Negen scharnierpunten kunnen klimaat doen kantelen
 

Negen scharnierpunten kunnen klimaat doen kantelen

De Groenlandse ijskap en het regenwoud van de Amazone behoren volgens toonaangevende klimaatvorsers tot de negen scharnierpunten bij de klimaatverandering. In deze gebieden kunnen reeds kleine veranderingen enorme gevolgen hebben, waardoor systemen gemakkelijk kunnen overslaan, schrijven de leider van het Potsdam-Instituut voor Klimaatonderzoek, prof. Hans Joachim Schellnhuber, zijn medewerker prof. Stefan Rahmstorf en Britse wetenschappers.

Scharnierpunten
De Groenlandse ijskap en het arctische zee-ijs (Noordpool) zijn bijzonder gevoelige scharnierpunten, bericht de groep in een vooraf online gepubliceerd artikel van het tijdschrift Proceedings van de National Academy of Sciences of the United States of America (PNAS). Daarin worden de bevindingen van een werkgroep met 36 vooraanstaande klimaatvorsers, de bevraging van 52 experten en wetenschappelijke literatuur behandeld. De negen scharnierpunten moeten in de klimaatpolitiek bijzondere aandacht krijgen.

Katalysator
Als het arctisch zee-ijs smelt, komt daaronder de donkere watermassa vrij. Omdat die meer zonnestralen opneemt als witte ijsvlaktes, wordt de opwarming geïntensiveerd. Het overige ijs zal dan sneller smelten. De kritische grens kan bij 0,5 tot 2 graden Celsius opwarming bereikt worden, zodat het noordpoolgebied reeds over enkele decennia in de zomer ijsvrij kan zijn.

IJs
Bij de Groenlandse ijskap braken smeltende gletsjers de rand van het ijsplateau af, wat tot verdere opwarming en ijsverlies leidde. Als de temperatuur daar meer dan drie graden Celsius stijgt, kan het ijsplateau reeds binnen de 300 jaar afsmelten en de zeespiegel met zeven meter laten stijgen. Ook de ijskap in het westen van het zuidpoolgebied kan in die periode ontdooien. Het scharnierpunt daar ligt bij een opwarming van de regio van vijf tot acht graden.

Regenwoud
De boreaalwouden in het noorden van de planeet zullen volgens wetenschappelijk inzicht bij een opwarming van drie tot vijf graden door droogte en hitte in de zomer en ziektes binnen de 50 jaar grotendeels afsterven. Het regenwoud in het Amazonegebied zou door ontbossing en opwarming zodanig veel schade oplopen dat het volgens matrixen in die spanne tijds eveneens over een uitgestrekt areaal vernietigd zou kunnen zijn. Voor de Sahara, de Sahelzone en de regio's ten zuiden daarvan is het nog onduidelijk of ze droger of vochtiger zullen worden dan nu.

Andere punten
Andere scharnierpunten zijn het weerfenomeen El Niño, de Indiase zommermoesson en de warme golfstroom in de Atlantische Oceaan, de zogeheten thermohaline Atlantische circulatie. (dpa/sam)

Bron: www.demorgen.be, 04/02/08