Dictatuur van de grote bek
 

Dictatuur van de grote bek


In de partijcultuur van de PS is schelden een deugd. In een woedeaanval schold de voormalige Waalse minister-president Jean-Claude Van Cauwenberghe enkele journalisten uit voor 'pétasses'. Als ex-student van professor I. A. Diepenhorst laat ik de Nederlandse vertaling zedig achterwege. De vermoorde PS-leider André Cools werkte ook met scheldproza. Hij vestigde de dictatuur van de grote bek.


Zelf ben ik eens keihard uitgescholden aan de telefoon door de Franstalige advocaat Marc Uyttendaele in een zaak waarin hij optrad voor de toenmalige minister-presidente van de Franse Gemeenschap, Laurette Onkelinx. Dat was in 1997. De echtgenoot van Onkelinx, Abbès Guenned, bleek internationaal te worden gezocht wegens drugshandel. Maar toen hij op 31 juli 1997 bij de paspoortcontrole in Zaventem werd aangehouden, toverde hij een diplomatiek paspoort te voorschijn. Als redacteur bij De Standaard belde ik Onkelinx voor commentaar, maar ik werd doorverbonden naar haar advocaat Uyttendaele. Die gaf me de wind van voren alsof ik een onbeschofte vraag had gesteld. Ik stond perplex. Het is toch vreemd als de echtgenoot van de minister-presidente met een diplomatiek paspoort drugshandel bedrijft?

De kwestie liet zien dat in België de realiteit de fictie overtreft. Een maand na het incident was Onkelinx gescheiden van Guenned. Het was de eerste Belgische flitsscheiding. Guenned bleef doorgaan met zijn drugshandeltje en werd in 1998 in Turkije opgepakt. Zijn advocaat, wederom Marc Uyttendaele, wist hem uit het gevang te krijgen, onder andere via diplomatieke druk. Een jaar later trouwde Onkelinx met Uyttendaele. Guenned was getuige bij het huwelijk. Nu is hij raadgever in de 'strategische cel' op het kabinet van minister van Justitie Onkelinx. Vorig jaar onthulde Knack dat het advocatenkantoor van Uyttendaele zich mag verheugen op een groot aantal overheidsopdrachten sinds de blijde intrede van Onkelinx in de federale regering in 1999.

Onkelinx is intussen ook kandidaat-burgemeester in Schaarbeek - wat niet wegneemt dat ze, aldus La Dernière Heure, een kapitale villa in het rijke Lasne liet zetten. Volgens het Franstalige satirische blad Père Ubu is Onkelinx de koningin van la gauche caviar. Père Ubu neemt haar regelmatig op de korrel, maar nummer 750 van het blad werd vorig jaar, op gerechtelijk bevel, uit de handel genomen op aandrang van de clan Onkelinx-Uyttendaele. In Franstalig België is vrijheid van meningsuiting net zo zeldzaam als een fatsoenlijke Waalse socialist.

Ook Onkelinx heeft vele decibellen in haar repertoire. In vergelijking met haar is Guy Verhofstadt, ook niet bepaald op zijn mond gevallen, nog een gentleman. Toen Marc Verwilghen als minister van Justitie het jeugdsanctierecht wilde invoeren, bekte Onkelinx hem af. Het jeugdsanctierecht zat jaren muurvast. Het is pas onlangs goedgekeurd, na de moord op Joe Van Holsbeeck.

Een grote mond maakt een slecht beleid. De gevangenissen zijn overvol en opstanden zijn een dagelijks gevaar. Inzicht in de criminaliteit bestaat niet omdat onderzoek naar de etnische achtergrond van delinquenten is verboden. De gerechtelijke achterstand loopt op. Pedofielen duiken weer op. Wie minister Onkelinx aanspreekt op deze feiten kan rekenen op een grote mond, zeker als een Vlaming dat doet.

Na vier jaar Onkelinx kan men zich afvragen of het niet beter is bij de volgende staatshervorming justitie te splitsen. Zij laat zien dat de dictatuur van de grote bek niet werkt en dat een groot aantal decibellen geen substituut is voor succesvol beleid. Misschien is het goed als het parlement van Herman De Croo eens uitzoekt hoe het zit met de belangenverstrengeling van de clan Onkelinx-Uyttendaele. Politici met een grote mond hebben de halve wereld. De andere helft pakken ze er schaamteloos bij. Een democratie verdient beter.


Derk Jan Eppink, Knack 28-06-2006