26.000 hebben baan én uitkering
 

26.000 hebben baan én uitkering


BRUSSEL - Dat uitkeringstrekkers soms zwartwerk verrichten, weten we. Verrassend is dat er in deze informaticatijd zijn die een uitkering én een witte baan hebben. ‘Zwarte witwerkers'.


In 2009 betrapte de RVA 25.000 mensen die én een werkloosheidsuitkering hadden, én een witte baan. Audits van de ziekteverzekering (Riziv) bewezen dat in het vierde kwartaal van 2007 1.200 mensen én een witte baan hadden én een uitkering trokken als zieke of als ‘invalide'.

Die gevallen – 26.200 dus – werden ontdekt door het ‘kruisen van de databanken' van de sociale zekerheid. Dat gebeurt al enkele jaren en het lukt almaar beter.

De RVA kruist zijn databank met de Dimona-databank (onmiddellijke aangifte van tewerkstelling). Daaruit kwamen in 2009 zo'n 39.000 ‘verdachte gevallen' naar voren waarvan er, na onderzoek, 21.143 echt gingen over onterechte ‘cumul van uitkering en aangegeven tewerkstelling'.

Volgens vakbondswoordvoerders zitten daar ‘nogal wat peanut-dossiers' tussen: iemand die zijn baan één dag vroeger heeft opgenomen dan gepland; een werkloze die enkele uren een baantje had en dat niet aanvroeg of meldde.

En dat blijkt bij navraag in het veld ook zo te zijn. Nogal wat mensen lijken niet te weten dat ze als werkloze élke opdracht moeten aangeven of aanvragen. Maar niet al het zwarte witwerk is onbeduidend. In 2009 werd voor 536.423 dagen aan uitkeringen teruggevorderd. Dat zijn dus gemiddeld 25 dagen per dossier.

Zoeken naar verboden cumul tussen stempelgeld en wit zelfstandigenwerk leverde 11.000 verdachte dossiers op; 4.847 keer was er iets mis; 133.000 daguitkeringen zijn teruggevorderd. Alles samen goed 25.000 personen en 20 miljoen euro van de RVA.

Bij de ziekteverzekering (Riziv) is een gelijkaardig proces aan de gang. De cijfers zijn niet op dezelfde manier beschikbaar. Maar het proces en de resultaten zijn vergelijkbaar. Uit audits van de dienst administratieve controle van het Riziv blijkt dat na een eerste uitzuivering, bij een tweede controle voor één kwartaal nog 1.200 ‘ernstige' gevallen overbleven. Daaronder 430 waarin een invaliditeitsuitkering (langdurige ziekte) werd gecombineerd met wit werk, 308 waarin een ziekte-uitkering (kortere ziekte) daarmee gecombineerd werd.

De RVA zegt dat het aantal gevallen van ‘witte fraude' of zwart witwerk de afgelopen jaren gedaald is van 30.000 naar 20.000 per jaar, zelfstandigen niet inbegrepen. De RVA heeft de stap naar de preventie gedaan: de vakbonden moeten de Dimona-gegevens raadplegen vóór ze een werkloosheidsaanvraag mogen indienen. Het Riziv en de ziekenfondsen beginnen de koppeling aan de Dimona-databank deze maand uit te testen.

Het net sluit zich dus langzaam rond het zwarte witwerk. Of dat een verschuiving geeft naar ‘zwart zwartwerk', weet niemand. Echt zwartwerk is nauwelijks te achterhalen via databanken, alleen met controles in het veld.


Blog DS Biz, 10-01-2011 (Guy tegenbos)