PDA

Bekijk de volledige versie : Kan de regering dan niets terug uit de markt halen?


bijlinda
18th January 2022, 03:24
Kan de regering dan niets terug uit de markt halen?


De aandelen van het Franse energiebedrijf EDF kelderden vrijdag, nadat de Franse regering had beslist dat het bedrijf meer goedkope energie op de markt moet brengen. De energiefactuur van de Fransen mag maar 4 procent stijgen, beloofde de regering. Alleen door taksen te schrappen ter waarde van 8 miljard komt ze er niet. Daarom dwingt de regering haar energiebedrijf, dat ze voor 85 procent in eigendom heeft, om voor nog eens 8 miljard euro korting te geven. EDF produceert kernenergie. Het heeft amper last van de hoge gasprijzen. Toch zijn klanten hoge elektriciteitsprijzen aanrekenen, was een mooie bonus geweest voor het structureel verzwakte bedrijf. Aandeelhouders weten waar de winst zit.

Bij gebrek aan staatsbedrijf is zo’n afroming geen idee dat de Belgische regering kan inspireren. Toch kan het voor de federale regering lonen om een gelijkaardige winstrekening te maken voor de Belgische energieproductie. De overheid betaalt namelijk 1,8 miljard euro subsidies voor een groen deel van de opgewekte stroom. De PVDA wees er vorige week al op dat Engie in België een uitstekende zaak doet. De nucleaire rente die het bedrijf aan de overheid betaalt, omdat de kerncentrales afgeschreven zijn, loopt niet mee op met de verkoopprijzen. Het bedrijf boekt dus mooie overwinsten. Maar ook de eigenaars van de eerste zonneparken doen tegenwoordig gouden zaken. Zij krijgen groenestroomcertificaten om hun investering in groene energie rendabel te maken. De steun die de investeerders ontvangen als ze hun zonnepanelen voor 2013 legden, is hun voor 20 jaar toegekend aan een vast tarief. Sindsdien is de steun afgebouwd, en voor de recentste windparken op zee is ze afhankelijk van de stroomprijs. De erfenis weegt als lood. Vlaanderen betaalt een miljard euro per jaar aan groenestroomcertificaten. Het federale niveau steunt met 800 miljoen.

Prognoses over de energieprijzen vallen niet te maken. Dat ze slechts tijdelijk hoog zijn, is niet de redelijke aanname. Het hoeft maar fout te gaan in Oekraïne om de gasprijs nog veel hoger te stuwen. De klimaatpolitiek van de EU maakt energie de komende jaren bovendien schaarser en duurder, veronderstelt de Europese Centrale Bank. Ministers Tinne Van der Straeten (Groen) en Vincent Van Peteghem (CD&V) maken zich dus best niet op voor een korte noodmaatregel wanneer ze een akkoord zoeken over een btw-verlaging dan wel een cheque. Ze moeten de gevolgen op lange termijn voor ogen houden, zodat die zelfs onder de meest onvoorziene omstandigheden geen strop worden. En ze kunnen niet alleen kijken naar wat de overheid aan de burger kan teruggeven, maar ook wat de overheid terug uit de markt kan halen. Overmatige winsten gaan niet samen met royale subsidies. Zo niet betalen we de prijzenbonanza twee keer, als consument én als burger.


DS, 17-01-2022 (Karel Verhoeven)