Oproep tot ban cluster-bommen
 

Oproep tot ban cluster-bommen


Oslo, 24 febr. Een groep van 46 landen heeft de wereld gisteren in Oslo opgeroepen om clusterbommen in 2008 bij verdrag te verbieden. Dat zou gebruik, productie, handel en opslag van clusterbommen illegaal moeten maken.


Omdat binnen de ontwapeningsconferentie van de Verenigde Naties een verbod op clusterbommen onbespreekbaar bleek, besloot een groep landen onder leiding van Noorwegen in november vorig jaar dan maar op eigen houtje het initiatief te nemen voor zo’n verdrag. Daartoe waren donderdag en vrijdag in de Noorse hoofdstad 49 landen bijeen, waarvan uiteindelijk alleen Japan, Polen en Roemenië weigerden met de tekst van de oproep in te stemmen.

Onder meer de Verenigde Staten, Rusland en China zijn tegen het initiatief en waren niet in Oslo aanwezig. Ook Australië, Israël, India en Pakistan waren niet in Oslo vertegenwoordigd. Zij vinden dat over dit soort wapens gesproken moet worden in bestaande fora als de VN. Maar onder meer Groot-Brittannië, Duitsland, Italië en Nederland hebben zich wel bij de oproep aangesloten.

Clusterbommen zijn explosieven waarin zich honderden kleine bommetjes bevinden, die zich over een groot oppervlak verspreiden. Ze kan men bijvoorbeeld op een efficiënte manier een landingsbaan onbruikbaar maken of een colonne voertuigen uitschakelen.

Veel van de bommetjes ontploffen echter niet meteen, waardoor ze nog jaren later slachtoffers kunnen maken – vaak burgers en volgens activisten vaak ook kinderen die aangetrokken worden door het kleine formaat, de vorm en de heldere kleuren van de op allerlei plaatsen rondslingerende bommetjes. De afgelopen jaren zijn clusterbommen gebruikt in Kosovo, Irak, Afghanistan en Libanon.

De initiatiefnemers voor het verdrag, waaronder ook de organisatie voor de mensenrechten Human Rights Watch, putten hoop uit een eerder initiatief. Ook het verdrag tegen antipersoonsmijnen kwam tot stand, in 1997, nadat een groep landen buiten de ontwapeningsconferentie van de VN om steun voor een verbod begon te werven. Inmiddels hebben meer dan 150 landen dat verdrag geratificeerd. De VS en Israël hebben niet getekend, maar gebruiken dit soort mijnen niet meer.

De verklaring van gisteren roept landen op om vooruitlopend op een verdrag tegen clusterbommen alvast te beginnen met maatregelen op nationaal niveau. Zo heeft Noorwegen al een moratorium ingesteld. Op een vervolgconferentie in mei of juni, in Peru, zal worden begonnen een tekst voor het verdrag op te stellen. (AP, Reuters)


NRC, 24 februari 2007