Fragmentatiebom Fortis
 

Fragmentatiebom Fortis


Nog heeft het Fortis-dossier niet al zijn geheimen prijsgegeven. Als een fragmentatiebom uit een voorbije oorlog, blijft het slachtoffers maken. Het ziet ernaar uit dat weinig componenten van wat je ‘de hoogste kringen des lands' moet noemen, onbeschadigd uit het verhaal zullen komen. Reputaties besmeurd, carrières geknakt, fortuinen verloren, vriendschappen verziekt, controle en toezicht genadeloos blootgelegd. Wat een ravage!


Dat het gerecht voldoende aanwijzingen meent te hebben om een topindustrieel en gewezen VBO-voorzitter als Luc Vansteenkiste aan te houden, is opmerkelijk. We moeten hopen dat de speurders goed beseffen waarmee ze bezig zijn. Het zou immers uiterst schadelijk zijn voor de al wankele geloofwaardigheid van Justitie als straks mocht blijken dat men te voortvarend is tewerkgegaan. Anderzijds zou een hard gemaakte beschuldiging van handel met voorkennis in een zo met emoties beladen aandeel als Fortis, de nationale malaise rond de ondergang van de holding nog verscherpen.

Dat men met vermoedens van insider trading door de holding Bois Sauvage bij Vansteenkiste zou uitkomen, is dan weer niet zo verwonderlijk. Hij was bestuurder van beide ondernemingen. Maar juist daarom moet iemand met zijn positie en ervaring geweten hebben dat het gebruiken van geprivilegieerde informatie over het ene bedrijf bij het andere hem aan de verkeerde kant van de wet zou doen belanden. Bovendien moest hij toch beseffen dat grote transacties in een verdachte periode zouden opvallen en dat die gemakkelijk traceerbaar zijn.

Moeten we het dan zo begrijpen dat de last van de kennis die Vansteenkiste over Fortis had verworven, te zwaar om dragen was, wetende dat Bois Sauvage er een miljoenenverlies door dreigde te lijden? Zelfs als die begrijpelijke reactie de verklaring zou blijken te zijn, vormt ze geen verschoningsgrond. De verwevenheid van holdings en de ons-kent-ons-praktijken waardoor dezelfde mensen elkaar voortdurend in wisselende raden van bestuur ontmoeten, is een ziekte van dit land en van onze economie. Het is bijna de vraag of een wet die misbruik van voorkennis beteugelt, wel toepasbaar is wanneer voorkennis de regel is.

De last om het bewijs te leveren dat Bois Sauvage in de fout ging én dat Luc Vansteenkiste daarin een sleutelrol speelde, ligt bij degenen die hem gisteren van zijn vrijheid hebben beroofd. Van hen mag zelfs worden geëist dat ze duidelijk maken waarom het voor het onderzoek noodzakelijk was hem aan te houden. Iemand gijzelen en reputatieschade toebrengen om hem tot bekentenissen te dwingen, is geen normale praktijk in een rechtsstaat.

We zullen zien of dit keer wél een juridisch bewijs voor misbruik van voorkennis kan worden geleverd. Maar dat de schimmige bestuurscultuur te lande er aanleiding toe geeft, is wel duidelijk.


DS, 23-09-2009 (Bart Sturtewagen)