerlingen mee. Vele mensen die leven in armoede, bedelen niet en leven niet in een kartonnen doos. Vaak wonen ze in een gewoon huis, hebben ze een gsm en werken ze hard om rond te komen...

Aansluitend artikel dat vandaag toevallig op De Standaard staat: http://www.standaard.be/Artikel/Det..._060&kanaalid=3

Ik merk ook dat handboeken vaak clichés gebruiken, misschien niet bewust maar toch. Zelf heb ik er in het middelbaar geen last van gehad. Maar ik kan er mij wel iets bij voorstellen dat je bijvoorbeeld 2 mama’s heb en je leest dan in je handboek dat een “normaal” gezin bestaat uit een papa, een mama en ... kindjes. Dat je dan als kind gaat denken dat je niet normaal bent. Misschien moeten de handboeken meer rekeningen proberen te houden met deze nieuwe situaties. Ze moeten ze dan niet allemaal te samen in een thema “anders” steken want dat lijken deze situaties nog abnormaler.