Barst
18th January 2005, 09:08
Arme, domme Harry
VORIGE week ontstond hier op de redactie een nieuw spelletje om de tijd te verdrijven: ,,Noem tien Britten die niet in een nazi-uniform naar een verkleedpartij mogen gaan.'' Met stip op één stond de Duitse ambassadeur, op de hielen gezeten door de hoofdrabbijn, de aartsbisschop van Canterbury, Cherie Blair en alle leden van de koninklijke familie. U en ik en alle andere gewone mensen mogen dat wel doen, als ik de interviews met kostuumverhuurders mag geloven die de voorbije dagen in alle kranten verschenen.
Prins Harry had moeten weten dat hij op die lijst stond, natuurlijk. Hoe komt het dan dat hij dat niet wist? Iedereen heeft daar wel een theorietje over, doorgaans een weinig flatterend theorietje: Harry deed die swastika-armband om omdat hij dom is; hij deed het omdat hij een Windsor is en de hertog van Windsor was in de jaren dertig een beetje een fan van Hitler; hij deed het omdat hij geen moer afweet van de holocaust; hij deed het omdat hij dat uniform zo heerlijk glamoureus vond. Und so weiter .
Wellicht vond hij het gewoon een grappige stunt, veeleer dan een politiek statement. Grappige nazi's en tapdansende Ku-Klux-Klanners blijken tegenwoordig onmisbaar te zijn als je wilt scoren met een muzikale komedie. En misschien heeft hij het swastika-symbool gekozen precies omdat het zo controversieel is. Een vriend van me is psycholoog: hij heeft geregeld jonge, mannelijke patiënten over de vloer, die tijdens de consultatie altijd op een notitieblokje mogen krabbelen. Er is er geen enkele die niet op een bepaald ogenblik een swastika tekent, zegt hij. Op de een of andere manier kun je zo'n swastika vergelijken met een T-shirt van Che: heel veel jonge mensen lopen rond met een beeltenis van Che Guevara op hun borst, maar ze hebben geen flauw vermoeden wie de man was.
,,Ja maar'' hoor ik u al zeggen. Ja maar, als vertegenwoordiger van Engeland kan hij het zich toch niet veroorloven met dat gehate symbool te pronken. Ja maar, zijn entourage had hem toch moeten waarschuwen voor de gevolgen van zijn daden. Ja maar, in de week waarin de zestigste verjaardag van de bevrijding van Auschwitz wordt gevierd, moet hij toch begrijpen hoe aanstootgevend zijn kostuumkeuze was.
Kalf
Allemaal waar, natuurlijk, maar hou er nu eens mee op, zeg. Eerst en vooral: het is inmiddels wel duidelijk dat prins Harry niet de meest bedachtzame mens is, en ook niet de slimste mens ter wereld. Eton, toch een van de meest gereputeerde scholen in Engeland, kon hem niet bewegen tot meer dan gemiddelde examenpunten. Dat zegt toch iets. Niet dat dat zijn schuld is - er bestaat niet zoiets als een sollicitatieformulier om derde in lijn te worden voor de Het wordt je opgedragen.
Opgedragen of niet, Harry blijkt nu een beetje een kalf te zijn, om de technische term te gebruiken. Ook dat kun je hem bezwaarlijk persoonlijk aanwrijven. Zijn vader mag dan al de hele tijd omgaan met mensen van allerlei slag, die mensen komen zelden thuis bij de Windsors op de koffie. De prinsen werden dus opgevoed in een besloten kringetje van vertrouwelingen en nietsnutten die hun hele leven niets anders doen dan zeuren over het feit dat ze niets omhanden hebben. Hun sociale betrokkenheid beperkt zich tot oproer kraaien in het parlement als de vossenjacht afgeschaft dreigt te worden. Een van die pummels was de gastheer op het feestje waar Harry zich door The Sun liet betrappen.
Dat soort heerschappen zijn niet de best denkbare vrienden voor moderne koningskinderen, dat spreekt. Maar ze zijn natuurlijk niet de enige jonge mensen die het moeilijk hebben om hun puberteit achter zich te laten. En Harry heeft daar ook een beetje last van. Door zich te verkleden als een nazi heeft hij duidelijk gemaakt dat hij nog niet klaar is om tot het rijk der volwassenen toe te treden. En je bent niet verondersteld mensen die nog niet volwassen zijn ernstig te nemen.
