Meer homo's zoeken asiel
 

Meer homo's zoeken asiel


BRUSSEL - Asielzoekers geven steeds vaker aan homo te zijn. Maar hoe controleer je zoiets? Holebiverenigingen helpen de asielinstanties de juiste vragen stellen.


Tsjechië kreeg vorig jaar van Europa bakken kritiek toen het asielzoekers die beweerden homoseksueel te zijn naar heteroseksuele porno lieten kijken terwijl ze aangesloten waren aan een machine die de bloedtoevoer naar hun penis mat. De 'fallometrische tests' werden daarna niet meer gebruikt.

Het idee is - gelukkig - nooit in België opgekomen. Maar ook hier hebben de asielinstanties het moeilijk om te bewijzen of een asielzoeker homo is. Asielzoekers die vrezen te worden vervolgd of gediscrimineerd voor hun seksuele geaardheid, kunnen als vluchteling worden erkend. De jongste jaren zijn er opvallend meer zulke asielaanvragen met 'gendergebonden vervolgingsmotieven', van 116 in 2006 tot 362 in 2009.

Maar hoe controleer je zoiets? In tegenstelling tot politieke overtuigingvalt seksuele geaardheid volledig binnen de privésfeer. Alleen door de juiste vragen te stellen, is het mogelijk homoseksuele asielzoekers van leugenaars te onderscheiden. Net daar schort het.

Daarom vraagt het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) nu advies aan holebiverenigingen.

'Het Commissariaat levert goed werk in een immens moeilijke opdracht. Maar er schort nog een en ander aan de interviews', zegt Jan Beddeleem. Hij is bestuurder van de vzw WISH. Als vertrouwenspersoon van asielzoekers die zeggen homo te zijn, heeft hij al vaak interviews meegemaakt.

'Zo hebben de ondervragers te weinig antropologische kennis over hoe het is om als homo in een bepaalde cultuur op te groeien, zoals de Masai in Kenia. Er wordt ook te vaak van uitgegaan dat iedereen zich al als homo heeft ontplooid als hij in België is.'

'Een voorbeeld: van asielzoekers wordt wel vaker verwacht dat ze weten welke homobars er in hun stad zijn of in welk artikel van het strafwetboek staat dat homoseksualiteit strafbaar is. Alsof elke homo dat weet. Wie niet op die feitelijke vragen kan antwoorden, draagt voor het Commissariaat niet bij tot de geloofwaardigheid van zijn verhaal. Maar wij vinden dat zulke vragen niet de kern van de zaak zijn', aldus Beddeleem.

'Aan de andere kant wordt er vaak niet gevraagd hoe de asielzoekers seksuele contacten leggen. Nochtans kan dat veel verduidelijken. Hoe begin je aan mannenseks op het platteland in Kenia? Hoe heb je dat al die tijd voor de gemeenschap verborgen gehouden? Voor niet-homo's is het heel moeilijk om daar creatief op te antwoorden. Die haal je er zo uit. Vragen over de seksuele daad zelf zijn dan weer uit den boze. Ze zijn discriminerend, omdat ze aan hetero's ook niet worden gevraagd.'

Ook woordgebruik, accenten, gebaren en uitdrukkingen doen veel. 'In het homomilieu in Kinshasa spreekt men vaak kipopo, een codetaal die afstamt van Togolese mijnwerkers, om de groep af te lijnen. Wie beweert zich regelmatig in het homomilieu in Kinshasa op te houden, maar die woorden niet kent, valt door de mand.'

'Ik zat eens bij een interview met iemand uit Tanzania. Die zei: “ik denk niet dat ik homo ben,. Daarmee bedoelde hij alleen dat hij nog geen anale seks had gehad, niet dat hij niet op mannen viel. Het zou goed zijn als het Commissariaat die gevoeligheden aanleert.'


Blog DS, 20-01-2011