'Uitgeklede federale staat is een mythe'
 

'Uitgeklede federale staat is een mythe'


BRUSSEL - 'Op de keper beschouwd zouden de regio's nog iets meer geld moeten krijgen', berekende N-VA-voorzitter Bart De Wever.


Het is 'bon ton' geworden om te klagen over de onderfinanciering van de federale overheid. De financieringswet zou - zeker na het Lambermontakkoord van 2001 - zodanig veel middelen overhevelen naar de regio's dat die stilaan armlastig worden, klinkt het. De federale badkuip loopt leeg, terwijl de regio's in het geld zwemmen.

Het stoort N-VA-voorzitter Bart De Wever. Hij zette enkele medewerkers aan het werk om te berekenen of de stelling klopt en besluit dat ze een mythe is.

'De overdrachten naar gemeenschappen en gewesten volgen netjes het tempo van de totale inkomsten van de federale overheid', zegt De Wever. 'Eigenlijk zouden de regio's zelfs iets meer moeten krijgen.'

Het Lambermontakkoord heeft er alleen voor gezorgd dat de dotatie aan de gewesten en gemeenschappen op peil bleef, ondanks een dalende btw-dotatie, stelt De Wever vast. Daarmee ontkracht hij merkwaardig genoeg ook zijn vroegere stelling dat het Lambermontakkoord 'maxi-geld voor mini-bevoegdheden' bevatte. 'Toegegeven, daar zat wel wat retorische overdrijving in', zegt hij nu.

Dat Vlaanderen zo gemakkelijk overschotten boekt op zijn begroting, heeft volgens De Wever een andere reden. 'Wallonië geeft per inwoner 1,55 keer meer uit aan raden en parlementen, Brussel 2,91 keer meer dan Vlaanderen. Aan kabinetten spendeert Wallonië 2,74 keer meer, Brussel zelfs 14,06keer meer. Vlaanderen heeft zijn overschotten dus enkel en alleen aan zichzelf te danken, terwijl Wallonië en Brussel nog steeds kampen met een geldverslindende institutionele structuur.'

De Wever geeft de schuld voor de slechtere financiële situatie van de federale overheid aan het gebrek aan begrotingsdiscipline tijdens acht jaar paars. Dat kostte 12,2 miljard euro, waarvan 10,1 miljard aan de hervorming van de personenbelastingen alleen. De impact van Lambermont tot 2012 bedraagt slechts tien procent daarvan.

Dat neemt niet weg dat ook hij wil sleutelen aan de financieringswet. Het solidariteitsmechanisme in de wet bevat volgens hem een pervers effect. Het maakt dat als Wallonië of Brussel meer tewerkstelling scheppen, zij er financieel op achteruitgaan. 'Dat is een armoedeval, het omgekeerde van een incentive om beter te presteren', zegt hij.

De oplossing ligt voor de N-VA bij meer fiscale verantwoordelijkheid voor de regio's. Een systeem van concurrerende belastingen, waarbij de federale staat een grondslag legt en de regio's opcentiemen kunnen heffen, is volgens hem een eerste stap. Premier Verhofstadt stelde al iets dergelijks voor in zijn nota voor de vennootschapsbelasting.

De federale staat moet ook ophouden om uitgaven te doen voor bevoegdheden van de regio's, zoals het grootstedenbeleid.

De Wever wil wel praten over het overhevelen van bevoegdheden zonder de bijkomende middelen, maar de regio's mee laten betalen voor de pensioenen van hun ambtenaren, is voor hem onmogelijk en ook geen oplossing.

'Wij kunnen dat niet dragen. Trouwens, het is geen oplossing, aangezien voor Europa het cijfer van alle regeringen in België samen telt.'


DS, 26-01-2008 (Wim Winckelmans)