‘Dit bewijst dat Europa werknemers beschermt’
 

De EU-lidstaten keuren maandag een strengere aanpak van sociale dumping goed. ‘Velen voorspelden dat ik met mijn hoofd tegen de muur zou lopen’, zegt Marianne Thyssen, ‘maar zie: het sociale Europa leeft.’

Gelijk loon voor gelijk werk op dezelfde plaats vanaf dag 1, waarbij onkosten voor overnachting, transport, voeding en materieel niet meer worden afgetrokken van het loon. Dat is het basisprincipe van de doorbraak inzake gedetacheerden (werknemers die in een ander EU-land een dienst verrichten) die de ministers van Arbeid maandag in Luxemburg normaal goedkeuren.

Nu mogen de werkgevers van de gedetacheerde in het thuisland nog het minimumloon betalen, wat leidt tot sociale dumpingpraktijken in landen als België, Frankrijk, Nederland en Duitsland. Voor Europees commissaris voor Sociale Zaken Marianne Thyssen (CD&V) valt de vergadering maandag te vergelijken met een cruciaal examen voor het hoofdvak. Daarna kunnen de onderhandelingen beginnen met het Europees Parlement. Pas als ze dit dossier rondkrijgt, zal ze haar termijn in Brussel als geslaagd kunnen beschouwen.

‘Er zijn veel obstakels geweest, maar ik heb die één voor één uit de weg geruimd’, zegt Thyssen. Vooral de landen uit Centraal- en Oost-Europa gingen in het verzet: zij vrezen dat ze het concurrentievoordeel voor hun arbeiders zullen verliezen.
‘Toen ik eraan begon, voorspelden velen dat ik met mijn hoofd tegen de muur zou lopen. Maar we zijn er voor gegaan en streven naar een akkoord met het Parlement tegen volgende zomer. Dit is het bewijs dat Europa beschermt en dat er geen tweederangswerknemers zijn. De interne markt is geen jungle: dat geldt ook voor de arbeidsmarkt. Het sociale Europa leeft.’

Spanje moet mee aan boord
Toch belooft het maandag nog een lange vergadering te worden, want er blijven voor de ministers nog drie knelpunten over.

? Thyssen stelt voor om de maximumduur van een detachering vast te leggen op 24 maanden. Het Franse Front National maakte van de sociale dumping een thema tijdens de verkiezingscampagne. Daarom legde president Emmanuel Macron na zijn aantreden de lat nog hoger: hij pleitte voor een maximumduur van 12 maanden en krijgt daarvoor onder meer de steun van België. ‘Zoals tapijthandelaars zullen we ergens tussenin landen’, liet een Europese diplomaat zich ontvallen.

? De lidstaten die tegen dit voorstel zijn, dringen aan op een overgangsperiode van vijf jaar om de richtlijn om te zetten in nationaal recht – de normale termijn is twee jaar.

? Verschillende lidstaten met een sterke transportsector, waaronder Spanje, eisen een speciale regeling voor hun truckers.
Het lijkt uitgesloten dat de landen uit Oost-Europa maandag hun verzet zullen laten varen – al stellen Tsjechië en Slovakije zich minder hard op dan Hongarije en Polen. Daarom zal er een stemming bij gekwalificeerde meerderheid aan te pas komen. Om aan genoeg stemmen te komen, hebben de voorstanders de steun nodig van Spanje en zullen ze dus een compromis moeten sluiten voor de transportsector.

Vlaamse bouwvakker in de kou?
Thyssen maakt zich sterk dat de nieuwe regels een verschil zullen maken voor de strijd tegen sociale dumping en sociale fraude. ‘Duidelijke regels maken fraudebestrijding makkelijker. Sinds juni 2016 is er al een nieuwe handhavingsrichtlijn van kracht die de strijd tegen de sociale fraude opgevoerd heeft. Hopelijk bereiken we maandag ook een akkoord over de versterking van de samenwerking tussen lidstaten om zwartwerk en sociale fraude aan te pakken.’

