bijlinda
5th June 2025, 02:54
Russische weduwen delen hun verdriet uitgebreid op sociale media
Volgens nieuwe schattingen zijn er inmiddels bijna een kwart miljoen Russische militairen omgekomen tijdens de oorlog in Oekraïne. Weduwen delen hun verdriet en rouwproces steeds meer online. Kritiek op de oorlog klinkt er niet, maar de machteloosheid is haast tastbaar.
‘Helaas is het niet alleen mijn harde werkelijkheid.’ De pijn van de woorden die de Russische Natalja Knjaveza op 22 februari bij een bericht op Instagram plaatst, zit ’m vooral in dat wat ze niét schrijft. De video die de weduwe op het sociale medium plaatst, toont haar man die zittend op de grond in militair uniform verlegen de camera in zwaait. Het volgende shot is van een besneeuwd graf met rozen erop. Onder het fotoportret op de grafsteen staan de geboorte- en sterfdatum van Andrej, die aan het front in Oekraïne om het leven kwam: 20 november 1979 – 9 oktober 2022.
‘De speciale militaire operatie zal ten einde komen. De presidenten zullen elkaars handen schudden’, zo luidt de inleidende tekst van de video. ‘Maar ik krijg mijn man nooit meer terug en onze kinderen hun vader niet.’
De video’s op Natalja’s profiel trekken veel bekijks. Haar berichten krijgen honderden likes en tientallen reacties. De video waarin ze een inkijkje geeft in haar dagelijkse rouwverwerking is al bijna één miljoen keer bekeken.
Online wordt het collectieve verdriet zichtbaar
Hoeveel Russische militairen er precies zijn omgekomen in Oekraïne is niet bekend. De Amerikaanse denktank Center for Strategic and International Studies spreekt in een nieuwe schatting over zo’n 1,4 miljoen gewonde militairen aan beide zijden. Daarvan zouden zo’n 200.000 tot 250.000 gesneuvelde Russen zijn.
Natalja is zeker niet de enige nabestaande die haar verlies online deelt. In toenemende mate wenden weduwen van Russische militairen zich tot online kanalen om hun pijn te delen, zo constateerden diverse Russische media onlangs. In eerste instantie lijkt het om uitingen van individueel verdriet te gaan. Maar tegelijkertijd illustreren de talloze digitale herdenkingsdiensten ook een groter fenomeen. Ze maken het collectieve verdriet zichtbaar waar tienduizenden vrouwen sinds de oorlog doorheen gaan. Digitale doe-het-zelf-rouwverwerking voor lotgenoten met als impliciete boodschap: je bent niet alleen, er zijn duizenden vrouwen zoals jij en ik.
Zo ook bij Maria Moergina. Op haar Instagramprofiel heeft ze een speciaal verhalenhoogtepunt gemaakt met de titel ‘man’ en een gebroken hart. De 28-jarige Russische kreeg in maart dit jaar te horen dat haar echtgenoot om het leven was gekomen in Oekraïne en sindsdien deelt ze haar rouw en pijn via het socialemediakanaal.
In een story van negen weken geleden schrijft ze bij een portretfoto van haar echtgenoot in militair uniform: ‘Vandaag huilt de hemel samen met mij’. Elders is een video te zien waarin ze door de militaire uitrusting van haar man gaat om spullen uit te zoeken en in een ander fragment is Maria in beeld met de jongste van haar twee kinderen, van nog geen jaar oud. De begeleidende tekst: ‘Dit kind zal nooit weten hoe vaderliefde en -zorg voelt’.
Veel reacties, maar geen kritiek op de oorlog
Onder de berichten die de weduwen op hun socialemediakanalen plaatsen, staan tal van reacties. Bijvoorbeeld onder het bericht van de Russische Bronislava Mitina die in april vorig jaar op haar 29ste weduwe werd en op Instagram het eenjarig ‘jubileum’ deelt met een video waarop ze haar trouwring de zee in gooit. In het bijschrift van de video somt ze tien ervaringen op waar ze doorheen moest. ‘De eerste twee maanden leefde ik niet, ik was aan het overleven’; ‘Ik stond op de rand van alcoholisme en psychiatrie’; ‘Ik heb een nieuwe relatie en ik heb er geen spijt van, ik leef mijn eigen leven’.
