'Googleficatie'?
 

Nieuwe Leren / Het is zonde de docent te degraderen tot procesbegeleider


Het nieuwe leren is populair. Inmiddels experimenteert één op de vijf basis- en middelbare scholen met deze vorm van onderwijs en een verdere opmars ligt in het verschiet. Het nieuwe leren spreekt tot de verbeelding. Het stelt de leerling centraal en laat de docent optreden als begeleider in een proces dat van een kind een zelfstandig mens maakt, die op superieure wijze in staat is de kennis aan te boren die in deze informatiemaatschappij overal voorhanden is.

Het is ook een ideale onderwijsvorm voor wie zich op het standpunt stelt dat kinderen van nature gemotiveerd zijn om te leren, maar in die drang vooral door het oude leren worden geremd. Want oud onderwijs, dat is die optiek gedoe met rapporten, met boekenlijsten en samen in een klas zitten waarin leerlingen zijn overgeleverd aan de verhalen van de docent. Het lijkt daarom wel zo handig om leerlingen zelf verantwoordelijk te maken voor hun eigen leerproces, hen leuke opdrachten uit te laten voeren en van verre welwillend toe te zien hoe zij flitsende werkstukken produceren, bij elkaar gesprokkeld op het internet.

Maar hoe ideaal dit nieuwe leren ook is, er hangt ook een prijskaartje aan. Hoe dat er uit ziet stond vorige week donderdag in deze krant. Daarin vertelden de filosoof Ad Verbrugge, de Groningse hoogleraar Greetje van der Werf en de praktijkschooldocent Kees Beekmans dat het ten koste gaat van de discipline. Het creeërt een verrukkelijke chaos, waarin kinderen zich al gauw vervelen, en dat hen aanzet pas op het laatste moment te gaan leren. Volgens Verbrugge moet je vrijheid verdienen, daar is discipline en structuur voor nodig en daartoe moeten kinderen worden opgevoed. De vrijheid van het nieuwe leren maakt kinderen volgens hem daarom juist onvrij.

Dat zijn stevige bezwaren die tot bezinning nopen. Het onderwijs kan ongetwijfeld zijn voordeel doen met allerlei vormen van nieuw leren. Maar men hoede zich voor doordraven, want op een totale versnippering van kennis, een 'googleficatie' van het onderwijs, zit niemand te wachten. Hoog tijd daarom om nog eens na te denken over een eerherstel van de docent, die staande voor een klas in staat is op een begenadigde en inspirerende manier kennis over te dragen. Aan zulke docenten bewaren hele generaties de beste herinneringen. Het zou zonde zijn om hen bij het groot vuil te zetten, voorzien van het etiket: procesbegeleider.


Trouw, 30-03-2005