Toch is er kritiek. Europarlementslid Helga Stevens (N-VA) pleit voor een maximale duur van de detachering van zes maanden voor risicosectoren zoals de bouw of de schoonmaak. ‘Europa laat de Vlaamse bouwvakker in de kou staan’, verklaarde ze.
Thyssen reageert kortaf: ‘Ik nodig iedereen uit die niet akkoord gaat om zelf een akkoord te vinden, want we hebben minstens een gekwalificeerde meerderheid nodig.’ Ook de Belgische regering, waartoe de N-VA behoort, dringt niet aan op zo’n speciale behandeling voor de bouwsector.

Veel heisa en verzet
Werkgeversorganisaties, onder meer in België, stellen dat de hele regeling niet zo’n verschil zal maken, omdat de sociale zekerheidsbijdragen tot 24 maanden nationaal blijven en lager liggen in de meeste landen van Centraal-Europa – al wordt dat verschil in bijvoorbeeld Tsjechië snel kleiner. Er blijft dus een loonvoordeel bestaan voor de meeste gedetacheerden.
‘De Europese werkgevers van BusinessEurope waren tegen dit voorstel en vonden dat alles moest blijven zoals het was’, zo reageert Thyssen. ‘Maar als het geen verschil uitmaakte, zou er niet zoveel heisa en verzet rond geweest zijn.’

Bron
De Standaard - 21/10/2017 - 10:00
http://www.standaard.be/cnt/dmf20171020_03144094

Mening
Ik vind dat dit artikel vanuit meerdere hoeken bekeken kan worden. Zo zal het nadelen hebben voor Belgen die steunen op buitenlandse arbeiders. Specifieker heb ik het hier dan over de werkgevers en de consumenten. Langs de andere kant zal het voordelen brengen voor zowel buitenlandse als Belgische arbeiders, de eerste zullen een verhoging van het loon waarnemen en de tweede zullen merken dat hierdoor het concurrentievoordeel van de andere zal dalen. Ik zou wel specifiek willen vermelden dat dit voordeel niet volledig zal verdwijnen. Via deze maatregel zullen de lonen dichter bij elkaar komen te liggen maar niet helemaal gelijk getrokken worden. Ondanks dit verschil is het wel mogelijk dat deze regeling de Belgische werknemers enorm vooruithelpt. Mogelijks zou het kunnen dat het verschil in loon, voor bepaalde werkgevers, niet genoeg is om de lasten rond taalbarrière, etc. te compenseren. Hiernaast stel ik me nog wel de vraag wat de impact van deze maatregel gaat zijn op de buitenlandse bevolking die nog in het thuisland werkt. Het is mogelijk dat door deze maatregel er nog een grotere vlucht naar het buitenland zal ontstaan in landen zoals onder andere Polen. Dit zou in deze landen voor nieuwe problemen kunnen zorgen.

Detachering en wat de EU daarmee te maken heeft
 

Sociale dumping wordt moeilijker


Gelijk loon voor gelijk werk. Zo hoopt Europa het lot te verbeteren van de Oost-Europeanen die in België komen werken.


De Europese ministers van Werk en Sociale Zaken buigen zich vandaag in Luxemburg over strengere regels bij detachering, dat is de tewerkstellingsformule waarbij bedrijven (een deel van hun) personeel voor een (tijdelijke) opdracht naar een andere EU-lidstaat uitsturen.

Het principe van detachering staat niet ter discussie, wel de (vele) misbruiken die ermee gepaard gaan, zoals fraude met sociale bijdragen en niet correct betaalde lonen.

De strengere aanpak van detachering is uitgegroeid tot een symbool van ‘meer sociaal Europa’, maar nu al staat vast dat het werkstuk van EU-Commissaris Marianne Thyssen niet alle misbruiken zal oplossen.


Over hoeveel gedetacheerde werknemers gaat het?

In de EU zijn er zo’n 2 miljoen werknemers gedetacheerd naar een andere lidstaat. In België werken ongeveer 220.000 gedetacheerden, dat is 4 procent van de werkgelegenheid in ons land.

De populariteit van detachering gaat in stijgende lijn. Vijf jaar geleden waren er maar 115.000 gedetacheerden actief in ons land, amper de helft van nu.

Detachering roept spontaan beelden op van een werf vol Poolse bouwvakkers, maar in werkelijkheid komt de grootste groep gedetacheerden die in België werkt, uit Nederland. Ze zijn met 55.000 en de grote meerderheid is hooggeschoold.

