actualiteitsforums - Wereldhandelsorganisatie: een stap(je) vooruit?

Wereldhandel / De belofte van Genève

De grote massa van antiglobalisten ontbrak deze keer in Genève. Daar zal het niet aan gelegen hebben dat de onderhandelingen over een vrijere wereldhandel na vijf dagen en enkele nachten doorhalen succesvol zijn verlopen, maar tekenend was het wel. De sfeer in Genève was lang niet zo verhit als in het Mexicaanse Cancún, waar de onderhandelingen vorig jaar nog stukliepen.

Het succes van Genève is bescheiden. Inhoudelijk zijn er geen grote knopen doorgehakt. De Europese Unie had eerder al te kennen gegeven dat zij de landbouwsubsidies ging hervormen en dat daarbij de exportsteun op termijn zou verdwijnen. Juist die steun is fnuikend voor het ontstaan van een gezonde landbouwsector in de ontwikkelingslanden. De Amerikaanse toezeggingen om de landbouwsteun te beperken zijn rijkelijk vaag. Data en cijfers, die de goede voornemens van Genève tot concrete resultaten kunnen maken, ontbreken nog. Die moeten de 147 WTO-landen in verdere onderhandelingen vastleggen. Het is, in de woorden van de Nederlandse landbouwminister Brinkhorst, ,,in feite alleen een belofte''.

Het kan al met al nog jaren duren voor de Geneefse afspraken een effect krijgen op de wereldeconomie. Dat effect, een toename van de wereldhandel met honderden miljarden euro's, zal in de eerste plaats de rijke landen en de grote landbouwexporteurs ten goede komen. Maar ook de kleine boeren in arme landen kunnen op termijn voordeel hebben bij een open wereldmarkt.

Ook al zijn de concrete resultaten bescheiden, de winst van Genève is groot. Het proces van onderhandelen over een vrijere handel, dat was vastgelopen, gaat verder en alle landen doen mee. Zonder dit trage, formele proces zijn de arme landen volledig overgeleverd aan de willekeur van de economische krachtpatsers in de wereld. Die kunnen zonder WTO immers in onderlinge akkoorden uitmaken welke landen een voorkeursbehandeling krijgen en welke niet.

De grote ontwikkelingslanden, Brazilië en India voorop, hebben hun beslissende invloed in Genève zelf afgedwongen. Dat heeft hun dwarsliggen in Cancún in ieder geval opgeleverd. Nu komt het erop aan het internationaal overleg op gang te houden en de mooie woorden van Genève in concrete afspraken om te zetten.

Trouw, 03-08-2004