Botsing EU & lidstaten over milieudelicten
 

Botsing met de lidstaten


BRUSSEL, 7 FEBR. De Europese Commissie wil een grotere greep krijgen op het strafrecht rond milieudelicten. Daarmee dreigt een nieuwe botsing tussen ‘Brussel’ en een aantal lidstaten, waaronder Nederland, over bevoegdheden.


Kern van een voorstel dat de Europese commissarissen Dimas (Milieu) en Frattini (Justitie) naar alle waarschijnlijkheid morgen zullen presenteren is dat een aantal vast omschreven grensoverschrijdende milieudelicten bestraft moet worden. Het gaat hierbij onder andere om het uitstoten of illegaal lozen van gevaarlijke afvalstoffen, het onrechtmatig vervoeren of verwijderen van gevaarlijke stoffen, het beschadigen of stelen van beschermde plant- en diersoorten en onrechtmatige handel in stoffen die de ozonlaag stoffen.

De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Unie, wil nu dat de lidstaten aan deze overtredingen ook daadwerkelijk sancties verbinden. Welke dat zijn wordt aan de landen zelf overgelaten. Maar Brussel stelt wel als voorwaarde dat zij proportioneel, doelmatig en afschrikwekkend zijn.

De zaak reikt verder dan alleen het milieurecht. Het gaat ook om de vraag of de Europese Unie in haar geheel zich kan inlaten met het strafrecht van de individuele lidstaten. De Europese Commissie, daarbij gesteund door een ruime meerderheid in het Europees Parlement, wil zoveel mogelijk gemeenschappelijk regelen. Daartegenover staat een groot aantal nationale regeringen dat zich niet door Brussel de wet willen laten voorschijven over wat zij zien als interne aangelegenheden.

„Willen we revolutie of evolutie?” aldus een diplomaat. Volgens hem kiest de Commissie nu voor revolutie en „die lopen niet altijd goed af’”, zei hij.

Er bestaat nu al een zogeheten ‘kaderbesluit’ over de strafbaarstelling van milieudelicten. Dit betekent dat in Europees verband de vertegenwoordigers van nationale regeringen hierover besluiten en zaken ook kunnen vetoën. Als dit onderwerp onder het ‘gemeenschapsrecht’ wordt gebracht, zoals de Commissie wil, kan hierover door middel van meerderheidsbesluitvorming worden besloten.

De Europese Commissie voelt zich gesteund door een uitspraak van het Europees Hof van Justitie uit 2005. Volgens het Hof is het wel degelijk een bevoegdheid van de Europese Commissie om lidstaten te dwingen sancties op te leggen bij grensoverschrijdende milieucriminaliteit. De Commissie beschouwde deze uitspraak zelfs als een aansporing om ook op andere terreinen sancties voor te schrijven. Zo kwam commissaris Frattini met het voorstel om lidstaten te verplichten het verhandelen van namaakproducten te veroordelen met een minimum gevangenisstraf van een jaar. Een aantal lidstaten waaronder Nederland heeft dit voorstel tot nu toe tegengehouden.


NRC, 7 februari 2007

Baas in eigen land?
 

Voor mij telt één waarheid: als je niks te verbergen hebt, waarom zou je dan een controle van hogerhand weigeren?
Trouwens, grensoverschrijdende zaken zorgen altijd voor een hoop problemen. Ik denk aan de koffieshops, de Westerschelde, de IJzeren Rijn, de criminaliteit in Noord-Frankrijk... Het is maar goed dat Europa stappen zet om in feite als scheidsrechter tussen twee partijen op te treden. Er moet immers een finale waarheid bestaan; als Duitsland en Frankrijk overhoop liggen met elkaar, en geen van beide wil toegeven, dan moet er een instantie zijn die zegt wie gelijk heeft, anders draait het niet.
Uiteindelijk schuiven landen maar wat graag problemen op elkaar af. Zo bouwt men onder andere bij voorkeur een kerncentrale aan de grens. Bekijk het als een verkavelingsruzietje: Van mijn boom vallen bladeren in het zwembad van mijn buurman, maar hij staat wel op mijn grond. Als er op dit minuscule niveau regels van hogerhand worden opgelegd, waarom dan niet voor staten?
En de roep om baas te blijven over interne zaken komt wel wat laat, daar de Europese Unie al van haar ontstaan stelselmatig bevoegdheden naar zich toe trekt. Wat is het nut van de Unie nog als er geen bevoegdheden worden overgeheveld?