Huiswerk: less is more?
 

“Lange schooldagen en veel huistaken komen de leerlingen niet per definitie ten goede. Het zijn medicijnen met zeer beperkte effectiviteit maar met veel bijwerkingen.” Dat zegt Carl Van Keirsbilck, auteur van diverse onderwijsrapporten voor de denktank Itinera.

“Volgens recente OESO-cijfers lopen Vlaamse en Waalse jongeren tussen zeven en veertien jaar respectievelijk 7100 en 7700 uur school terwijl dat in Finland slechts 5700 uur bedraagt. Ook daarna zit onze jeugd merkelijk langer op de schoolbanken dan gemiddeld in Finland en de EU. Ondanks die vele uren doet Wallonië het in het PISA-onderzoek significant slechter dan Vlaanderen, dat op zijn beurt Finland moet laten voorgaan. De Finnen slagen daarin door in te zetten op de twee meest determinerende factoren voor onderwijskwaliteit, namelijk zwaar investeren in leraren en remediëring. Geen kwantiteit dus, maar kwaliteit.

Ondertussen worden onze jongeren, zeker vanaf het secundair onderwijs, overstelpt met lange schooldagen en veel huiswerk. We laten ze een dubbele shift draaien in de foute veronderstelling dat dat een goede voorbereiding is op hun toekomst. Wat huiswerk betreft is echter al duidelijk aangetoond dat een klein beetje huiswerk (maximaal 20 à 30 minuten) een heel klein positief effect heeft. Overschrijden we dat, dan wordt dat effect tenietgedaan, of wordt het zelfs negatief. Ook dat hebben de Finnen goed begrepen. Onderzoekers geven aan dat landen die proberen te stijgen in de internationale rangschikkingen (PISA, TIMSS …) door meer huiswerk te geven, wel eens het omgekeerde effect zouden kunnen zien.

“Huiswerk leert kinderen dat leren saai is”
Standaard zou er beter geen huiswerk zijn, behalve waar nodig. Daardoor daalt de kwantiteit, maar stijgt de kwaliteit. We mogen ook niet blind zijn voor de nadelen. Huiswerk zorgt vaak voor stress, ruzie met ouders, onvoldoende tijd voor andere interesses, vermoeidheid … Het leert kinderen dat leren vaak saai is. Leraren die huiswerk durven te bannen, stellen vast dat leerlingen zich spontaan verdiepen in die klasonderwerpen die hen interesseren en de opgedane kennis delen in klas.

Toch wordt huiswerk nog steeds massaal en vaak in een one-size-fits-all-versie voorgeschreven. Te gemakkelijk voor de ene, te moeilijk voor de andere. De vraag van de Vlaamse Scholierenkoepel naar een huiswerkbeleid dat rekening houdt met de draagkracht van leerlingen is niet meer dan terecht. Inspraak over het huiswerk leert leerlingen ook onderhandelen, stemmen, compromissen sluiten enzovoort. Meer controle en autonomie over hun eigen situatie heeft een positieve impact op hun welbevinden, motivatie.

Uit de vele lestijden, het zware huiswerkpakket en het recente voorstel om school te verplichten tot 18 uur blijkt een fundamenteel wantrouwen tegenover de wijze waarop jongeren zelf hun tijd kunnen invullen. Maar willen we in de toekomst creatieve mensen die openstaan voor levenslang leren, dan zullen we ze voldoende tijd en zelfbeschikking moeten gunnen. Welk signaal geven we als we ze veel langer dan nodig en zonder enige inspraak overspoelen met wat voor hen vaak saai en repetitief is?”

bron: Klasse nr.230 december 2012

Mijn mening: Ik ben er ook van overtuigd dat het geven van huiswerk echt geen meerwaarde is voor leerlingen. Leerlingen moeten zich al een hele dag concentreren en leerstof verwerken en hebben na schooltijd nood aan ontspanning. Nu maken leerlingen het huiswerk omdat ze moeten en niet omdat ze een drang hebben naar dingen te ontdekken, laat staan erover te leren. Men wil in het vernieuwde onderwijs trachten de betrokkenheid en het welbevinden van leerlingen te verhogen maar daar is genoeg ruimte voor tijdens de schooluren en niet in hun vrije tijd.

Ik volg Inge gedeeltelijk in haar mening.
De manier waarop de laatste jaren huiswerk wordt meegegeven met de leerlingen, biedt echt geen meerwaarde. Vaak zijn dit 'saaie' taakjes.
In mijn ogen kan je echter als leerkracht het aspect 'saai' wel wegwerken. Verwerk functionaliteit in het huiswerk.
Laat leerlingen met de geziene leerstof thuis een functionele taak uitvoeren. Laat ze dus de leerstof toepassen in hun thuissituatie. Zo toon je de leerlingen aan dat de leerstof gebruikt kan worden in het dagelijks leven.
Dit moet absoluut niet dagelijks zijn, maar kan wel af en toe gebruikt worden.

Zoals Kristof al zei, vind ook ik het belangrijk dat huiswerk functioneel is. Leerlingen leren op school vaak regeltjes, maken hier oefeningen op en ook het huiswerk is vaak oefenen op die regeltjes, maar in een onrealistische context.

Ik ben van mening, dat als je wil dat leerlingen iets leren uit hun huiswerk, ze dit moeten kunnen toepassen op hun eigen wereld (werkelijkheidsnabijheid dus). Laat kinderen bijvoorbeeld niet zomaar de oppervlakte berekenen van een figuur op hun blad, maar laat hen dan de oppervlakte berekenen van bijvoorbeeld hun woonkamer. Zo moeten ze ook de formule nog kennen, maar toch is dit al functioneler dan louter oefenen op een blad. Op die manier zien de leerlingen ook hoe ze later de leerstof kunnen toepassen, ook buiten een schoolse context.

