Belasting die de schatkist geld kost?
 

De speculatietaks is...


Charles Michel en zijn collega’s proberen met een speculatietaks de indruk te wekken dat ze vermogenden en stoute speculanten pijn doen. Maar met zo’n domme belastingmaatregel schaden ze vooral de Belgische bedrijven, vindt Jan Reyns.


De regering-Michel wil een speculatietaks invoeren op de meerwaarde op aandelen die binnen de zes maanden na aankoop verkocht worden. Die zou 28 miljoen euro per jaar moeten opbrengen. Ik weet niet hoe je die belasting het best omschrijft: dom, schadelijk, cynisch of speculatief? Deze maatregel is het allemaal.

Natuurlijk, aan iedereen mag een bijdrage gevraagd worden. Het gaat ook om een bijna symbolisch bedrag. Maar deze taks illustreert vooral het negatieve mechanisme tussen de ‘sociale’ partners en de politiek. Zij moeten maatregelen nemen die onze maatschappij en de economie vooruit helpen, maar doen niet meer dan elkaar zo veel mogelijk proberen zwart te maken. Scoren bij de eigen achterban is het hoogste doel. CD&V zegt nu: ‘Kijk eens hoe wij die speculanten aanpakken’. Het is helaas boerenbedrog.


... dom

Van een belasting mag je verwachten dat ze de staatskas iets opbrengt, toch? Maar de kans dat deze speculatietaks iets zal opleveren is zeer klein. Allicht zal hij zelfs rechtstreeks tot lagere belastinginkomsten leiden.

Vandaag betalen particulieren in België al een zogenoemde Taks Op Beursverrichtingen(TOB). Voor aandelen bedraagt die 0,27 procent op de volledige waarde van elke aandelentransactie. Kopen en weer verkopen kost de belegger dus meer dan een halve procent van zijn verhandelde kapitaal. Dat is al een kleine vermogensbelasting. De TOB is ook een speculatietaks avant la lettre: hoe meer de belegger handelt, hoe meer TOB hij betaalt. Waarom daar bovenop nog een erg moeilijk uit te voeren speculatietaks invoeren?

Door de speculatietaks zal er uiteraard minder gehandeld worden. Verkopen binnen de zes maanden zal zeldzaam worden en dus zal er minder TOB binnenkomen. Bovendien is de TOB de voorbije jaren al drie (!) keer verhoogd: twee keer door Di Rupo en een keer door Michel. Een vierde keer verhogen dan maar?

Weet wel dat de actiefste beleggers ondertussen helemaal geen TOB meer betalen. Zij handelen nu simpelweg via een buitenlandse broker, die niets met België te maken heeft, geen TOB int, geen kantoor heeft in België en hier geen mensen tewerkstelt. Maar ook dat vinden onze beleidsmakers niet zo belangrijk.

Ondertussen zullen de Belgische beurshuizen wel de kosten moeten dragen om de speculatietaks te innen. Dat belooft zeer ingewikkeld te worden. Gevolg: de Belgische tussenpersonen zien hun kosten stijgen, die ze uiteraard (on)rechtstreeks zullen doorrekenen. De brave borst die dan nog via een Belgische tussenpersoon blijft handelen, verdient een medaille, geen extra kosten.


... schadelijk

Er bestaat een verkeerd beeld van speculatie. En zeker van schadelijke speculatie. Die wordt door het grote publiek en de meeste politici automatisch met de beurs of aandelen geassocieerd. Maar dat klopt niet. De meeste schadelijke speculatie gebeurt met schulden, grondstoffen en afgeleide financiële producten buiten de beurs. De omvang daarvan is een veelvoud van de aandelenhandel. Maar in plaats van die producten te belasten, gaat België net aandelen viseren. Terwijl aandelenkapitaal de risico’s voor de maatschappij juist verlaagt. Het misverstand over aandelen heeft allicht te maken met het synoniem ‘risicokapitaal’. Dat ‘risico’ slaat op wie kapitaal inbrengt en dus aandelen koopt: hij is de enige die gevaar loopt. Zijn kapitaal geniet geen enkele waarborg en wordt in geval van faillissement pas terugbetaald na werknemers of kredietverleners.

Dat maakt aandelenkapitaal onmisbaar voor de maatschappij : het vormt de basisfinanciering waarop de rest gebouwd wordt. Elke maatregel die aandelenkapitaal ontmoedigt, verlaagt de kansen op duurzame bedrijfsactiviteiten.


... cynisch

Het lijkt vreemd dat de speculatietaks op aandelen net door werkgeversorganisatie VBO wordt verdedigd. Maar dat is het niet, want in de praktijk zullen grote bedrijven niet getroffen worden door de speculatietaks. Het zijn Belgische particuliere beleggers die hem zullen moeten ophoesten. De kleine beleggers zijn bij uitstek de laatste groep die nog in kleine Belgische aandelen belegt. De dagelijkse handel in die kleine beurskapitalisaties is te laag voor grote en buitenlandse beleggers.

Als de Belgische particulier minder actief wordt, zal de handel in kleine Belgische aandelen verminderen en ontstaat een neerwaartse spiraal. Doordat er minder handel is, daalt de waardering van die kleine aandelen. De kleine belegger betaalt zo een tweede keer, want zijn aandelen zijn minder waard. En erger: kleine Belgische bedrijven op de beurs kunnen minder kapitaal ophalen. Zo moeten ze nog meer een beroep doen op bank*financiering. Onze economie wordt zo nog eenzijdiger afhankelijk van de banken, met extra risico tot gevolg.


... speculatief

Het is stuitend dat het VBO en CD&V de burger proberen wijs te maken dat ze met deze taks vermogenden of ‘stoute’ speculanten pijn doen. Niet de aandelenbeleggers, maar de Belgische sociale partners die oorlog voeren en vooral de politici die hierin meestappen doen aan gevaarlijke speculatie.

Ik stel dan ook een speculatietaks voor op politici, bedrijfsorganisaties en vakbonden die denken dat ze mensen zo voor de gek kunnen houden. In dat geval moet de overheid dus een minwaarde belasten, geen meerwaarde.


DS, 28-08-2015 (Jan Reyns)