Factcheck: leiden reddingsoperaties op zee tot meer doden?
 

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) suggereerde dinsdag op Twitter dat operaties van Artsen zonder Grenzen om bootvluchtelingen uit zee redden 'indirect tot meer doden leiden'. Een wetenschappelijke analyse toont aan dat deze stelling niet klopt.

‘Ze moeten er wegblijven. Ze doen aan mensensmokkel.’ De boodschap van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) aan Artsen zonder Grenzen, dinsdag op Twitter, was niet mis te verstaan. De ngo, die sinds drie jaar reddingsoperaties uitvoert op de zeeroute tussen Libië en Italië, meldde dat zij deze week alleen al 946 migranten uit het water heeft gehaald en aan land gebracht in Italië.

Francken reageerde fors. ‘Door jullie reddingsoperaties vlak voor de kust krijg je een aanzuigeffect en dus doden’, schreef hij, gevolgd door de hashtag #paradox. ‘Dit heeft niets met vluchtelingen te maken, maar met illegale migratie.’

Charles Michel not amused
De reacties bleven niet uit. Premier Charles Michel (MR) was duidelijk*not amused*met de tweets van zijn staatssecretaris. ‘Ik keur ten *stelligste de verwarring af die is gecreëerd tussen mensensmokkelaars en de ngo’s’, zei hij. ‘Ik roep de staatssecretaris op om meer nuance aan de dag te leggen in zijn communicatie.’

Daarna volgde een oproep aan Francken om Artsen Zonder Grenzen ‘zo snel mogelijk te ontmoeten voor een constructieve dialoog’. De staatssecretaris liet weten dat hij daarvoor openstaat en dat hij ‘als zoon van een arts veel respect heeft voor Artsen Zonder Grenzen’.

Mare Nostrum
Maar klopt zijn stelling dat reddingsoperaties op zee ‘indirect alleen maar leiden tot meer doden’ en dat ngo’s er beter mee zouden ophouden? Onderzoekers verbonden aan de universiteit van Oxford schreven nog geen twee weken geleden alleszins van niet. Zij vergeleken twee periodes waarin veel reddingsoperaties plaatsvonden met de periode ertussenin, waarin die op een lager pitje stonden. Hun analyse spitste zich toe, net als die van staatssecretaris Francken, op de route over de Middellandse Zee tussen Libië en Italië.

De conclusies waren duidelijk. De intensiteit van de reddingsoperaties had geen enkele impact op hoeveel mensen zich aan de oversteek waagden. Integendeel zelfs. Tussen oktober 2013 en oktober 2014, ten tijde van de grootschalige operatie Mare Nostrum, waagden zo’n 45.000 mensen de overtocht. In de zes maanden die erop volgden, en waarin veel minder Europese schepen in de Italiaanse en Libische wateren patrouilleerden, waren dat er meer dan 63.000.

Sterftecijfer
Ten tijde van Mare Nostrum waren er bovendien voor elke duizend bootvluchtelingen twintig die de overtocht niet overleefden. In de maanden waarin het aantal reddingsoperaties terugviel, steeg dat sterftecijfer tot een gemiddelde van zevenentwintig. ‘De afwezigheid van reddings*operaties leidt tot meer doden op zee’, luidt de conclusie.

BRON: De Standaard, artikel: Jef Poppelmonde, 22/03/17
http://www.standaard.be/cnt/dmf20170322_02793512

Eigen mening:
Moeilijke discussie lijkt me, je zou ergens denken dat als men weet dat er meer reddingsoperaties worden ondernomen, meer mensen een oversteek wagen. Langs de andere kant is de situatie al een hele tijd slecht dus mensen gaan sowieso een poging wagen om een beter leven te kunnen starten ongeacht de risico's. Ik vind niet dat men moet stoppen met de reddingsacties, tenslotte zijn deze mensen op de vlucht voor de horror die terreur is. Wat zouden wij doen moesten wij in hun plaats zijn? Ik denk wel dat we naar andere oplossingen moeten gaan zoeken want er gaan nog steeds teveel levens verloren.