Dik met de nazi's
Ik wil niet als de Hertogin van York klinken, maar ik kan het niet helpen: ik heb een beetje medelijden met de prins. En ik word wat kregelig van de manier waarop sommige critici tekeergaan.
Ik heb medelijden met hem omdat deze jongen op zijn twaalfde zijn moeder verloor. En volgens veel mensen verloor hij haar omdat de hele wereld haar geen moment met rust kon laten. Hij werd verplicht in het openbaar om haar te rouwen, en er werd hem verteld hoe hij dat moest doen. Hij moest toezien hoe alle amoureuze avontuurtjes van zijn beide ouders breed in de media werden uitgesmeerd, voor honderden miljoenen kijkers en lezers. Hij moest zelfs via diezelfde media vernemen dat Charles misschien niet zijn echte vader is. Is het dan zo verwonderlijk dat Harry een hopeloos verwarde, opstandige jongen is?
En ik word kregelig van de criticasters door de valse vroomheid, de bekrompenheid en de hypocrisie waarvan ze blijk geven als zich weer eens zo'n opgefokt nationaal schandaal voordoet. Neem nu de kwaliteitskrant die het nodig vond de prins te wijzen op ,,de historische link tussen de Windsors, Duitsland en de nazi's''. Ja, de overgrootoom van Harry was net iets te dik met de nazi's. Maar zijn overgrootvader, George VI, was dan weer een rabiate anti-nazi, als ik me goed herinner.
Harry wordt overspoeld door een golf van bekrompen intolerantie, veroorzaakt door iedereen die een schandaalkrant heeft zitten waar zijn hart hoort te kloppen en door iedereen die met volle teugen heeft genoten van dit schandaal, maar inmiddels wel de prins krachtdadig berispte.
En de vroomheid, dan. Er verschenen lezersbrieven van linkse intellectuelen in de kranten met de boodschap dat ,,de leden van de koninklijke familie zich moeten distantiëren van het fascisme en het moeten veroordelen''. Kijk, ik ben allesbehalve een monarchist, maar zelfs ik vind dat verschrikkelijk oneerlijk. De Royals zijn al jaren uitgesproken voorstanders van een multicultureel Engeland. Dit soort opportunistische kritiek verdienen ze niet. Misschien moeten onze linkse kameraden even terugdenken aan de jaren dertig, toen Labour de nazi's een handje hielp door resoluut alle middelen voor herbewapening af te wijzen.
Sadisten
We gunnen prins Harry geen ogenblik rust, maar we willen hem wel voortdurend op zijn donder geven. Het doet me denken aan wat Germaine Greer vorige week zei toen ze besloot uit de realityshow te stappen waaraan ze had deelgenomen. ,,Een fascistisch gevangenkamp'', noemde ze het Big Brother- huis. Eerst dacht ik dat het weer zo'n typische narcistische uitlating van haar was, maar ze doelde op de mentaliteit achter het programma: echte mensen in een soap opera laten opdraven om ze dan de hele tijd te jennen, het is een vorm van sadisme. Het doet er niet toe hoe rijk en geprivilegieerd ze zijn, ze zijn ongelukkig en wij doen er nog een schepje bovenop. Als we daar lol aan beleven, dan hebben we misschien meer fascistische neigingen dan een onnozele prins die een nazi-kostuum aantrekt.
Het is al vaker gezegd, en het klopt: de tol van de erfelijke monarchie is dat zij die erin geboren worden, geen enkele vrije keuze hebben. En dat is een haast ondraaglijke gedachte. Je zou bijna wensen dat er een soort royalistisch equivalent van Gaia komt om Harry uit zijn kooi te bevrijden. ,,Je bent niet langer derde in lijn voor de troonsopvolging'', zouden ze zeggen. ,,Ga nu maar snel een baan zoeken, trouw met wie je maar wilt en laat ons voortaan met rust.''
