actualiteitsforums - Spiegel brengt zon in donker Alpendorpje

Spiegel brengt zon in donker Alpendorpje

Het Italiaanse Viganella, gelegen in een donkere Alpenvallei, heeft een wereldprimeur. Vanaf morgen zal het gehucht door middel van een enorme spiegel in het zonnetje worden gezet.

Op het dorpspleintje van Viganella verzamelt zich een handjevol nieuwsgierige bewoners. Ze richten hun blik omhoog, naar de grote rechthoekige spiegel hoog bovenop de berg.

Technici zijn de computergestuurde spiegel aan het testen. Hij draait langzaam richting de zon en weerkaatst dan plotseling een stevige bundel zonnestralen op het plein. De dorpelingen knijpen hun ogen toe en heffen hun gezicht naar de kunstmatige lichtbron. „Eindelijk zon in Viganella”, zegt een vrouw lachend.

Viganella ligt in een donkere vallei van de regio Piemonte, vlakbij de Zwitserse grens. De bergen zijn er zo stijl en hoog dat ze de zonnestralen ’s winters tegenhouden. Drie maanden per jaar, van 11 november tot 2 februari, zitten de krap tweehonderd inwoners in de schaduw. „Je wordt er zwaarmoedig van”, vertelt een bejaarde vrouw. „De was droogt buiten niet, die moet ik binnen bij de kachel ophangen”, klaagt een andere vrouw.

Ook burgemeester Pierfranco Midali is het gebrek aan zon zat. „’s Zomers is dit een levendig dorp. Dan spelen er kinderen op het plein en zitten bejaarden er te kletsen. Maar ’s winters blijft iedereen binnen en is het een saaie boel.” Toen Midali daar zeven jaar geleden zijn beklag over deed bij Giacomo Bonzani, een architect uit de streek, besloot die er iets aan te doen. „Ik zal licht scheppen in de duisternis”, beloofde Bonzani plechtig.

En zo kwamen de twee mannen tot een spectaculair plan. Ze bouwden een reusachtige spiegel, die zonnestralen weerkaatst op het dorpje. De burgemeester schraapte de benodigde 100.000 euro bij elkaar en de architect won technisch advies in bij een ingenieur. Begin december is het gevaarte met behulp van een helikopter op de berg geplaatst, ruim 500 meter boven Viganella. Deze week is de spiegel voor het eerst getest.

Burgemeester Midali is apetrots dat hij zijn gehucht meesleurt in de vaart der volkeren. „Dit is nooit eerder vertoond, nergens ter wereld! De uitdaging van de mens gaat door!”, roept hij opgewonden, terwijl hij op het in het zonlicht badende dorpspleintje rondstapt en foto’s maakt. Ook architect Bonzani is verheugd: „Ik dacht dat ’ie ongeveer 250 vierkante meter zou verlichten. Vandaag blijkt dat het wel 400 vierkante meter is. Helemaal niet slecht!” Sommige dorpelingen blijken een tikje ontevreden. „Het is jammer dat alleen het plein zon krijgt. Het zou mooier zijn als het hele dorp verlicht zou worden”, zegt een bejaarde man.

Morgen wordt de spiegel – met een groot feest vol lokale lekkernijen – officieel in gebruik genomen. „Het is eigenlijk een experiment”, vertelt architect Bonzani. „Veel andere, beschaduwde bergdorpen overwegen nu ook om een spiegel te gaan gebruiken. Er zijn hier al Oostenrijkers komen kijken en vanuit Zwitserland hebben ze gebeld. In de Italiaanse, bergachtige regio’s Basilicata en Calabrië hebben ze ook grote belangstelling voor dit project.” Er trekt een trotse glimlach over zijn gezicht. „De spiegels die na die van ons komen, zullen vast mooier en beter zijn. Maar deze in Viganella is de allereerste.”

Spiegel is plat, om brandgevaar te voorkomen

De spiegel die Viganella voortaan zal verlichten, is acht meter lang en vijf meter hoog. Volgens architect Bonzani is dat precies groot genoeg om de maximale hoeveelheid zonlicht te kunnen weerspiegelen.

„We dachten eerst aan een cirkel, maar hebben besloten voor een rechthoek. Een cirkelvorm leverde te veel technische problemen op en vonden we ook niet goed staan op een berg.”

De spiegel is plat in plaats van komvormig. „Als we dat hadden gedaan, zouden we het dorp verbranden zoals Archimedes de boten in brand stak.”

Viganella ligt op 582 meter hoogte. De spiegel staat pal boven het dorp, op 1050 meter hoogte. Ingenieur Emilio Barlocco heeft de spiegel gebouwd en computersoftware ontwikkeld die hem met de zon mee laat bewegen.

De spiegel beweegt horizontaal en verticaal. Hij volgt de zon van 9 uur ’s ochtends tot 3 uur ’s middags. Bonzani: „’s Ochtends werkt ’ie het beste, omdat de spiegel dan op één lijn staat met het dorp en de zon.”

Hij denkt dat de spiegel ook ’s zomers nuttig kan zijn, bijvoorbeeld voor het voeden van zonnepanelen.

Trouw, 16-12-2006