Toch nog onderworpen aan God
 

Toch nog onderworpen aan God

Karel Verhoeven


Wij zijn gaan geloven dat we in een post-religieuze maatschappij leven. Bij ons maken parlementen de wetten, gelovigen hebben er zich bij neer te leggen. Eigenlijk wordt ook verwacht dat gelovigen er hun opvattingen over wijzigen. Homo’s zijn in dit land gelijke burgers. Wie daar uit religieuze overtuiging anders over denkt, stelt zich de facto buiten de gemeenschap. Zo luidt de heldere verdediging tegen bijvoorbeeld salafistische moslims. Religieuze ethiek heeft niets meer te dicteren.

Of is dat een illusie, met bloeiende moskeeën, overvolle pinksterkerken en een hardnekkig Rome?

Het conflict bij de Broeders van Liefde is daarom zo belangrijk. Het speelt zich af in het hart van onze verzorgingsmaatschappij. De Broeders van Liefde beheren zestig procent van de bedden in psychiatrische ziekenhuizen. Ze doen ook ouderenzorg. Er werken 12.000 mensen. De Belgische afdeling heeft in een visietekst dit voorjaar de deur opengezet voor euthanasie. Rome grijpt nu in. Als de Belgische broeders hun tekst niet afzweren, worden ze uit de orde gezet en de orde verliest het recht om zich katholiek te noemen. Dat is slaan met de harde roede, maar Rome vindt respect voor het leven absoluut. Ook voor patiënten die zijn uitbehandeld.

Nu is dat ‘uitbehandeld’ in de psychiatrie zelden synoniem voor ‘terminaal’. Euthanasie voor psychisch lijden blijft daarom een heikele kwestie voor burgers van veel gezindten. Per week sterft één patiënt door euthanasie wegens depressie, borderline of bipolaire stoornissen. Dat is niet weinig. Het gaat om erg kwetsbare patiënten. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd. Steeds vaker speelt dementie mee. Is de doodswens geen symptoom? Is de patiënt nog wel in staat zo’n onomkeerbare beslissing te nemen? Welke rol spelen wanhoop, eenzaamheid of zorgafhankelijkheid? Experts manen aan tot extra voorzichtigheid en zorgvuldiger omkadering. De discussie erover verloopt open maar sereen.

De Belgische Broeders van Liefde hebben in die behoedzame maatschappelijke discussie hun visie uitgewerkt. Eén zin valt in hun nota op: geen enkele waarde is absoluut en gaat voor op alle andere. Dus ook niet ‘respect voor het leven’. Hedendaagse zorg is niet doctrinair. Soms willen mensen echt dood om niet meer te lijden.

Rome trekt nu de machtskaart. Via de Belgische orde wil het ook buitensporige macht uitoefenen over de Belgische maatschappij. Het is een zeer oude gewoonte. Maar dankzij dit interne conflict wordt het razend interessant. Zeker als de Belgische orde zou inbinden. Zo seculier als we ons wanen, zozeer blijven we dan onderworpen aan God. Soumission in de Romeinse versie. Kunnen we dat echt nog aanvaarden?


DS, 09-08-2017 (Karel Verhoeven)

"... maar Rome vindt respect voor het leven absoluut. Ook voor patiënten die zijn uitbehandeld."

Wat dan wanneer het leven zo onmenswaardig wordt dat de dood het laatste/enige soelaas zou kunnen zijn? Die persoon "dan toch maar" in leven houden - en al dan niet mentaal laten afzien - als hij/zij niet (met volle teugen)van zijn/haar leven kan genieten (en dit ook aangeeft)?

Hoeveel zin heeft het kostbare leven dan nog? Iemands bestaan zo "rekken" lijkt mij eerder ontering/mishandeling uit eigen belang en/of eigen geloofsovertuiging.

Je trouwe viervoeter laat je toch ook niet creperen van de pijn; waarom een mens dan wel?


Kleine kanttekening: Ik ben geen voorstander van euthanasie áls er nog kans is op een menswaardig leven. Maar wanneer een persoon volledig verlamd is/ stervende en enorm veel pijn lijdt/....- in mijn ogen geen waardig leven - en niet meer op die manier verder wil, denk ik dat het het recht is van ieder mens zelf te kunnen beslissen wanneer/of hij sterven wil.
De grens tussen waardig en onwaardig moet, binnen bepaalde lijnen, door de patiënt zelf aangegeven kunnen worden. Ik zeg binnen bepaalde lijnen omdat bijvoorbeeld (om het in het belachelijke te trekken) een snee in je vinger en LDVD pijn kunnen doen, maar niet zoveel dat je nadien niet meer van het leven kan genieten.
Naar mijn mening is euthanasie gerechtvaardigd als er (1) geen verandering mogelijk is in de situatie waarin de persoon zich bevindt én (2) als hij/zij op die manier niet verder wil. Bij dat tweede is zelfbesef op zich ook een belangrijke voorwaarde!
Ik weet dat ik (waarschijnlijk) nu tegen de schenen van mijn eigen religie stamp...