David Aaronovitch
(De auteur is columnist bij The Guardian en The Observer.) © The Observer
18/01/2005 David Aaronovitch
©Copyright De Standaard
VORIGE week ontstond hier op de redactie een nieuw spelletje om de tijd te verdrijven: ,,Noem tien Britten die niet in een nazi-uniform naar een verkleedpartij mogen gaan.'' Met stip op één stond de Duitse ambassadeur, op de hielen gezeten door de hoofdrabbijn, de aartsbisschop van Canterbury, Cherie Blair en alle leden van de koninklijke familie. U en ik en alle andere gewone mensen mogen dat wel doen, als ik de interviews met kostuumverhuurders mag geloven die de voorbije dagen in alle kranten verschenen.
Prins Harry had moeten weten dat hij op die lijst stond, natuurlijk. Hoe komt het dan dat hij dat niet wist? Iedereen heeft daar wel een theorietje over, doorgaans een weinig flatterend theorietje: Harry deed die swastika-armband om omdat hij dom is; hij deed het omdat hij een Windsor is en de hertog van Windsor was in de jaren dertig een beetje een fan van Hitler; hij deed het omdat hij geen moer afweet van de holocaust; hij deed het omdat hij dat uniform zo heerlijk glamoureus vond. Und so weiter .
Wellicht vond hij het gewoon een grappige stunt, veeleer dan een politiek statement. Grappige nazi's en tapdansende Ku-Klux-Klanners blijken tegenwoordig onmisbaar te zijn als je wilt scoren met een muzikale komedie. En misschien heeft hij het swastika-symbool gekozen precies omdat het zo controversieel is. Een vriend van me is psycholoog: hij heeft geregeld jonge, mannelijke patiënten over de vloer, die tijdens de consultatie altijd op een notitieblokje mogen krabbelen. Er is er geen enkele die niet op een bepaald ogenblik een swastika tekent, zegt hij. Op de een of andere manier kun je zo'n swastika vergelijken met een T-shirt van Che: heel veel jonge mensen lopen rond met een beeltenis van Che Guevara op hun borst, maar ze hebben geen flauw vermoeden wie de man was.
,,Ja maar'' hoor ik u al zeggen. Ja maar, als vertegenwoordiger van Engeland kan hij het zich toch niet veroorloven met dat gehate symbool te pronken. Ja maar, zijn entourage had hem toch moeten waarschuwen voor de gevolgen van zijn daden. Ja maar, in de week waarin de zestigste verjaardag van de bevrijding van Auschwitz wordt gevierd, moet hij toch begrijpen hoe aanstootgevend zijn kostuumkeuze was.
Kalf
Allemaal waar, natuurlijk, maar hou er nu eens mee op, zeg. Eerst en vooral: het is inmiddels wel duidelijk dat prins Harry niet de meest bedachtzame mens is, en ook niet de slimste mens ter wereld. Eton, toch een van de meest gereputeerde scholen in Engeland, kon hem niet bewegen tot meer dan gemiddelde examenpunten. Dat zegt toch iets. Niet dat dat zijn schuld is - er bestaat niet zoiets als een sollicitatieformulier om derde in lijn te worden voor de Het wordt je opgedragen.
Opgedragen of niet, Harry blijkt nu een beetje een kalf te zijn, om de technische term te gebruiken. Ook dat kun je hem bezwaarlijk persoonlijk aanwrijven. Zijn vader mag dan al de hele tijd omgaan met mensen van allerlei slag, die mensen komen zelden thuis bij de Windsors op de koffie. De prinsen werden dus opgevoed in een besloten kringetje van vertrouwelingen en nietsnutten die hun hele leven niets anders doen dan zeuren over het feit dat ze niets omhanden hebben. Hun sociale betrokkenheid beperkt zich tot oproer kraaien in het parlement als de vossenjacht afgeschaft dreigt te worden. Een van die pummels was de gastheer op het feestje waar Harry zich door The Sun liet betrappen.
Dat soort heerschappen zijn niet de best denkbare vrienden voor moderne koningskinderen, dat spreekt. Maar ze zijn natuurlijk niet de enige jonge mensen die het moeilijk hebben om hun puberteit achter zich te laten. En Harry heeft daar ook een beetje last van. Door zich te verkleden als een nazi heeft hij duidelijk gemaakt dat hij nog niet klaar is om tot het rijk der volwassenen toe te treden. En je bent niet verondersteld mensen die nog niet volwassen zijn ernstig te nemen.