Ik ben ook van mening dat er te veel huiswerk gegeven wordt. Veel vrije tijd houden de studenten niet meer over na het schoolwerk. Al het huiswerk afschaffen is volgens mij niet nodig, maar er moet zeker drastisch geminderd worden! Ik deel ook de meningen van hieronder dat het huiswerk dat dan nog gegeven wordt, zeker nuttig moet zijn!
Vroeger zat ik in een leefschool (lagere school) en ik kreeg daar nooit huiswerk. In het middelbaar heb ik nooit problemen gekend en ook de lerarenopleiding gaat redelijk vlot. Dus huiswerk is niet echt nodig om een student te vormen!

Ik vind dat veel huiswerk en gewone lange schooldagen wel een effect hebben op het leren zelf. Leerlingen zijn 'full time' met hun leerstof bezig. En er is zeker nog tijd voor ontspanning en andere dingen. Het enige wat leerlingen moeten leren is het plannen van hun huiswerk/schoolwerk in combinatie met hun vrije tijd. We leven in een wereld waar er constant onder druk moet gepresteerd worden. (vroeger was dit allemaal anders)
Leerlingen moeten leren om met die druk om te gaan en ook veel werk te hebben. Ik vind het dus zeker niet erg wanneer er veel huiswerk wordt opgegeven.

"Huiswerk leert kinderen dat leren saai is." Ik vind niet dat we de schuld enkel moeten leggen bij de kwantiteit van het huiswerk, maar ook bij de kwaliteit ervan. Daarbij volg ik Bart en Kristof in hun meningen. Huiswerk hoort een meerwaarde te hebben. Leerlingen zien vaak extra oefeningen als een tijdverspilling, terwijl het hun een kans biedt om de leerstof in te oefenen en ook beter te begrijpen. Zo zijn ze er vaker mee bezig en hoeven ze niet alles te laten liggen tot de examens er zijn. Zoals Kristof aanhaalde, is het inderdaad een goed idee om de leerstof te koppelen aan hun leefwereld. Maak het huiswerk persoonlijker, zorg dat leerlingen er iets van zichzelf kunnen aan toevoegen en toon hen dat je nieuwsgierig bent naar hun antwoorden. Huiswerk heeft zo'n negatieve connotatie dat ik het belangrijk acht dat je als leerkracht de leerlingen duidelijk maakt waar huiswerk echt om draait en dat je hen er niet mee opstapelt simpelweg omdat het kan of omdat je jouw lessen af moet krijgen...

Anderzijds ben ik net als Bart van mening dat leerlingen ook zullen moeten leren plannen. Plannen is vaak een probleem bij leerlingen, maar ik dat het niet te veel gevraagd is om hen daarbij te helpen. Ook het CLB zou hen kunnen helpen. Toen ik in de eerste graad zat waren er extra lessen 'LerenLeren' voorzien om te leren plannen die me echt geholpen hebben voor de rest van het middelbaar. Als leerlingen hun huiswerk beter leren plannen, zien ze er minder tegenop om eraan te beginnen.

In het artikel staat ook dat huiswerk te gemakkelijk kan zijn voor de ene, maar dan weer te moeilijk voor de andere. Differentiëren is de boodschap!

Ook mij lijkt het beter om huiswerk nuttiger te maken en het niet te beperken tot oefeningetjes afwerken die in de klas niet gemaakt zijn. Dit is steeds hetzelfde en als je 5 oefeningen kan zonder problemen is het eigenlijk bijna zinloos om eventueel de ander 10 nog te maken. Op deze manier werken kinderen wel aan hun opdrachten, maar ze denken er weinig over na, volgens mij, omdat het al routinematig gaat.

Mocht het huiswerk bestaan uit iets diepgaandere opdrachten, meer functionele opdrachten of opdrachten in een andere situatie, denk ik dat de leerlingen er wel weer over na gaan denken, omdat de oplossing niet zo routinematig te vinden is. Leerlingen kunnen ook meer van zichzelf kwijt in een huistaak als de opdracht iets minder strikt is en er ruimte gelaten wordt voor eigen inbreng. Door een situatie uit hun eigen (gezins)leven toe te laten, wordt huiswerk volgens mij heel wat interessanter.

Huiswerk afschaffen is daarom niet nodig, het kan geen kwaad dat leerlingen ook na school nog even met school bezig zijn. Voor elk vak elke week een huistaak vind ik dan weer wat veel van het goede...

Er is een spreekwoord dat zegt: te is nooit goed. Te veel huiswerk niet, te weinig ook niet. Als je in de klas als leerkracht al alle leerstof kan geven, is al een hele prestatie heb ik gemerkt tijdens mijn stages, laat staan dat je er nog in slaagt om de leerstof in te oefenen met de leerlingen. Er zijn immers doelen te halen! Ik vind dat huiswerk een meerwaarde kan zijn voor kinderen, zeker voor hoofdvakken zoals wiskunde en taalvakken. Ik heb ondervonden dat niet alle kinderen spontaan oefeningen opnieuw maken om te zien of ze leerstof echt begrepen hebben. Het lijkt me dus toch een goed idee om kinderen wat extra oefeningen thuis te laten maken zodat ze zelf kunnen vaststellen of ze de geziene leerstof goed begrepen hebben of niet.