De reacties onder het bericht zijn overwegend positief. ‘We voelen met je mee’, schrijft iemand onder de video. ‘Groot gelijk. We moeten door met ons leven’, schrijft een ander. Maar er klinkt ook kritiek: ‘Mijn vader is gesneuveld. Zijn trouwring hangt aan een ketting om mijn nek. Jij hebt de herinnering weggegooid. Alsof je een vechtscheiding hebt gehad.’
Opvallend is dat er vrijwel nergens kritiek op de oorlog zelf klinkt. In de reacties onder de video’s en berichten klinkt het voornamelijk dat de mannen helden zijn die in het harnas stierven om het vaderland te verdedigen. In het verlengde daarvan zijn hun weduwen sterke en veerkrachtige vrouwen, patriotten met een sterk gevoel van vaderlandsliefde en opofferingsgezindheid.
Gevoel van machteloosheid en fatalisme
Dat is ook precies hoe het Kremlin vrouwen van militairen portretteert. Op internationale vrouwendag, afgelopen 8 maart, gingen politici en pro-Kremlinactivisten in veertig Russische regio’s nog langs bij talloze vrouwen van militairen om bloemen, cadeaus en eten af te geven. “We zijn trots op de moeders die de helden van de speciale militaire operatie hebben opgevoed”, zo stelde senator Daria Lantratova in aanloop naar de feestdag.
Geen wonder dus dat de weduwen – in ieder geval online – geen vraagtekens zetten bij de mobilisatie van hun mannen. Eerder is er sprake van een gedeeld gevoel van machteloosheid en fatalisme. ‘Op 8 oktober vertrok mijn man nadat hij een oproep van het leger kreeg’, schrijft Bronislava. ‘Ik wilde niet dat hij ging, er vloeiden tranen en er waren ruzies, maar er was geen andere keuze.’ De reacties eronder spreken boekdelen. ‘Hoeveel van ons zijn er wel niet die rouwen om de gevallenen?’
Blog Trouw, 03-06-2025 (Jarron Kamphorst)
Volgens nieuwe schattingen zijn er inmiddels bijna een kwart miljoen Russische militairen omgekomen tijdens de oorlog in Oekraïne. Weduwen delen hun verdriet en rouwproces steeds meer online. Kritiek op de oorlog klinkt er niet, maar de machteloosheid is haast tastbaar.
‘Helaas is het niet alleen mijn harde werkelijkheid.’ De pijn van de woorden die de Russische Natalja Knjaveza op 22 februari bij een bericht op Instagram plaatst, zit ’m vooral in dat wat ze niét schrijft. De video die de weduwe op het sociale medium plaatst, toont haar man die zittend op de grond in militair uniform verlegen de camera in zwaait. Het volgende shot is van een besneeuwd graf met rozen erop. Onder het fotoportret op de grafsteen staan de geboorte- en sterfdatum van Andrej, die aan het front in Oekraïne om het leven kwam: 20 november 1979 – 9 oktober 2022.
‘De speciale militaire operatie zal ten einde komen. De presidenten zullen elkaars handen schudden’, zo luidt de inleidende tekst van de video. ‘Maar ik krijg mijn man nooit meer terug en onze kinderen hun vader niet.’
De video’s op Natalja’s profiel trekken veel bekijks. Haar berichten krijgen honderden likes en tientallen reacties. De video waarin ze een inkijkje geeft in haar dagelijkse rouwverwerking is al bijna één miljoen keer bekeken.
Online wordt het collectieve verdriet zichtbaar
Hoeveel Russische militairen er precies zijn omgekomen in Oekraïne is niet bekend. De Amerikaanse denktank Center for Strategic and International Studies spreekt in een nieuwe schatting over zo’n 1,4 miljoen gewonde militairen aan beide zijden. Daarvan zouden zo’n 200.000 tot 250.000 gesneuvelde Russen zijn.
