Zijn wij de dapperste Navo-Galliërs?
 

Zijn wij de dapperste Navo-Galliërs?


De ministerraad heeft vorige week beslist vier F-16 gevechtsvliegtuigen en de bijhorende 140 man personeel naar Kandahar in het zuiden van Afghanistan te sturen. SP.A en Groen! voelen zich gebelgd. De Vlaamse socialisten hebben een debat aangevraagd in de kamercommissie Defensie.


Over zin of onzin van zo'n operatie zelf moet nog worden gediscussieerd. Maar als het alleen al op het vormelijke aspect aankomt, laten we dan even de Belgische houding vergelijken met de wijze waarop een staat als de Bondsrepubliek Duitsland omspringt met de inzet van soldaten en legermaterieel in crisisgebieden.

Robert Gates, de Amerikaanse minister van Defensie, heeft vorige week een 'brandbrief' geschreven naar de Duitse regering met de niet erg beleefd geformuleerde vraag om extra troepen te leveren voor het zuiden van Afghanistan, waar de milities van de Taliban een lenteoffensief voorbereiden. Franz Josef Jung, de Duitse christen-democratische minister van Defensie (CDU), weigert op dat verzoek in te gaan. Daarover bestaat consensus in Duitse politieke kringen, van regering tot oppositie. Ze achten zich immers gebonden door het mandaat van hun federale parlement, de Bondsdag, die op 12 oktober 2007 bepaalde dat Duitse soldaten alleen mogen opereren in het noorden van Afghanistan. De krijtlijnen die het parlement van de Bondsrepubliek heeft getrokken, worden niet zomaar overschreden. De troepen zijn een Parlamentsarmee, een door het parlement gemandateerd leger.

Met lafheid heeft dat niets te maken. Duitsland is de derde sterkste macht in Afghanistan: het heeft als regionaal verantwoordelijke voor de door de Navo geleide Isaf in het noorden van het land 3.200 troepen ter plaatse. Ook voeren Duitse Tornado-vliegtuigen verkenningsopdrachten uit in zuidelijk Afghanistan. Hun eigen geschiedenis heeft de Duitsers echter geleerd dat er niet lichtzinnig naar de wapens mag worden gegrepen. Veiligheid creëer je niet alleen door wapengekletter, maar ook door de opbouw van vertrouwen, aldus nog Frank-Walter Steinmeier, hun minister van Buitenlandse Zaken.

De brief van Gates belandde niet toevallig één week voor twee grote conferenties op de schrijftafel van Franz Josef Jung. In het Litouwse Vilnius vergaderen de Navo-ministers van Defensie nu donderdag en vrijdag en daarna vindt nog een gerenommeerde, jaarlijks weerkerende veiligheidsconferentie plaats in München. In beide oorden zal nog een hartig woordje worden gesproken over de rol van het bondgenootschap in Afghanistan. De Amerikaanse druk op de bondgenoten neemt toe, zeker op Duitsland dat op het internationale toneel als steeds invloedrijker wordt waargenomen en zich daarom militair nog meer zou moeten engageren.

Met zijn brief wil Gates echter ook het 'thuisfront' bewerken ten gunste van zijn baas. De Amerikaanse president George W. Bush begint zenuwachtig te worden, nu zijn ambtstermijn over enkele maanden afloopt. Hij wil de geschiedenisboeken niet ingaan als de veldheer die twee oorlogen - in Irak en Afghanistan - zou hebben verloren. De Amerikaanse troepenversterking in Irak lijkt (of leek?) vruchten af te werpen, en daarom verwachten de VS dat de bondgenoten een tandje bijsteken in Afghanistan. Voor Winfried Nachtwei, de defensie-expert van de Duitse Groenen, een reden temeer voor de Bondsdag om niet te zwichten voor 'de eisen van een Amerikaans leger dat op de ondergang afstevent'.

Over de dramatiek van zulke woorden kan worden geredetwist. Maar belangrijk om weten is dat de politieke klasse in Duitsland het mandaat van de Bondsdag als emanatie van de volkswil ernstig neemt. Als de druk in de richting van een aanpassing gaat, zal er alvast een grondig debat worden gevoerd in de Bondsdag en in de Duitse media. Ook onze bevolking verdient zo'n debat om alle argumenten pro en contra de inzet van België op het internationale terrein, in casu Afghanistan, tegen elkaar af te wegen. Dan zullen we te weten komen of de Belgen de dappersten onder de Navo-bondgenoten zijn, of de meest overmoedigen?

Dirk Rochtus doceert internationale politiek aan Lessius, Antwerpen


DS, 05-02-2008