Kiezen tussen pest en cholera
 

Kiezen tussen pest en cholera


Nu het nationale voetbalelftal ons in het buitenland belachelijk maakt, blijven nog slechts Brussel, de koning en Clouseau over om het land bijeen te houden. Het vermoeden dat dat wel eens niet zou kunnen volstaan, wint in brede kring veld. Er is natuurlijk nog de snel weer aanzwellende staatsschuld om Vlamingen, Brusselaars en Walen aan elkaar vast te klinken. Maar volgens Guy Vanhengel (Open VLD), de federale minister van Begroting, moeten we eens gaan nadenken over de verdeling van die miserie.


De analyse, niet alleen Vanhengel trouwens, is natuurlijk juist: de financieringswet wurgt de federale overheid, terwijl de deelstaten relatief stabiele inkomsten genieten. De sterkste daarvan, Vlaanderen, moet ook rijden en omzien, maar heeft over enkele jaren uitzicht op bijkomende beleidsruimte. Tenzij die middelen worden gebruikt om de gehele Belgische overheid uit het rood te helpen halen.

Het argument dat voor dat laatste steeds vaker opduikt is dat Vlamingen ook Belgen zijn en het dus niet veel uitmaakt of ze als Belg dan wel als Vlaming moeten bijdragen tot de financiële gezondheid van het land waarvan ze de meerderheid uitmaken. Betalen zullen we toch. Dat klinkt plausibel, maar het is natuurlijk een sofisme dat de doos van Pandora opent.

Vanhengel wil bijvoorbeeld dat de deelstaten de pensioenen betalen van de ambtenaren die ze hebben aangesteld. Nu doet de federale overheid dat. Klinkt logisch. Maar kunnen Brussel en Wallonië dat aan? En betekent het ook dat de deelstaten dan zelf mogen bepalen hoeveel pensioen zo'n ambtenaar krijgt? Psychologisch breng je daarmee de splitsing van delen van de sociale zekerheid heel wat dichterbij.

Nog vervaarlijker oogt een andere stelling van Vanhengel: de historisch opgebouwde staatsschuld is van iedereen en kan toch niet alleen door de armlastige federale schatkist worden gedragen. Ook daar zit iets in, maar de echte vraag is: volgens welke criteria zou zo'n verdeling moeten gebeuren? Is dat op basis van het bevolkingsaantal, van de economische draagkracht of hangt het af van wie het meeste heeft bijgedragen tot de schuldopbouw? Een simpel klinkend voorstel verzeilt al snel in een hopeloos kluwen waarbij de splitsing van BHV slechts kinderspel is.

Vanhengel bewijst uit het ongerijmde hoe verraderlijk het moeras is waarin het land wegzakt. Op basis van de huidige financieringswet is België inderdaad virtueel failliet. Maar zijn voorstellen om dat te keren, versnellen de middelpuntvliedende krachten die hij wil bezweren. De federatie wordt ofwel langzaam gewurgd ofwel verdampt ze.

De Franstaligen zien de bui hangen. Daarom viel PS-vice-premier Laurette Onkelinx gisteren Vanhengels budgettaire zwartgalligheid aan. Alleen door de begrotingscrisis te ontkennen kan ze vermijden dat ze moet kiezen tussen de pest en de cholera. Nog even.


DS, 07-09-2009 (Bart Sturtewagen)