Geheime deals met farmabedrijven
 

Geheime deals met farmabedrijven ondermijnen ziekteverzekering


De uit de pan swingende kost voor peperdure innovatieve geneesmiddelen dreigt het budget voor geneesmiddelen fundamenteel te ontwrichten. Ons Franstalig zusterblad Médor becijferde dat op vier jaar tijd (2015-2018) de uitgaven voor zogenaamde ‘artikel 81’ geneesmiddelen verzesvoudigd zullen zijn. In die periode zal de overheid niet minder dan 2,88 miljard euro terugbetalen aan zogenaamde ‘weesgeneesmiddelen’ of innovatieve geneesmiddelen van ‘klasse 1’. Die uitgaven leggen een bom onder het totale geneesmiddelenbudget.


De deals die rond de terugbetaling van dergelijke medicijnen door de industrie bij de overheid worden bedongen, blijven ultra geheim. Dat werd door de farmaceutische industrie bedongen in het zogenaamde toekomstpact dat door bevoegd minister Maggie De Block (Open VLD) in 2015 met de sector werd afgesloten.

De implicatie is dat elke controle vandaag ontbreekt. Bijvoorbeeld op de opmerkelijke beslissing van minister De Block om het geneesmiddel Champix, tegen het advies van de bevoegde commissie in, toch via ‘artikel 81’ terug te betalen. Champix helpt mensen die stoppen met roken en past absoluut niet in het plaatje van een ‘artikel 81’ geneesmiddel.


Nichebusters

De periode dat Big Farma teerde op zogenaamde ‘blockbusters’ ligt stilaan achter ons. ‘Nichebusters’ lijkt het nieuwe ordewoord: zeer specifieke geneesmiddelen voor uitzonderlijke aandoeningen en bijgevolg dus ook voor een beperkt publiek.

Aan dergelijke innovatieve geneesmiddelen hangt een spectaculair prijskaartje vast. Vaak gaat het om enkele honderdduizenden euro’s per jaar. Op die manier neemt medicatie voor een kleine groep patiënten een grote hap uit het totale budget voor geneesmiddelen. De voorspelde lawine aan nieuwe ‘weesgeneesmiddelen’ maakt de situatie nijpend: kan ons systeem van ziekteverzekering de terugbetaling van al die geneesmiddelen aan?

De prijszetting van dergelijke geneesmiddelen bepaalt in belangrijke mate het antwoord. In het fameuze toekomstpact werd door de farmaceutische bedrijven en de overheid overeengekomen dat de industrie kortingen zou kunnen geven aan de overheid. In ruil voor die kortingen zou de overheid de prijsafspraken geheim houden om op die manier de industrie toe te laten in andere landen betere prijsafspraken te bedingen.

Het gevolg van die geheimhoudingsclausule is dat niemand nog goed lijkt te weten hoeveel geld er naar de terugbetaling van dergelijke geneesmiddelen gaat. Médor becijferde dat het bedrag dat zal uitgegeven worden tussen 2015 en 2018 rond de 2,88 miljard euro zal bedragen. Een bedrag dat door specialisten van de socialistische mutualiteiten als “zonder twijfel dicht bij de realiteit” wordt omschreven.

Dat zou betekenen dat het totale geneesmiddelenbudget fundamenteel ontwricht wordt. Mutualiteiten, maar bijvoorbeeld ook de sector van generische geneesmiddelen vrezen dat het systeem onhoudbaar wordt. De farmaceutische industrie doet gouden zaken ten koste van de ziekteverzekering.

Minister De Block maakt zich niettemin weinig zorgen. Ze wijst erop dat het systeem voorziet in een terugbetaling door de bedrijven zelf, wanneer de totaalkosten effectief de pan uit zouden swingen. Maar lang niet iedereen is er even gerust in dat zo’n noodzakelijke terugbetaling er ooit effectief zal komen.


Geheim

Maar er is niet enkel het financiële aspect. De geheimhoudingsclausule zorgt er niet enkel voor dat duidelijke financiële cijfers ontbreken, ze zorgt er ook voor dat niemand kan controleren of de gemaakte prijsafspraken wel verdedigbaar zijn.

Zo somt Médor enkele ‘artikel 81 geneesmiddelen’ op die worden terugbetaald, maar waarvan onafhankelijke overheidsbronnen zich afvragen of de therapeutische werking wel echt gegarandeerd is.

Daarnaast is er de opmerkelijke casus van Champix. Dat geneesmiddel van farmareus Pfizer wordt sinds 2008 terugbetaald aan mensen die willen stoppen met roken. Met weesgeneesmiddelen of geneesmiddelen van klasse 1 heeft Champix dan ook niets te maken.

Toch wordt Champix sinds oktober 2015 terugbetaald via ‘artikel 81’. De bevoegde commissie tegemoetkomingen (CTG) adviseerde evident negatief, maar minister De Block legde dat advies naast zich neer en gaf toch een toestemming voor een terugbetaling via artikel 81.

Het gevolg is dat niemand weet welke deal er tussen de minister en Pfizer precies is gemaakt en of het geneesmiddel aan een verdedigbare prijs wordt verkocht.

Het voorbeeld toont aan dat, samen met de geheimhoudingsclausule de deur open staat, blijkbaar ook voor deals in verband met geneesmiddelen waar artikel 81 nooit voor bedoeld is.


Blog Apache, 14-09-2017 (Tom Cochez)