Natalja is zeker niet de enige nabestaande die haar verlies online deelt. In toenemende mate wenden weduwen van Russische militairen zich tot online kanalen om hun pijn te delen, zo constateerden diverse Russische media onlangs. In eerste instantie lijkt het om uitingen van individueel verdriet te gaan. Maar tegelijkertijd illustreren de talloze digitale herdenkingsdiensten ook een groter fenomeen. Ze maken het collectieve verdriet zichtbaar waar tienduizenden vrouwen sinds de oorlog doorheen gaan. Digitale doe-het-zelf-rouwverwerking voor lotgenoten met als impliciete boodschap: je bent niet alleen, er zijn duizenden vrouwen zoals jij en ik.
Zo ook bij Maria Moergina. Op haar Instagramprofiel heeft ze een speciaal verhalenhoogtepunt gemaakt met de titel ‘man’ en een gebroken hart. De 28-jarige Russische kreeg in maart dit jaar te horen dat haar echtgenoot om het leven was gekomen in Oekraïne en sindsdien deelt ze haar rouw en pijn via het socialemediakanaal.
In een story van negen weken geleden schrijft ze bij een portretfoto van haar echtgenoot in militair uniform: ‘Vandaag huilt de hemel samen met mij’. Elders is een video te zien waarin ze door de militaire uitrusting van haar man gaat om spullen uit te zoeken en in een ander fragment is Maria in beeld met de jongste van haar twee kinderen, van nog geen jaar oud. De begeleidende tekst: ‘Dit kind zal nooit weten hoe vaderliefde en -zorg voelt’.
Veel reacties, maar geen kritiek op de oorlog
Onder de berichten die de weduwen op hun socialemediakanalen plaatsen, staan tal van reacties. Bijvoorbeeld onder het bericht van de Russische Bronislava Mitina die in april vorig jaar op haar 29ste weduwe werd en op Instagram het eenjarig ‘jubileum’ deelt met een video waarop ze haar trouwring de zee in gooit. In het bijschrift van de video somt ze tien ervaringen op waar ze doorheen moest. ‘De eerste twee maanden leefde ik niet, ik was aan het overleven’; ‘Ik stond op de rand van alcoholisme en psychiatrie’; ‘Ik heb een nieuwe relatie en ik heb er geen spijt van, ik leef mijn eigen leven’.
De reacties onder het bericht zijn overwegend positief. ‘We voelen met je mee’, schrijft iemand onder de video. ‘Groot gelijk. We moeten door met ons leven’, schrijft een ander. Maar er klinkt ook kritiek: ‘Mijn vader is gesneuveld. Zijn trouwring hangt aan een ketting om mijn nek. Jij hebt de herinnering weggegooid. Alsof je een vechtscheiding hebt gehad.’
Opvallend is dat er vrijwel nergens kritiek op de oorlog zelf klinkt. In de reacties onder de video’s en berichten klinkt het voornamelijk dat de mannen helden zijn die in het harnas stierven om het vaderland te verdedigen. In het verlengde daarvan zijn hun weduwen sterke en veerkrachtige vrouwen, patriotten met een sterk gevoel van vaderlandsliefde en opofferingsgezindheid.
Gevoel van machteloosheid en fatalisme
Dat is ook precies hoe het Kremlin vrouwen van militairen portretteert. Op internationale vrouwendag, afgelopen 8 maart, gingen politici en pro-Kremlinactivisten in veertig Russische regio’s nog langs bij talloze vrouwen van militairen om bloemen, cadeaus en eten af te geven. “We zijn trots op de moeders die de helden van de speciale militaire operatie hebben opgevoed”, zo stelde senator Daria Lantratova in aanloop naar de feestdag.
Geen wonder dus dat de weduwen – in ieder geval online – geen vraagtekens zetten bij de mobilisatie van hun mannen. Eerder is er sprake van een gedeeld gevoel van machteloosheid en fatalisme. ‘Op 8 oktober vertrok mijn man nadat hij een oproep van het leger kreeg’, schrijft Bronislava. ‘Ik wilde niet dat hij ging, er vloeiden tranen en er waren ruzies, maar er was geen andere keuze.’ De reacties eronder spreken boekdelen. ‘Hoeveel van ons zijn er wel niet die rouwen om de gevallenen?’
Blog Trouw, 03-06-2025 (Jarron Kamphorst)