actualiteitsforums - Lucht Peking niet schoon te krijgen

Olympische Spelen 2008 / Lucht Peking niet schoon te krijgen

De luchtvervuiling blijft een grote zorg voor de Spelen in Peking, ondanks ruim 11 miljard euro aan maatregelen. Zelfs barbecuen wordt in de ban gedaan.

Wie ooit op het Plein van de Hemelse Vrede heeft gestaan, door de Verboden Stad heeft gelopen of een fietstocht door de hutongs, de oude volkswijken van Peking, heeft gemaakt, kan niet verbaasd zijn. De hoofdstad van China ligt bijna permanent onder een deken van smog. Volgend jaar gaan 10.000 topsporters in de vervuilde stad op jacht naar olympisch roem. Experts waarschuwen voor gezondheidsschade, het Internationaal Olympisch Comité en de Chinezen zelf zien te weinig verbeteringen.

In een haast vertwijfelde poging wendde de Chinese overheid zich deze week tot de inwoners van Peking. Een beroep werd gedaan op hun medewerking de vervuiling van de lucht terug te dringen. Het volk wordt opgeroepen om de motor voortaan uit te zetten bij een rood stoplicht. Ook barbecuen willen de autoriteiten nu uitbannen.

De Chinezen beseffen dat de luchtkwaliteit een bedreiging vormt voor het grote politieke en economische doel achter de Spelen van 2008: waardering en respect oogsten in de rest van de wereld. De overheid spendeerde al 120 miljard yuan (ruim 11 miljard euro) aan maatregelen die de vervuiling moeten tegengaan. Een grote verontreinigende staalfirma en een chemische fabriek zijn deels stilgelegd of verplaatst, het gebruik van gas in plaats van oude dieselmotoren in het verkeer is flink gestegen.

Maar het milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) kwam afgelopen week met kritiek op de trage vorderingen. De normen van wereldgezondheidsorganisatie WHO worden nog altijd fors overschreden. Zelfs Hein Verbruggen, de immer optimistische voorzitter van de coördinatiecommissie van het IOC, moest afgelopen week in Peking erkennen dat de luchtkwaliteit een punt van zorg blijft. Het IOC heeft niettemin ’vertrouwen’ in de maatregelen die de Chinezen nemen. Maar voorzitter Jacques Rogge heeft al gedreigd dat bepaalde duursportevenementen uitgesteld of verplaatst moeten worden. Rogge verklaarde recent in China dat atleten ’het recht hebben op schone lucht om met elkaar te strijden en te trainen’. De waarschuwing die hij in zijn oorspronkelijke speech had staan – ’de tijd raakt op’ – durfde hij niet openlijk uit te spreken.

„Het intensief gebruik van kolen, de geografische ligging van de stad en het toenemend aantal auto’s maken dat de verbetering in de luchtkwaliteit van Peking heel moeizaam gaan”, zegt Eric Falt, hoofd van het sport- en milieuprogramma van de VN. Volgens Falt kan fijnstof gemakkelijk binnendringen in de longen van een sporter en zo gezondheidsschade aanbrengen. De UNEP becijferde dat in 2006 de hoeveelheid fijnstof in de lucht van Peking acht keer hoger was dan de normen van de WHO toelaten. Andere vormen van luchtvervuiling – stikstofdioxide, zwaveldioxide en koolmonoxide – bleven gelijk of stegen zelfs in 2006. „China heeft zich ook nooit gebonden om de WHO-normen te halen voor de Spelen”, aldus Falt.

De Chinese overheid voert de inspanningen alsmaar op. 47.000 oude taxi’s en 7.000 bussen zijn vervangen. Voor 2008 gelden voor de drie miljoen auto’s in de stad strengere emissienormen.

Tijdens de Spelen zal het openbaar vervoer met milieuvriendelijke bussen gratis zijn. In het centrum van de stad, waar 15 miljoen mensen wonen, zijn 110.000 huishoudens overgeschakeld van het stoken van kolen naar gas.

De autoriteiten hanteren ’dagen met een blauwe hemel’ als richtlijn. Ze hopen dat het er dit jaar al 245 zijn. Experts wijzen erop dat een blauwe lucht niets zegt over de kwaliteit. Het giftige ozon is onzichtbaar. Ook op de normen die de Chinezen hanteren, is kritiek. Ze baseren zich op gemiddelden over de hele stad. Pieken, met zwaar vervuilde gebieden, die ernstige gevolgen voor sporters kunnen hebben, zijn daarin niet meegenomen. Een dagje ademen in Peking zou gelijk staan aan het roken van een pakje sigaretten.

’Mijn longen leken in brand te staan’

Oud-wereldkampioen zwemmen Marcel Wouda liep op 21 oktober een marathon van Peking, samen met een groep andere voormalige topsporters. Wouda deed er 3 uur en 45 minuten over. „Toen wij in Peking aankwamen, was het vrij warm. Ik ben toen drie kwartier gaan lopen. Ik had het idee dat mijn longen in brand stonden. Ik begon enorm tegen de marathon op te zien. Gelukkig was het die zondag acht graden kouder. We startten al vroeg in de ochtend. Ze hadden de wegen nat gesproeid en dat scheelde heel veel. Het probleem is ook dat al het stof van het bouwen blijft hangen. Tijdens de marathon had ik nergens last van. Maar je merkt aan alles: de lucht is niet goed. Wij liepen half oktober, maar volgend jaar moeten sporters zich in augustus bij warm weer urenlang inspannen.”

’Hardlopen met een mondkapje op gaat niet’

„De luchtkwaliteit van Peking is dramatisch”, zegt inspanningsfysioloog Gerard Rietjens, verbonden aan sportkoepel NOC-NSF. „Ondanks alle maatregelen kunnen we ook niet verwachten dat het nog veel zal verbeteren.” NOC-NSF gaat alle Nederlandse sporters vooraf intensief adviseren. „Een van de tips is om tijdig aanwezig te zijn, een dag of vijf van tevoren. Dan kun je alvast wennen aan de lucht. Hardlopen of fietsen met een mondkapje op gaat niet. Maar misschien kunnen atleten rond de wedstrijden wel met een zuurstofmasker lopen. Dat moeten we nog zien.” Rietjens vindt de gevaren voor de gezondheid op lange termijn overdreven. „We moeten er niet te spastisch over doen. Van twee weken smog gaat je gezondheid niet achteruit. Van een paar sigaretten krijg je ook geen longkanker. Het wordt een ander verhaal als je een jaar in Peking gaat wonen. Of een trainingskamp over een langere periode daar belegt. Dat ontraden we iedereen.”

Trouw, 03-11-2007

Een dagje Peking zou gelijk staan aan het roken van een pakje sigaretten per dag...