Brabançonne
 

Brabançonne


'De naakte bewoordingen van ons volkslied slaan nergens op.' (Luc Sanders, DS 25 juli)


O Belgique, ô mère chérie,

A toi nos coeurs, à toi nos bras,

A toi notre sang, ô Patrie!

Nous le jurons tous, tu vivras!

Tu vivras toujours grande et belle

Et ton invincible unité

Aura pour devise immortelle:

Le Roi, la Loi, la Liberté!

Ik kom letterlijk woorden tekort als ik probeer de officiële Franse tekst van de Brabançonne in de maat te krijgen, en het verbaast me niks dat Yves Leterme nog liever de Marseillaise aanheft als hij dan eens iets op de Franstalige tv mag zingen.

Neem de eerste regel. In het Frans staan daar, als je de zwakke e op het eind van woorden als Belgique en mère meetelt, tien lettergrepen. In het Nederlands (moet ik u helpen? 'O dierbaar België, O heilig land der vaad'ren') zijn het er zonder de weggesmokkelde e in het laatste woord al dertien. De Walen zijn in de minderheid, maar hebben ten minste evenveel te zeggen, zo is dat altijd geweest.

Ze gaan ook vretrouwelijker met hun aanbeden land om. Op school leerden we dat in het Frans het onderscheid tussen tu en vous angstvallig in stand werd gehouden. In 1860, toen premier Charles Rogier de tekst van de Belgische hymne herschreef, spraken kinderen hun moeder nog met vous aan. Dus zeker de mère chérie die hier het vaderland voorstelt. Maar kijk: vanaf de tweede regel wordt er al getutoyeerd. De Nederlandse versie doet dat niet. Vlamingen hebben meer ontzag voor het establishment, denk ik. Ze hopen dan ook dat het land geen vreemde heersers meer over zich heen krijgt: 'wees immer (uzelf en) ongeknecht'. In de Franse versie is daar niets van terug te vinden. Als de Belgische natie maar groot en mooi blijft leven, is het allang goed. En eenheid, natuurlijk. Daar wordt zo hard om geroepen, dat je wel moet besluiten dat Rogier daar niet echt in geloofde.

De Belgen in het algemeen hebben heel wat over voor hun land, zoveel is zeker. Het bloed in beide versies. Het hart natuurlijk ook. In de Nederlandse versie komt daar de ziel bij - katholiek trekje - en in de Franse de armen. Nu zijn er ook in onze tekst nogal wat verwijzingen naar arbeid, maar de Franse legt er wel erg de zweep op in de derde strofe:

Travaillons! Notre labeur donne

A nos champs la fécondité

Et la splendeur des arts couronne

Le Roi, la Loi, la Liberté.

Wie durft daar nog te lachen om de luie Waal?

Ludo Permentier is redacteur bij Van Dale


DS, 30-07-2007

Lezersbrief DS
 

Wat is erger: iemand die de Brabançonne niet kan zingen of iemand die geen Nederlands kent? Aan zijn stuk (DS 30 juli) af te lezen vindt Oscar van den Boogaard het eerste erger. Ik vind het veel erger dat de meeste Franstaligen nog altijd niet in staat is Nederlands te praten. Van den Boogaard bezingt de Belgische identiteit, die volgens hem 'in de straten van Brussel ten volle wordt uitgeleefd'. Inderdaad, ik merk dat telkens als ik ga winkelen en men me alleen in het Frans kan of wil helpen.

Rudi Coel (Overijse) (DS, 01-08-2007)