Dik met de nazi's
Ik wil niet als de Hertogin van York klinken, maar ik kan het niet helpen: ik heb een beetje medelijden met de prins. En ik word wat kregelig van de manier waarop sommige critici tekeergaan.
Ik heb medelijden met hem omdat deze jongen op zijn twaalfde zijn moeder verloor. En volgens veel mensen verloor hij haar omdat de hele wereld haar geen moment met rust kon laten. Hij werd verplicht in het openbaar om haar te rouwen, en er werd hem verteld hoe hij dat moest doen. Hij moest toezien hoe alle amoureuze avontuurtjes van zijn beide ouders breed in de media werden uitgesmeerd, voor honderden miljoenen kijkers en lezers. Hij moest zelfs via diezelfde media vernemen dat Charles misschien niet zijn echte vader is. Is het dan zo verwonderlijk dat Harry een hopeloos verwarde, opstandige jongen is?
En ik word kregelig van de criticasters door de valse vroomheid, de bekrompenheid en de hypocrisie waarvan ze blijk geven als zich weer eens zo'n opgefokt nationaal schandaal voordoet. Neem nu de kwaliteitskrant die het nodig vond de prins te wijzen op ,,de historische link tussen de Windsors, Duitsland en de nazi's''. Ja, de overgrootoom van Harry was net iets te dik met de nazi's. Maar zijn overgrootvader, George VI, was dan weer een rabiate anti-nazi, als ik me goed herinner.
Harry wordt overspoeld door een golf van bekrompen intolerantie, veroorzaakt door iedereen die een schandaalkrant heeft zitten waar zijn hart hoort te kloppen en door iedereen die met volle teugen heeft genoten van dit schandaal, maar inmiddels wel de prins krachtdadig berispte.
En de vroomheid, dan. Er verschenen lezersbrieven van linkse intellectuelen in de kranten met de boodschap dat ,,de leden van de koninklijke familie zich moeten distantiëren van het fascisme en het moeten veroordelen''. Kijk, ik ben allesbehalve een monarchist, maar zelfs ik vind dat verschrikkelijk oneerlijk. De Royals zijn al jaren uitgesproken voorstanders van een multicultureel Engeland. Dit soort opportunistische kritiek verdienen ze niet. Misschien moeten onze linkse kameraden even terugdenken aan de jaren dertig, toen Labour de nazi's een handje hielp door resoluut alle middelen voor herbewapening af te wijzen.
Sadisten
We gunnen prins Harry geen ogenblik rust, maar we willen hem wel voortdurend op zijn donder geven. Het doet me denken aan wat Germaine Greer vorige week zei toen ze besloot uit de realityshow te stappen waaraan ze had deelgenomen. ,,Een fascistisch gevangenkamp'', noemde ze het Big Brother- huis. Eerst dacht ik dat het weer zo'n typische narcistische uitlating van haar was, maar ze doelde op de mentaliteit achter het programma: echte mensen in een soap opera laten opdraven om ze dan de hele tijd te jennen, het is een vorm van sadisme. Het doet er niet toe hoe rijk en geprivilegieerd ze zijn, ze zijn ongelukkig en wij doen er nog een schepje bovenop. Als we daar lol aan beleven, dan hebben we misschien meer fascistische neigingen dan een onnozele prins die een nazi-kostuum aantrekt.
Het is al vaker gezegd, en het klopt: de tol van de erfelijke monarchie is dat zij die erin geboren worden, geen enkele vrije keuze hebben. En dat is een haast ondraaglijke gedachte. Je zou bijna wensen dat er een soort royalistisch equivalent van Gaia komt om Harry uit zijn kooi te bevrijden. ,,Je bent niet langer derde in lijn voor de troonsopvolging'', zouden ze zeggen. ,,Ga nu maar snel een baan zoeken, trouw met wie je maar wilt en laat ons voortaan met rust.''
David Aaronovitch
(De auteur is columnist bij The Guardian en The Observer.) © The Observer
18/01/2005 David Aaronovitch
©Copyright De Standaard