Darwin niet in elke klas
 

Darwin niet in elke klas


BRUSSEL - Ook in het Vlaams onderwijs zijn er klachten over leraars die de evolutieleer niet correct voorstellen. Dat zegt de filosoof Johan Braeckman, die in heel Vlaanderen over Darwin en zijn evolutieleer lezingen geeft. 'De klachten komen vooral uit het lager onderwijs, en zijn katholiek of protestants geïnspireerd.'


Niet alleen in het Franstalig onderwijs zijn er leraars die moeite hebben om de evolutieleer objectief aan hun leerlingen te onderwijzen. Ook in Vlaanderen krijgen niet alle leerlingen de theorie van Darwin als een wetenschappelijke verworvenheid onderwezen. Dat leidt Johan Braeckman (Universiteit Gent) af uit reacties die hij krijgt na lezingen over Darwin en de evolutieleer.

'Al gaat het wel om uitzonderlijke gevallen', zegt Braeckman. 'De meeste Vlaamse leerkrachten stellen de evolutieleer ongetwijfeld op de juiste manier voor, zonder daar voor hun leerlingen levensbeschouwelijke conclusies uit te trekken. De uitzonderingen blijken zich vooral in Limburg te bevinden, zo leren me de reacties. En hun inspiratie vinden die leerkrachten in de Pinksterbeweging (één van de nieuwe bewegingen binnen de katholieke kerk, red.) of in hun protestants geloof.'

Waar Braeckman zich de meeste zorgen over maakt, is dat die voorbeelden vooral uit het basisonderwijs komen. 'Daar heeft de inspectie minder vat op wat de onderwijzers over de evolutieleer zeggen. De evolutieleer staat er niet in het leerplan, en de toepassing ervan kan niet gecontroleerd worden. Zo krijgen onderwijzers de vrijheid om opmerkingen te maken over de evolutieleer. In het secundair onderwijs is dat niet het geval. De biologieleraars moeten daar de evolutieleer als wetenschappelijk feit geven, dat staat in het leerplan.'

In het Franstalig onderwijs is gisteren een discussie ontstaan over de manier waarop leraars in het secundair onderwijs met de evolutieleer omgaan. Le Soir meldde dat er Franstalige biologieleraars zijn die vanuit hun islamitisch geloof weigeren de evolutieleer te onderwijzen.

'Dat is natuurlijk het risico wanneer meer moslim-allochtonen naar de lerarenopleiding gaan', zegt Braeckman. 'Ik ben een groot voorstander van meer allochtonen voor de klas, begrijp me niet verkeerd. Alleen mag dat niet ten koste van de correcte weergave van de evolutieleer gaan. Hetzelfde geldt trouwens voor alle andere levensbeschouwingen. Het komt er gewoon op neer dat je als leraar de evolutieleer en je levensbeschouwelijke opvattingen niet mag vermengen. Zo kan het niet dat je bijvoorbeeld de evolutieleer aan de leerlingen onderwijst, maar er daarna aan toevoegt dat die theorie toch niet zo belangrijk is.'

De grens tussen wetenschap en geloof geldt voor Johan Braeckman voor alle godsdiensten, maar evengoed bijvoorbeeld voor het atheïsme. 'Het zou ook niet door de beugel kunnen dat een ongelovige de evolutieleer aangrijpt om promotie te maken voor het atheïsme.'

Daarmee wil Braeckman aangeven dat hij geen kruisvaart tegen godsdiensten voert. De Universiteit Gent heeft hem subsidies gegeven om Darwin en zijn evolutieleer bij het brede publiek bekender te maken. De aanleiding is de internationaal groeiende groep leerlingen en leraren die deze theorie verwerpen en een scheppingsverhaal als beter alternatief vooropstellen. Dat creationisme is volgens Braeckman een bedreiging voor de wetenschap. 'De opzet van het project is niet gericht tegen de godsdienst, wel voor een goede kennis van de evolutieleer als wetenschap.'

Naar aanleiding van het Darwin-jaar in 2009 organiseert hij daarover debatten en lezingen - volgend jaar is Charles Darwin tweehonderd jaar geleden geboren en is zijn belangrijkste werk The origin of species 150 jaar oud.

Ook de Franstalige universiteit ULB kondigt nu een onderzoek naar de evolutieleer en het onderwijs aan. Onderzoekers gaan er op zoek naar de standpunten van de leraars daarover.


Blog DS, 14-04-2008 (Pieter Lesaffer)