Uit Polen zijn 30.000 gedetacheerden afkomstig. Andere grote groepen zijn de Roemenen, Slovaken en Portugezen (telkens zo’n 15.000).


Waar werken die gedetacheerden?

Het belangrijkste contingent bestaat uit bouwvakkers. Op de Belgische bouwwerven zullen dit jaar iets meer dan 50.000 buitenlandse gedetacheerden actief zijn. Ze doen dat gemiddeld 80 werkdagen per opdracht, maar voor een op de vijf duurt die detachering langer dan 180 dagen.

Ook in de transport en in sommige industriesectoren is detachering dagelijkse praktijk. In de land- en tuinbouw gaat het vooral om seizoensarbeid, zoals in de fruitpluk.


Wat mag wel/niet?

De huidige EU-detacheringsrichtlijn bepaalt dat een buitenlandse werkgever de arbeidsvoorwaarden van het werkland moet respecteren, zoals de wekelijkse arbeidsuur, en een loon moet betalen dat gelijk of hoger is dan het minimumloon in het werkland. Voorts moet hij de socialezekerheidsbijdragen betalen die gelden in het moederland (het land van herkomst).

Die regels maken dat de loonkosten heel wat lager liggen voor een aannemer uit (bijvoorbeeld) Bulgarije, waardoor die aan goedkopere prijzen naar bouwopdrachten kan dingen dan zijn Belgische concurrent.

Bovendien leert de ervaring dat veel Oost-Europese werkgevers zelfs die soepele loonregels niet toepassen. Talrijk zijn de verhalen over sociale dumping, waarbij buitenlandse truckchauffeurs te lage lonen krijgen uitbetaald en wekenlang in hun truck moeten slapen om in België rond te rijden.


Waarom gelijk loon voor gelijk werk?

De regelgeving die op tafel ligt, bepaalt dat Poolse bouwvakkers die in België werken voortaan een ‘Belgisch’ loon moeten krijgen. Niet alleen het minimumloon, maar met alle Belgische cao-voordelen. En zonder aftrek van onkosten voor overnachting, voeding of materieel.

Hiermee zet Europa een belangrijke stap in de strijd tegen uitbuiting en sociale dumping.

Maar daarmee is niet alle ‘oneerlijke concurrentie’ van de baan, klaagt de Belgische bouwfederatie. ‘De betaling van sociale zekerheid in het moederland blijft bestaan, en houdt de ongelijkheid in loonkosten in leven, luidt het. De bouwfederatie raamt het loonkostenverschil ‘nog altijd op 20 tot 30 procent’.


Zijn er nog meer maatregelen nodig?

De Belgische werkgeversfederaties en vakbonden vinden van wel, maar voor commissaris Thyssen was het politiek onhaalbaar om nog strengere regels op papier te zetten. Dat zouden de regeringen in pakweg Sofia of Warschau niet aanvaard hebben.

Het verklaart waarom ze de maximale detacheringstermijn op 24 maanden houdt, en niet naar 12 maanden terugbrengt zoals de Belgische regering zou willen. En het verklaart waarom er uitzonderingen op de regels komen voor de transportsector.


Wie gaat dat controleren?

Alles staat of valt met een waterdichte controle op de naleving van de nieuwe regels. Maar hiervoor is de Belgische sociale inspectie afhankelijk van de medewerking van collega’s in bijvoorbeeld Roemenië of Portugal.

Die medewerking liet tot nu vaak te wensen over, maar er is beterschap op komst. Zo heeft staatssecretaris voor de Bestrijding van Sociale Fraude Philippe De Backer (Open VLD) vandaag een akkoord gesloten met Portugal en Slovakije over betere informatie-uitwisseling tussen de controlediensten.

Die pragmatische aanpak helpt niet alleen om frauderende Portugezen te betrappen, maar is tegelijk een wapen om Belgische bedrijven te klissen die de detacheringsformule misbruiken.

De Backer wijst er terecht op dat detacheringsfraude ook een Belgisch tintje kan hebben. ‘In Slovakije zijn honderden Belgische transporteurs actief via brievenbusfirma’s. Die firma’s bestaan alleen op papier om zo te frauderen met lonen en sociale zekerheid.’


DS, 23-10-2017 (Johan Rasking)