De Europese greencard is blauw
 

De Europese greencard is blauw


Brussel/Den Haag, 23 okt. Europa is niet aantrekkelijk genoeg voor hoogopgeleide migranten, vindt de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU. Vandaag presenteert zij een plan om daar verandering in te brengen.


Van de hoog opgeleide werknemers die emigreren uit de Afrikaanse landen aan de Middellandse Zee gaat de meerderheid (54 procent) naar de Verenigde Staten en Canada, blijkt uit cijfers van de Commissie. Van de emigranten die níet geschoold of gemiddeld opgeleid zijn, vertrekt maar liefst 87 procent naar de EU. Dat moet veranderen, vindt Franco Frattini, de eurocommissaris die verantwoordelijk is voor migratie.

Daarom wil Frattini dat er een zogeheten blue card komt. Dat is een werkvergunning voor hoog opgeleide migranten van buiten de EU. De term is niet toevallig gekozen. De Commissie verwijst ermee naar de green card waarmee buitenlanders in de VS mogen wonen en werken. En naar de Europese vlag, die blauw is.

Wie hoogopgeleid is en aan een aantal Europese eisen voldoet, moet in de toekomst gemakkelijk zo’n kaart kunnen krijgen. Nu hebben kennismigranten die van het ene naar het andere EU-land willen reizen te maken met allerlei verschillende – nationale – regels. Frattini ziet de blauwe kaart als een belangrijke stap naar een Europees beleid voor legale migratie.

Het gaat om een politiek gevoelig voorstel. Immigratie was de afgelopen jaren niet alleen in Nederland, maar ook in veel andere lidstaten een verkiezingsthema. Regeringen zijn vaak huiverig om ‘Brussel’ te laten bepalen wie er in hun land mag komen werken. Toen de EU in 2004 werd uitgebreid met tien nieuwe lidstaten wierpen verschillende oude lidstaten, waaronder Nederland, drempels op om de toestroom van werknemers uit die landen te beperken.

In een conceptversie van Frattini’s plan, die is ingezien door deze krant, wordt rekening gehouden met de zorgen van lidstaten. Die zouden zelf quota kunnen vaststellen om te bepalen hoeveel kennismigranten er naar hun land komen.

De belangrijkste eisen om de kaart te krijgen zijn:

+het hebben van een werkcontract
+een salaris dat minstens drie keer het minimumloon bedraagt van de lidstaat waar de migrant verblijft;
+voldoende geld om terug te kunnen keren naar het land van herkomst.

Houders van de kaart die hun baan verliezen, zouden drie maanden de tijd krijgen om ander werk te vinden. De blue card geldt in eerste instantie voor maximaal twee jaar. Wie aan alle eisen voldoet, kan daarna ook in een andere EU-lidstaat werken.

Kamerlid Han ten Broeke van oppositiepartij VVD reageert gematigd positief op het voorstel. Maar, zegt hij: „We moeten eerst ons eigen arbeidspotentieel maximaal benutten voordat we mensen van buiten de Unie binnenhalen.”

Mariëtte Hamer van regeringspartij PvdA vindt het prematuur om al veel te zeggen over het plan. „Maar als Nederland voldoende zeggenschap over migratie en integratie behoudt, is het zeker mogelijk dat wij dit steunen”, stelt zij. De SP vindt de blue card „een vorm van migratieapartheid, want alleen hoogopgeleiden kunnen zo’n kaart krijgen”, aldus Paul Ulenbelt van die partij.

Franco Frattini is van plan de komende jaren meer voorstellen te doen om migranten legaal naar Europa te halen. Dat is nodig, denkt hij, omdat de Europese bevolking vergrijst. Vandaag vergadert de Europese Commissie over het plan, voordat Frattini zijn definitieve versie presenteert. Daarna moeten de lidstaten het goedkeuren.


NRC, 23 oktober 2007

Europa’s blauwe kaart zal niet helpen
 

Europa’s blauwe kaart zal in de concurrentie om toptalent niet helpen


De Europese Unie wordt vaak omschreven als Fort Europa: een gebied waar de binnengrenzen verdwijnen, maar de buitenmuren juist hoger worden. Ieder jaar proberen honderdduizenden migranten dat fort binnen te dringen, minstens duizend laten daarbij jaarlijks het leven. En al jaren worstelt Europa met de vraag wat het daaraan kan doen. De Europese Commissie heeft vorige week iets voorgesteld dat een deeltje van het probleem aanpakt. Het biedt hogeropgeleide niet-Europeanen toegang tot de arbeidsmarkt. En dat is geen overbodige luxe, want juist deze groep zoekt – net als veel Europees toptalent – zijn heil liever elders.


Met name de Verenigde Staten, Canada en Australië zijn favoriet: 95 procent alle talentvolle migranten uit Afrika en Azië komt daar terecht. En met de toenemende vergrijzing van de beroepsbevolking neemt in de Europese Unie de behoefte aan niet-Europese talenten alleen maar toe, zeker in de technische specialismen.

Het goede aan het voorstel is, dat expliciet wordt vastgesteld dat Europa migranten met bepaalde capaciteiten kan en wil gebruiken. Dat kan het begin zijn van een veelomvattender migratiepolitiek die, tenminste in theorie, op termijn de druk van illegalen aan de buitengrenzen wat kan verminderen. Ambitieuze jongeren kunnen nu immers na een goede opleiding ook op legale wijze het fort binnenkomen.

Maar daar is het dan ook wel mee gezegd. Want de blauwe kaart – genoemd naar het blauw van de Europese vlag – zal moeilijk kunnen concurreren met de Amerikaanse ’groene kaart’. Zo is de laatste een permanente verblijfsvergunning, terwijl de blauwe kaart slechts twee jaar geldig is – verlenging is alleen mogelijk als er een nieuw arbeidscontract ligt. Verhuizing naar een andere EU-lidstaat is niet zomaar toegestaan, wat een rem betekent op de Europabrede arbeidsmarkt. En Europese lidstaten mogen zelfs besluiten helemaal geen blauwe kaarten uit te delen.

Er zijn ook andere problemen die de komst van de hogeropgeleiden verhinderen. Het onderzoeksklimaat in de VS is beter en meer gericht op het binnenhalen van extern talent. Veel migranten die de keuze hebben, geven in eerste instantie de voorkeur aan het werken in een Engelstalig land. En de Europese arbeidsmarkt blijft in vergelijking met de VS erg inflexibel.

De blauwe kaart kan dat soort problemen niet allemaal oplossen, en is daarvoor ook niet bedoeld. Maar deze kaart is wel een erg mager compromis: meer ambitie om als EU gezamenlijk talent te lokken was op zijn plaats geweest.


Trouw, 30-10-2007